Dag Drie :: Lachen met de mensen

Wat is dit, het oude terrein van Dour? Het zwart stof kruipt overal, af en toe zien we zelfs kleine zandstormen opwaaien. Is het heet, daar op Dag Drie? Goh….

Stof dus. Iedereen loopt bedekt onder een bruin laagje van dit veel te droge festivalterrein. Iedereen, behalve Julia Jacklin in haar kraakwitte sokken. Haar nummers zijn al even fris: de altcountry van “Pool Party” waait als een zacht briesje door de tent, tot gitarist Will Kidman er aan het einde even alles mag uitgooien in een hartverscheurende solo. Ook “Love, Try Not To Let Go” speelt met hard-zachtcontrasten, met Jacklin die onverstoorbaar angeliek verder zingt terwijl achter haar een drumstel naar beneden lijkt te donderen.

Jacklin is waarschijnlijk niet de beste zangeres die hier dit weekend staat, en toch is er iets aan de manier waarop ze vertelt dat je telkens de oren doet spitsen, zeker in “Ignore Tenderness”, over haar verstoorde relatie met haar seksualiteit – bedankt, katholieke repressie. In de laatste strofe vergeet ze, ietwat geëmotioneerd, haar tekst, maar ze nananaat zich er moedig doorheen. Dat meer ingetogen nummers als “Lydia Wears A Cross” soms wat onopvallend voorbij kabbelen, willen we door de vingers zien – hé, het is zondag en bewegen is in deze hitte optioneel – maar het zijn toch de songs met wat meer power die vandaag voor het plezier zorgen. De springerige indierock van afsluiter “Pressure To Party”, vrolijk geluid/pijnlijke tekst, doet dat nog het meest van al, en Jacklin staat er zelf zichtbaar van te genieten. “That was fun!” roept ze nog, om met een lief wuifje van het podium te vertrekken. Weer een tent vol festivalgangers ingepalmd.

“Booooooing!” Japanese Breakfast is gekomen om Best Kept Secret te veroveren, en heeft daarvoor zowaar een gong meegebracht, pontificaal in het midden van het podium opgesteld. De gong zal vaker wel dan niet een decorstuk blijken, maar hij wordt in elk geval meteen goed ingezet voor opener “Paprika”, een fonkelende popsong met Sufjan Stevens-achtig arrangement die Michelle Zauners gevoel bij live spelen (“Projеcting your visions to strangers / Who feel it / Who listen to linger on еvery word / Oh, it’s a rush”) in woord en muziek probeert te vatten.

En wat is dat een genot om naar te kijken en te luisteren: Zauner lijkt haast uit elkaar te spatten van levensvreugde, zoals ze over het podium dartelt met de klopper in haar hand en keer op keer snoekduikt naar dat gigantische instrument, terwijl de saxofoon en viool samen naar de sterren reiken. Je kan niet anders dan halsoverkop verliefd op haar worden, maar helaas is na “Be Sweet” – alweer een suikerzoete popbom – onze liefde alweer een beetje bekoeld. Haar bijna-kinderstemmetje werkt in de rustigere, eenvormige gitaarnummers, waarin haar band wat minder aanwezig is, langzamerhand op de zenuwen, en vaak klinkt het allemaal wel heel glad en zuchtend. Jammer, want Japanse Breakfast wéét duidelijk hoe ze een geniale popsong moet schrijven, ze zou het alleen vaker moeten doen.

En nog popmuziek, maar dan uit een heel ander hoekje. “Alles gepikt van de vroege New Order”, fluistert iemand die oud genoeg is om een betrouwbare bron te zijn, en daarmee weet je: dit worden galmende synths en een spervuur van drumcomputers. Het Amerikaanse Nation Of Language surft op dezelfde eightiesgolf die ook Molchat Doma tot een TikTok-hit maakte, en dat blijkt precies te zijn waar de zondagse festivalganger nood aan heeft.

In het begin, bij “On Division St”, gaat het nog wat moeizaam – het geluid zit niet goed, elastieken frontman Ian Richard Devaney wil opnieuw beginnen – en het lijkt alsof de band zijn beste nummers aan het opsparen is, maar tegen dat de drumcomputer van “This Fractured Mind” inkickt, zit het spel alsnog op de wagen. Devaney gooit al zijn ledematen los, en het publiek volgt hem gedwee, zij het met iets minder indrukwekkende moves.

