The Happening




’t Is belangrijk om bepaalde dingen strikt gescheiden te houden
in het leven: whisky en cola, Celine Dion en een microfoon, je
vrouw en je grote liefde… Er zijn nu eenmaal zaken die niks met
elkaar te maken hebben of mogen hebben. En op net dezelfde manier
mag je nooit een regisseur die iets te vertellen heeft verwarren
met eentje die dénkt dat hij iets te vertellen heeft. Er was een
tijd dat M. Night Shyamalan iets te vertellen had. Met thrillers
als ‘The Sixth
Sense’
en ‘Unbreakable’ wist hij
fantastisch georkestreerde suspense te koppelen aan een
interessante thematiek, om vaak onderkoelde, maar altijd sfeervolle
films af te leveren die drie dagen later nog onder je huid zaten.
Gaandeweg is de jonge Indische god echter van z’n sokkel gesukkeld
– in ‘The
Village’
voerde hij z’n vertrouwde nummertje net één keer te
vaak op, en ‘Lady in the Water’ was een afzichtelijk egoproject dat
terecht werd genegeerd door het publiek. (Narfen en scrunten, mijn
gat, ja!) Vooral in Amerika groeide er erg veel tegenstand tegen de
man (die naar verluidt niet gespeend is van een egoprobleem op zijn
tijd en daardoor heel wat volk in de filmindustrie op de tenen
heeft getrapt). Het verzamelde filmjournaille had z’n messen dan
ook al geslepen nog voor zijn nieuwste, ‘The Happening’, goed en
wel de zalen in kwam. De prent werd afgeslacht (hoewel hij bij ons
iets beter wordt ontvangen) en als het volk ditmaal even massaal
thuisblijft als met ‘Lady in the Water’ zou
de heer Shyamalan het wel eens moeilijk kunnen krijgen om z’n
carrière terug op gang te krijgen. En nee, dat zeg ik niet met
leedvermaak. Eerder met een ietwat verwonderd gevoel: hoe heeft
zo’n getalenteerde cineast het zo ver kunnen laten komen?

De premisse van ‘The Happening’ kan nochtans tellen: een golf
van zelfmoorden teistert de oostkust van de VS. Mensen springen
massaal van gebouwen af, jagen zich een kogel door hun kop of
zoeken originelere manieren om zichzelf van kant te maken (de
combinatie van een menselijk lichaam en een industriële maaimachine
levert boeiende resultaten op). Al snel wordt duidelijk dat er een
stof in de lucht zit die de zelfmoorden uitlokt – waar de overheid
eerst nog spreekt van een terroristische aanval, blijkt al gauw dat
het de natuur zelf is die het gif de lucht in spuit. Elliot (Mark
Wahlberg), een leerkracht wetenschappen uit Philadelphia, gaat
samen met zijn vrouw (Zooey Deschanel) op de vlucht voor de wraak
van moeder aarde.

Shyamalan is altijd een man van het understatement
geweest, zijn films steevast geconstrueerd volgens het principe
less is more, en daar is geen verandering in gekomen nu
hij een apocalyptisch doemscenario onder handen neemt. Dit is een
man voor wie de wereld niet eindigt met een knal, maar met een
zucht. In een poging het oprukkende gevaar te ontvluchten, zien we
voltallig Philadelphia op treinen en bussen kruipen, maar dat gaat
niet gepaard met hysterie of plunderpartijen – in het universum van
Shyamalan zitten ze met verdwaasde, bijna verdoofde blikken naast
elkaar, alsof ze net wakker zijn geworden en nog niet goed uit hun
ogen kunnen kijken. De personages praten niet, ze fluisteren. De
emoties die de figuren hier tonen zijn zo ingehouden en tam dat het
bijna absurd wordt. Let op een vroege scène, waarin een bouwvakker
plotseling al zijn collega’s van hun stellingen ziet springen.
Terwijl de lichamen één voor één met een sappige splat!
landen, kijkt hij toe met een gezicht alsof hij een lichtjes
onaangenaam, maar uiteindelijk ongevaarlijk insect aan het
bestuderen is. Een hele film lang komt er simpelweg te weinig
reactie, te weinig emotie van de personages.

