Heel af en toe wil ik nog wel eens voorwenden een sociaal leven
te hebben, en bijgevolg glipt er even zo vaak een filmpje tussen de
voegen van mijn gretig cinemabezoek. ‘Analyze That’, het vervolg op
de hit-komedie ‘Analyze This’, is er zo ééntje: in de bioscoop heb
ik die kelk met veel plezier aan me laten voorbijgaan, maar op dvd
is er dan toch geen ontsnappen meer aan: Billy Crystal en Robert
“waar is mijn carrière naartoe?” De Niro staan opnieuw anderhalf
uur lang flauwe en minder flauwe one-liners te debiteren en smoelen
te trekken in de hoop ons aan het lachen te maken. Niet dus.
Maffiabaas Paul Vitti (De Niro), zit na de gebeurtenissen van de
eerste film veilig en wel in Sing-Sing, tot er enkele aanslagen op
zijn leven worden gepleegd. Op dat moment slaan bij hem schijnbaar
de stoppen door, en Vitti begint spontaan liedjes uit ‘West Side
Story’ te zingen, om vervolgens catatonisch voor zich uit te
staren. Als u ooit eens een onvoorstelbaar psychedelisch beeld wil
zien zónder daarvoor paddestoelen te hoeven vreten, kan ik u
aanraden hier te kijken naar De Niro die ‘I Feel Pretty’ staat te
kwelen. De capriolen van Jack Nicholson in ‘Anger Management’ zijn er niks tegen.
Vitti wordt – hallo geloofwaardigheid – vrijgelaten onder
toezicht van zijn oude psychiater Ben Sobel (Crystal), die rond
diezelfde tijd net zijn dominante vader heeft verloren en het daar
nogal moeilijk mee heeft. Wat volgt, is een verwarde plot waarin
verschillende maffiafamilies, een bende onnozele tv-makers en de
politie elkaar voor de voeten lopen. Een echt verhaal is er niet,
laat staan één dat steekhoudt, maar daar is het regisseur Harold
Ramis duidelijk niet om te doen: wat voor plot er dan toch al is,
fungeert enkel als excuus om De Niro en Crystal te etaleren.
Met Crystal wil het af en toe nog even lukken, die heeft op z’n
minst nog een beetje komisch talent. Over De Niro is het best te
zwijgen. De dieptes die zijn carrière heeft bereikt tijdens de
laatste tien jaar zijn ronduit beschamend. De man die ‘Taxi Driver’
en ‘Raging Bull’ maakte, zou zich generen voor de bekken trekkende
paljas die we zien in ‘Showtime’ en
dit onding. Voor De Niro lijkt grappig doen gelijk te staan aan
huilerige gezichten opzetten en wijds gesticuleren – het enige dat
je als publiek ervaart, is plaatsvervangende schaamte.
Het is trouwens vreemd hoe er in deze film wordt aangekeken
tegen psychologie: verder dan drie samenvattende regels Freud zijn
de schrijvers en regisseur blijkbaar nooit gekomen. Ik kan u zelfs
zeggen wat die drie regels zijn: Alles is seks. Mannen willen seks
met hun moeder en vrouwen met hun vader. Het rolmodel van de vader
is allesbepalend. Voilà, dat was het. Nu verwacht ik bepaald geen
inleidende cursus psychologie van dit soort film, denk dat niet,
maar het gevolg is wel dat élke dramatisch bedoelde scène (en die
zijn er) perfect voorspelbaar is. Waarom zou Vitti problemen met
zijn erecties hebben? Zou het aan zijn vader-complex liggen? Wat
denkt u zelf? De makers gaan zelfs zover een zwart-wit droomsequens
in te lassen, waarin Crystal een imitatie van de coke-snuivende
zielenknijper neerzet.
De komische situaties zijn al even voor de hand liggend: hoeveel
punten scoor je nog als je in een parodie op de gangsterfilm
verwijzingen maakt naar ‘The Sopranos’? En hoe lang blijft het
grappig om dezelfde zinnetjes steeds te herhalen? (De Niro: “You!
You’re good, you!” Crystal: “I’m mourning. It’s a process.”)
Lisa Kudrow, een actrice die meer humoristisch talent in haar
pink heeft zitten dan De Niro in zijn hele corpus, wordt
weggemoffeld in een niets betekenend bijrolletje als zeurende
echtgenote, waarin we haar om en bij de vijf minuten te zien
krijgen. Bij de bloopers die de laatste tijd schijnbaar verplicht
materiaal voor de aftiteling zijn geworden, stond een moment waarop
Kudrow niet meer wist wat de naam van haar personage was. Dat lijkt
misschien grappig, maar het is ook representatief voor haar
bijdrage aan de film. Hetzelfde zou overigens gezegd kunnen worden
van Cathy Moriarty, als gangstermatrone. Moriarty speelde ooit De
Niro’s echtgenote in ‘Raging Bull’. Wanneer ze elkaar opnieuw
ontmoeten in ‘Analyze That’, maakt één van hen de opmerking: “Dat
is lang geleden.” Inderdaad, en ze zijn er geen van beiden op
vooruit gegaan.
‘Analyze That’ is het vervolg op een film die op zichzelf al
niet erg leuk was, enkel en alleen gemaakt uit de meest cynische
geldlust. Filmmakers hoeven echt niet altijd de nobelste
bedoelingen te hebben wanneer ze aan een project beginnen, maar ik
krijg nog liever een revolver onder m’n neus geduwd, dan deze
subtiele manier van geldklopperij te moeten ondergaan. De man met
de revolver is eerlijker.
http://www.warnerbros.co.uk/movies/analyzethat/teaser.html