Voor “September Again” haalt hij eindelijk zijn gitaar boven, en daarmee wordt de monotonie van de eerste paar bas-synth-drumcomputer-songs doorbroken. Een stampvolle Secret beloont de band met het luidste applaus van het weekend, en het begint de bandleden te dagen dat ze per ongeluk misschien wel dé set van het festival staan te spelen. Het zal die rush zijn waar Japanese Breakfast het over had, en je merkt dat het hen deugd doet: hoe harder ze worden toegejuicht, hoe enthousiaster ze zelf gaan spelen en hoe beter het klinkt. “The Wall And I” en vooral het heerlijk echoënde “Across That Fine Line” worden onthaald als waren het megahits, en de overdonderde band lijkt zelf niet meer goed te weten wat er gebeurt. We kunnen het hen wel vertellen: dit was een Verovering met een hoofdletter, alles gepikt of niet.

Acht jaar terug charmeerde Alvvays uw team van de sokken, twee platen verder heeft het Canadese vijftal geen zin meer in schattigheid. Met een knullige overgang knalt de groep zich vanuit de introtape opener “Pharmacy” in, en dat gebeurt met potige gitaren. Jammer dat de klankman daar nog even niet op voorzien is, en het geluid enkele songs lang werkelijk nergens naar zal lijken. Maar dat het dus stevig is. En dat voelt het publiek. Wanneer Molly Rankin in “After The Earthquake” even fel uithaalt, gooit iemand met evenveel overtuiging en gevoel voor timing zijn biertje in de lucht. ‘Gooibier’, zou het ook in Canada een ding worden?

Rankin is ook al lang niet meer het verlegen indiemeisje van de beginjaren. Met meer dan tien jaar op de teller is de frontvrouw ontpopt tot een performer vol zelfvertrouwen, die de groep leidt door een song als “Many Mirrors”, voor de helft opgetrokken uit mooie harmonieën, en voor een prachtige modulatie zorgt in “Belinda Says” – van op Blue Rev, dat live een pak beter uit de verf komt dan op plaat.

Dat gitarist Alec O’Hanley nog altijd de beste nieuwe Johnny Marr is, versterkt de pret alleen maar. Hij laat zijn gitaar dansen, rinkelen en zingen, en zorgt zo dat de nummers van Rankin meer melodie en diepte krijgen. “Archie, Marry Me” blijft nog steeds het beste voorbeeld: het moment dat de gitaar opnieuw invalt, nadat Rankin heel even halt houdt, doet ons hart elke keer weer opveren En soms is het ook gewoon ràmmen: de vlammende poppunk van “Pomerian Spinster” drijft de tent naar een kookpunt, om kort naar adem te happen in het bloedmooie “Dreams Tonite”, en vervolgens onvervaard door te stomen naar “Easy On Your Own”, met zijn sublieme gitaaruitbarstingen. Veertien nummers in veertig minuten: Alvvays heeft hard én goed doorgewerkt.

‘This is a ritual to open the skydoor again’. Neen, dat was dus geen concert van Christine & The Queens, dat was, euh, iets religieus, of zo. Kijk, we waren daar graag in meegegaan, maar echt helder was wat er  op het podium gebeurde toch niet. ’t Zal in het hoofd van Redcar – zo spreekt u Chris dus aan vanaf nu – wel allemaal duidelijk zijn, wij stonden er bij en keken er naar hoe gezwollen pathos en even hoogdravende bindteksten een soort verhaal moesten vertellen.

Dat daarbij het vestje uitgaat en de met sterren afgeplakte borsten verschijnen is een boude en interessante zet. Redcar presenteert zich al enkele jaren als man, en dus kijken we naar de meest feitelijke borsten ooit: het is niet sexy, het is niet vrouwelijk, ze zijn er gewoon, terwijl dat verhaal over een gevecht om de hemel – hebben we dat goed begrepen, Red? – doorgaat van langoureuze song naar sleper.

