‘Violence & Birdsong’, het debuut van het Schotse trio Union of
Knives, werd op gemengde kritieken onthaald. Het lijkt wel alsof
recensenten luisteren naar twee verschillende albums. De fans van
Grant, Gordon en McClean bejubelen het debuut als het beste wat de
indietronica-scene in jaren overkomen is, en hebben de mond vol
over hun sfeervolle eclecticisme en zelfzekere productie. De
nay-sayers horen niets meer dan een goed geproducete,
saaie plaat.
Wat is het nu? Wel, er valt voor beide kanten iets te zeggen. Het
album opent met een vette, lome beat en wekt een wazige sfeer op
die doet denken aan het zachtere werk van Faithless. ‘Opposite Direction’ is een koppig,
tegendraads nummer, en het is moeilijk te bepalen of dat nu goed is
of niet. Het samenspel tussen de mannelijke en vrouwelijke zanger
is interessant, maar tegelijk ook enerverend. In de volgende tracks
wordt duidelijk waarom. Chris Gordon, die de lyrics voor zijn
rekening neemt, heeft namelijk een nogal saaie stem, waarmee hij al
te vaak probeert Thom Yorke te imiteren. Hij strandt meestal in
indie-geneuzel dat eerder geaffecteerd dan emotioneel overkomt.
Vooral ‘Operated On’ laat zich beluisteren als indietronica met
weinig karakter en ruggengraat. Van een groep met als naam Union of
Knives hadden we toch wat meer verwacht.
De cd wordt grotendeels gered door hun single, die terecht bejubeld
wordt. ‘Evil Has Never’, heet hij. Instant hipheid, het soort track
dat zeker niet had misstaan op de laatste plaat van Daan.
Lange rijen oranje stadslichten, een gevoel van gemis en
verlorenheid, en dan toch de zangers, Chris en Jenny, die elkaar
vinden in een hartverscheurend duet. Tederheid en scherpte gaan in
dialoog en ontmoeten elkaar halverwege in een grijze, nachtelijke
zone vol ruis en gevoelens. Deze dijk van een single wordt gevolgd
door twee onopvallende nummers en ‘Taste for Harmony’, dat zich
aanvankelijk tot een fijn popnummer lijkt te ontpoppen. Het is
duidelijk dat Union of Knives zijn productievak beheerst. Jammer
genoeg wordt de song verpest door Gordons smartelijke, clichématige
zang. In dezelfde categorie valt het emo-interludium ‘The Law Is
Against My Heart’, dat genadig kort is, maar desalniettemin
busladingen pathos ontlaadt. ‘We Can’t Go Wrong’ lijkt eerst de
goede richting uit te gaan en op een intelligente manier etherisch
en gevoelig te zijn, maar de koortjes ontaarden naar het einde toe
in machinaal opgewekte drab. Wat het muzikale hoogtepunt had moeten
worden, blijkt een verkapte, zeurderige drum roll zonder
inspiratie.
‘Like Black Gold’, een nummer met een leuk riffje en opnieuw een
betere samenzang tussen Gordon en Reeve, houdt de plaat nog even
overeind. In dit soort gevarieerde nummers, waarin contrasten
centraal staan en samenvloeien tot een emotioneel, door de
Glasgowse smog omkranst geheel, toont het trio zich op zijn best.
Het ochtendlicht van een oude industriestad schijnt door dit
kwetsbare nummer, en opnieuw moest ik bij het luisteren meermaals
denken aan de fusion waarin Faithless zo goed is – maar
dan op een positieve manier. Het valt ook op dat Reeve eigenlijk
boeiender zingt dan Gordon, wat best jammer is. De afsluiter van de
cd, ‘You Better Keep Me’, klinkt qua titel haast als een smeekbede
om de Schotten niet bij het huisvuil te sorteren. En dat doen we
ook niet: de trage synths en de ijle, van ruis doortrokken samples
roepen de sfeer op van Boards of Canada’s ‘Slow This Bird Down’.
Mét gitaren en drum, maar dat mag. Een nevelige en dromerige song
en een ideale afsluiter. Toch steken hier en daar weer enkele
clichés de kop op, vooral in de zang en de uitvoering.
Union of Knives heeft ons niet echt van onze sokken geblazen.
Mochten ze overwegen om op een volgend album Jenny Reeve iets meer
op de voorgrond te laten treden en hun beste materiaal (‘Evil Has
Never’, ‘Like Black Gold’) als basis te nemen, dan komt het nog wel
in orde. Dit debuut is echter te suf en monotoon om het als meer
dan ‘interessant’ te klasseren. ‘Violence & Birdsong’ bevat
noch het geweld, noch het zoete gezang van vogels dat ons werd
beloofd.
