Cliché of geen cliché, filmpersonages die niet weten dat ze in
een horrorfilm zitten, blijven werken. De lange rit in de donkere
nacht, de afrit die nergens op de kaart staat en jawel, de auto die
in panne valt in de buurt van een onguur motel, uitgebaat door een
veel te vriendelijke engerd. Allemaal onheilspellende voortekenen
die erop wijzen dat je hoogstwaarschijnlijk als entrecôte eindigt
op het bord van een schuimbekkende psychopaat. Gelukkig dus voor
ons, dat het koppel uit ‘Vacancy’ nog nooit heeft gehoord van
Hitchcock, ‘Psycho’ en aanverwanten, anders zouden we het na tien
minuten al mogen aftrappen. Terug naar ons eigen leventje, waar
auto’s werken, gsm’s niet uitvallen en de hippe TomTom zelfs het
meest onbeduidende wegeltje terugvindt. Een beetje saai en helemaal
niet eng, in tegenstelling tot deze ‘Vacancy’, een behoorlijk
B-filmpje dat een dik uur lang garant staat voor aangedampte
onderruggen en afgebeten nagels.
David (Luke Wilson) en Amy (Kate Beckinsale), een bijna
ex-koppel met de barometer op onweer, komen na een lange autorit en
de verkeerde afslag in panne te staan in the middle of
nowhere. Ze zien zich genoodzaakt om te overnachten in een
ongezellig motel met een wezelachtige uitbater (Frank Whaley)
achter de balie. Nog niet goed en wel geïnstalleerd tussen de
schimmel aan het behang en de kingsize-kakkerlakken in hun
kamer, worden ze gestoord door luidruchtig gebonk op de deuren en
muren. De zaken worden grimmiger wanneer David en Amy snuff-video’s
ontdekken die blijkbaar werden opgenomen in dezelfde kamer waar ze
logeren. Tijd om uit te checken, en liefst zo snel mogelijk…
‘Vacancy’ is een horrorthriller die een stapje terug doet.
Terwijl de nog steeds populaire goreporn van de laatste
jaren (denk maar aan familievertier zoals ‘Hostel’ en ‘Saw’)
alsmaar explicieter, vettiger maar ook banaler wordt, kiest
‘Vacancy’ voor de iets subtielere aanpak. De thema’s sadisme en
voyeurisme zijn nog steeds aanwezig, maar de uitwerking mikt eerder
op de primaire angsten en psychologische terreur, in plaats van om
de haverklap een afgehakt hoofd, een vermassacreerd karkas of
uitgelepeld oog over het scherm te smeren. Er wordt een bruggetje
gebouwd tussen de nouveau horror en de klassieke elementen
van het genre, met uiteraard Hitchcocks ‘Psycho’ voorop als
belangrijkste invloed. En het moet gezegd worden, voordat de film
in de teleurstellende finale de generische toer opgaat, is
‘Vacancy’ een efficiënt thrillertje dat op net genoeg juiste
knopjes duwt om de kijker sporadisch met de harteklop in de keel
naar adem te laten snakken.
‘Vacancy’ werkt omdat de Hongaarse regisseur Antal (die hier z’n
Engelstalig debuut maakt nadat hij zich in de kijker werkte met z’n
‘Kontroll’) zijn slasher op een intelligente manier laat
steunen op de archetypische kenmerken van het genre, zonder te
overdrijven of er te lang bij stil te staan. Geen postmoderne
relativering of zelfreflectie maar een rechttoe-rechtaan thriller
met een minimum aan onnozele dialogen en een maximum aan spanning
(twee mensen in een kamer steken en ze angst aanjagen). Enkel met
de iets te komische vertolking van creep Frank Whaley
doorprikt ‘Vacancy’ z’n hermetische sérieux. De voorspelbare opbouw
wordt met een strak tempo aangeleverd en eens de protagonisten in
hun benarde situatie terechtkomen, volgt het zenuwslopende
middenstuk dat zelfs de irritante pubers achter mij, duidelijk
hopend op meer ingewanden en bloed, de mond snoerde. Het helpt ook
dat zowel Luke Wilson als Kate Beckinsale geloofwaardig acteren en
opvallend minder domme dingen doen dan we normaal te zien krijgen
in dit soort films.
Ook visueel laat regisseur Antal zich opmerken. Door de kijker
in dezelfde positie als David en Amy achter te laten, versterkt het
claustrofobische sfeertje aanzienlijk (de ondergrondse tunnelscène
kan gerust naast de beklemmende speleologie van ‘The Descent’
staan) en Antal trekt de lijn door met een creatieve mise-en-scène
(geholpen door de groezelige decors). De veelzeggende
zoom-out op de balie is een cool effect, terwijl de vele
close-ups op de angstige en bezwete gezichten van de
hoofdpersonages voor een intensere betrokkenheid zorgen. Een niet
aflatend tempo, dat geen ruimte laat voor dode momenten (de film
klokt af op nog geen negentig minuten) en een steeds verzorgde
look, kan niet helemaal de afhankelijkheid van clichés
verbergen, maar omdat het allemaal zo strak, vlotjes en gestileerd
in elkaar zit, stoort het ook niet overdadig.
Dikke zonde dat het in de laatste twintig minuten allemaal zo
scheef moet lopen. De weinige diepgang die de personages meekregen
wordt nodeloos geforceerd en de clichés – dat zat er een beetje aan
te komen – worden steeds belachelijker en ongeloofwaardiger. De
spanning sijpelt weg, de psychopaten lopen teveel in beeld en de
obligate acte de présence van de onfortuinlijke politieagent duwt
‘Vacancy’ genadeloos van z’n wankel bruggetje. Jammer, maar dat
geslaagde uur dat eraan voorafging kunnen ze ons toch niet meer
afnemen.
Ik zou graag willen zeggen dat ‘Vacancy’ z’n ding doet zolang
hij duurt, maar Antal en co haken net iets te vroeg af. Dus vanaf
de retro-begingeneriek met de Hermanneske soundtrack tot ergens een
klein half uurtje voor het einde is ‘Vacancy’ een spannende en
genietbare B-film die zich bewust is van z’n clichés, zonder de
kijker er al te zelfbewust mee te confronteren. Voor de
genreliefhebbers die nog iets of wat van smaak hebben. Of is dat al
een contradictio in terminus ondertussen?