De beruchte teruggetrokken levensstijl van Shyamalan (de man
woont ergens op een boerderij in Pennsylvania en wilt naar verluidt
zo min mogelijk met Hollywood of de rest van de filmwereld te maken
hebben), heeft dan toch zijn tol geëist. Hij heeft hier zijn film
vol gestouwd met personages en dialogen die nooit noemenswaardige
gelijkenis vertonen met normaal menselijk gedrag. Neem nu de
relatie tussen Elliot en zijn vrouw Alma, wellicht het slechtst
uitgewerkte aspect van de prent: Alma voelt zich schuldig omdat ze
een tijdje geleden (hou je vast aan de takken van de bomen)
tiramisu is gaan eten met een collega. Sindsdien wordt ze
door die kerel gestalkt dat het een aard heeft, tot we haar aan de
telefoon horen zeggen: “We ate tiramisu together once, it
didn’t mean anything!”
Overspel is ook niet meer wat het
geweest is. Lachen gegarandeerd, alleen wordt die huwelijkscrisis
wel gebruikt als voornaamste motivatie voor de twee
hoofdpersonages. Dat is hun clichématige crisis waar ze doorheen
moeten, in al dit soort films heb je dat. Maar in plaats van
meeslepend of engagerend te zijn, is het simpelweg lachwekkend.

De acteerprestaties zijn er dan ook naar: Mark Wahlberg geeft
hier waarschijnlijk de slechtste acteerprestatie uit zijn carrière
(is dit dezelfde man die we in ‘Boogie Nights’ en
‘The Departed’
zagen?!). Hij staart verdwaasd in de camera, fronst de wenkbrauwen
en fluistert voor de rest een hele film lang in dezelfde monotoon.
Zooey Deschanel is zo mogelijk nog erger, hoewel het niet helpt dat
zij de meest lachwekkende regels tekst uit het hele scenario te
debiteren krijgt: “Ik toon niet graag mijn emoties,” horen we haar
een keer of tien zeggen. Dat blijkt wel.

Shyamalan kan nog altijd regisseren – er zitten best een paar
spannende momenten in ‘The Happening’ en het concept is sterk –
maar hij zou zichzelf moeten laten bijstaan door een goede
scenarist. Ik denk dat het echt zo simpel is: hij heeft iemand
nodig die weet hoe hij geloofwaardige menselijke emoties in een
script kan stoppen en hoe je een plausibele dialoog pent. Eens hij
die heeft, kan Shyamalan ‘m nog altijd beter in beeld brengen dan
het gros van al wie zich tegenwoordig regisseur durft te noemen
(hoewel hij in dit geval zijn personages wel eens wat minder vaak
recht in de camera had mogen laten kijken).

‘The Happening’ had het potentieel om een voltreffer te worden.
De regisseur probeert in te spelen op ecologische angsten die de
laatste jaren volop aan het groeien zijn bij maar al te veel
mensen. De angst dat we de natuur zodanig aan het verknoeien zijn
dat moeder aarde wraak neemt – we zien dat trouwens al gebeuren, in
de vorm van orkanen, droogtes en overstromingen. Shyamalan voert
dat idee tot in het extreme door, en daarmee heeft hij du wel
degelijk een boeiend uitgangspunt vast. Maar wat doet hij ermee?
Hij bevolkt het met schijnbaar emotieloze figuren die teksten
uitspugen die geen enkel normaal mens ooit uit z’n mond zou kunnen
krijgen. Shyamalan wilt nog altijd heel belangrijke dingen zeggen.
Hij weet alleen niet meer hoe. Ik hoop nog altijd dat hij zijn stem
terugvindt.

3
Met:
Mark Wahlberg, Zooey Deschanel, John Leguizamo
Regie:
M. Night Shyamalan
Duur:
91 min.
2008
USA
Scenario:
M. Night Shyamalan

verwant

Knock At The Cabin

Night Shyamalan was aan het einde van de twintigste...

Encanto

Terwijl Disney de meest recente Pixar-films (Soul, Luca) op...

Glass

In 2000 werkte regisseur M. Night Shyamalan, na het...

Ted 2

Toen Seth MacFarlane iets meer dan een jaar geleden...

She & Him bundelen all-time favourites op ‘Classics’

She & Him, oftewel Zooey Deschanel en M. Ward,...

aanraders

La Bête

De naam Bertrand Bonello laat misschien niet bij iedereen...

Dune Part Two

Na het opvallende succes (de film haalde een allesbehalve...

The Iron Claw

Regisseur Sean Durkin is een kei in het evoceren...

Human Forever

“Hoe ga je met dementerende mensen om?” moet plaats...

La Sirène

De oorlog tussen Irak en Iran staat geboekstaafd als...

recent

Zimmerman

17 maart 2024Rotown, Rotterdam

Zondagavond spelen Ivy Falls en Zimmerman in Rotown in...

Coeur :: SHOW

Meer pompende beats. Meer duizelingwekkend Frans. Meer pure, feestelijke...

The Smile

15 maart 2024Vorst Nationaal, Brussel

Er zit een goeroe verborgen diep in Thom Yorke....

Benni :: Make Me Blind

Vanuit het land van de eeuwige herfst bracht de...

Miek Zwamborn :: Onderling – Langs de kustlijn van Mull

Hoe maak je als auteur het landschap tot hoofdpersonage...
Vorig artikel
Volgend artikel

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in