Is “Saint Claude” als begroeting nog een obscure vroege single, dan duikt het tempo van daar nog wat lager naar een dramatisch “People I’ve Been Sad”. Met een beperkte band – één drummer, twee toetsentovenaars – klinkt het geluid dan ook uniform Spartaans, met weinig uitschieters. Wanneer dat gebeurt, op het einde van het uitgesponnen “I Met An Angel”, is het met een bombastische drumsolo die – dénken we – het openen van de hemelpoorten symboliseert, en declameert Redcar dat het tijd is voor ‘ze reconning’. Te weten: een zeldzaam potig moment met het geweldige “Je Te Vois Enfin”, en daar staat hij na afloop terug, met twee reusachtige engelenvleugels op de rug, voor “To Be Honest”; nog maar eens een ondraaglijk traag nummer, waarin de stem van Madonna om één of andere obscure reden een soort engel speelt. ‘What a time to be alive!’, begroette Redcar ons aan het begin. Om zelf maar eerlijk te zijn: wij vinden deze tijden nu nog een stuk verwarrender dan voor dit optreden.

Even verderop staat een kluit landgenoten hard te gaan op de Brabançonne; dat moet wel de ‘Theme Time Golden Hour’ van Eppo Janssen zijn die The Floor-programmator DJ St. Paul heeft beloofd een uurtje “Belgian Dance Classics” te brengen. Een breed begrip, zo blijkt, wanneer de Pukkelpopman new beat als vanzelf laat overgaan in Will Tura’s “To Be Or Not To Be Disco”, of wanneer hij even later beukende Cherry Moon een ontlading geeft met Lio’s “Banana Split”. Zit dat “Show me the banana” van twee dagen eerder natuurlijk weer in ons hoofd. Aan de zijkant staat een ploegje op alles vrolijk te hucklebucken – ràààr. We begrijpen het dat St. Paul overneemt met een afsluitend “Ik heb getwijfeld over België”.

En dan: real shit. Aphex Twin boeken als grote afsluiter van je festival, dat is lachen met de mensen. Dat is immers wat Richard D. James al heel zijn leven doet, en vandaag is niet anders. Je wéét dat hij maar één doel zal hebben, en dat is: de schapen van de bokken scheiden, het veld leegspelen tot enkel de devootste getrouwen overblijven. En zelfs met hen is hij op dat moment waarschijnlijk stiekem aan het spotten.

Maar niet vandaag. Dat het wat stil staat, lijkt het, en wel heel erg chill begint. James laat “Midnight Dream” van Daniel Finot al na enkele minuten overgaan in “Love On A Real Train” van Tangerine Dream en het is duidelijk dat we dan niet voor Selected Works maar wel voor Ambient zijn vertrokken – toch voor even. Een stukje eigen werk? Moet kunnen, met “Delphinium”; dan toch van op dat Selected Ambient Works 85–92.

Als kikkers in een kookpot – ja, het is nog altijd warm, ja – merken we echter niet hoe Aphex Twin ons langzamerhand mee zijn eclectische universum insleurt. Van ravebeats gaat het naar techno, naar eigenzinnige IDM. En plots merk je de projectie van een grijzend gezicht, en hoor je de stoorzenders de kop opsteken: flardje noise, streepje ruis. En dan weer terug naar toegankelijk tikkende elektronica die nooit dit hoofdpodium had gehaald als het niet van deze man kwam.

Dat je blijft kijken naar dat podium komt door de geweldige visuals, die gaandeweg meer en meer schermen innemen. En terwijl de duisternis invalt, sleurt ook James ons mee richting Mordor voor een setje SM: het doet prettig pijn hoe hij beats laat slaan en zalven, en je beseft dat dit wel degelijk een terechte headlinerset is. Ja, het strand staat minder vol dan aan het begin, schandelijk leeg is het niet, en wat James doet is verdomd verbluffend. Het is behapbaar tot het dat niet meer is. Stampend en daverend trekt James ons de dieperik in met almaar brutere en rauwere beats, verstoorde geluiden die meer en meer ontsporen. Het eindpunt is een streepje gabber dat ondraaglijk luid wordt gespeeld, en klaar is kees.

Neen, dit was geen gewone headliner voor Best Kept Secret; dit was er eentje voor de geschiedenisboekjes, iets wat niet over de hele editie van dit festival kan gezegd worden. Hoe je het draait of keert, het viel niet te negeren dat dit de zwakste affiche in jaren was met grote namen die veelal ontgoochelden. Dat het alsnog goed uitdraaide, had veel te maken met bands die boven zichzelf uitstegen, verrassende ontdekkingen, en natuurlijk met de sfeervolste locatie, de mooiste inkleding en de lekkerste food line-up vindbaar. Je kunt daarop blijven leunen, maar soms voelt het toch alsof de organisatie in weerwil van loze praatjes over ‘het dak dat de grond moet raken’ terug moet naar de essentie: goéie bands boeken.