“Peel it back” is de titel van de jongste Nine Inch Nails-tour, maar zo’n eenvoudig greatest hits-concert viel van een band als deze niet te verwachten. In de Ziggo Dome was de band rond Trent Reznor opvallend scheutig met deep cuts, en was de productie bij momenten om met open mond te bewonderen.
In deze onlinetijden hou je niets geheim. Het publiek wéét dat Trent Reznor straks op het B-podium zal beginnen, en dus staan de meeste gezichten naar het midden van de zaal gericht. Boys Noize geeft stevig van jetje, je hebt gelezen dat Nine Inch Nails meteen daarna overneemt, dus je verwacht een begin met bijpassende energie; een soort ontploffing die inspeelt op de dreunende electro van dat voorprogramma.
Niets daarvan. In zijn eentje zet Reznor “Right Where It Belongs” in, uitgekleed tot een kale pianotrack. Hij weeft er een stukje “Somewhat Damaged” tussen, want dat is wat je doet als je zoveel publieksfavorieten hebt. “Ruiner” volgt; ooit pittige industrial, vandaag wordt het braaf meegezongen in een ingetogen versie – wat is dit, de Heilige Mis met Father Trent? Is dit wel Nine Inch Nails?
Gelukkig druppelen toetsenist Atticus Ross en bassist Alessandro Cortini het kleine podium op, laten de boel langzamerhand openbloeien. Voor “Piggy” komt gitarist Robin Finck erbij, laat Reznor die piano voor wat ze is: kan hij zijn smoel eens aan alle kanten laten zien. En dan is het tijd om ter zake te komen: terwijl drummer Ilan Rubin een epische solo mept, rept de rest zich naar de overkant, waar een gordijn opgaat. Rubin stopt. Begint opnieuw, roffelt nu die onstuitbare intro van “Wish”.
Now we’re talking.
Dit is Nine Inch Nails: badend in wit licht, beukend en ziedend, drijvend op gitaren als cirkelzagen. “Wish” is een monument van een nummer, “March Of The Pigs” is nadien zo mogelijk een nog grotere brok razernij. Op het podium zie je tussen de muzikanten een cameraman lopen wiens beelden rechtstreeks naar boven gaan, maar niet altijd. Op die grote doorzichtige schermen worden tal van projecties over elkaar gelegd, in “Copy Of A” worden dat verbluffende dubbelbeelden van de muzikanten.
“Gave Up”, voor één keer rood belicht, rondt dit eerste blokje ‘hits’ af; een lillende brok waanzin, een vortex waarin de muzikanten verdwijnen om opnieuw aan de andere kant op het B-podium te verschijnen. Ook Boys Noize komt zijn smoel tonen, en samen draaien ze vier nummers door de remixmangel. In “Me I’m Not” wordt het daarin claustrofobisch, tot alles mag ontaarden in een boenkende electroversie. Een volledig verbouwd “Sin” volgt. De man naast me zingt mee op een manier die een dringende verhuis noopt. Waar stonden mijn vrienden ook weer?
Het valt op hoe gretig Reznor op deze tour uit zijn rijke oeuvre put. Regelmatig kiest de zestigjarige frontman voor nieuwe deep cuts uit de catalogus, en zo staat hij daar zomaar wat sax te spelen als intro voor “God Break Down The Door”. We hebben op dat grote podium dan alweer een nijdig “Heresy” gehad, waarin de beats in potigheid wedijveren met de gitaren. Een ietwat langdradig “Everyday Looks Exactly The Same” loopt heel even uit in een call-and-respons die een grijnzende Reznor de opmerking ontlokt “dat het hier net een Queen-concert is geworden”.
Het laatste trio is de kopstoot die dit nu al goeie concert nodig had. “Dit is iets wat we voor David Lynch schreven,” kondigt Reznor “The Perfect Drug” van op de Lost Highway-soundtrack aan. Het is een ratjetoe van opgefokte beats, vierkant draaiende noise, en een zanger die het schuim op de lippen staat; het zou niet mogen kloppen, maar het klopt al bijna dertig jaar. Doorbraakhit “Head Like A Hole” heeft maar binnen te koppen, terwijl indrukwekkende lichtvlakken boven de hoofden van het publiek kantelen.
En dan is er “Hurt”, het traditionele slotakkoord dat vanavond nog eens extra hard binnenkomt. Werkelijk alles klopt aan deze uitvoering; van de tekst tot de productie, die maximaal effect haalt uit dat omgevingsgeluid dat de bijna onhoorbare zang aanvankelijk overstemt, tot de magistrale uitbarsting op het einde.
En dat is dat. Naar verluidt hebben Reznor en Ross zin in meer Nine Inch Nails dit jaar, dus wie weet was dit nog maar een eerste schot voor de boeg. Nieuwe muziek dateert ook alweer van 2020, het mag dus wel eens.
