The Other Lamb

In The Other Lamb probeert Malgorzata Szumowska naar eigen zeggen een ‘dark cry about the patriarchy’ de wereld in te sturen. Donker en schreeuwerig is het resultaat alleszins, maar of ze er ook daadwerkelijk iets mee vertelt is nog maar de vraag.

Sektefilms, het is een genre op zich aan het worden. The Village, Midsommar, The Master: het gegeven van een idyllisch aandoend samenlevingscontract met een duistere keerzijde is intussen meermaals onderzocht geweest, met wisselend resultaat. Aan originaliteit ontbreekt The Other Lamb dan ook in opzet, al hoeft dat geen doodvonnis te zijn. Jammer genoeg weken onze gedachten echter al van bij het openingsbeeld uit naar het betere The Handmaid’s Tale, waarvan de sekte onder leiding van ‘herder’ Michiel Huisman haar blauw-rode kleurencode lijkt te hebben gepikt. Niet alleen de kostumering knipoogt naar de serie, maar ook de beeldtaal lijkt te zijn gekopieerd.

De sekte in The Other Lamb is er een van dochters en vrouwen, onder leiding van de herder die hen geforceerd liefkozend zijn ‘kudde’ noemt. Zijn gezicht staat metershoog op het centrale hutje geschilderd, omheiningen van witte draad beschutten de wekelijkse particuliere vieringen en de vrouwen laat hij af en toe ‘genieten van zijn gratie’. Kortom: dat zit niet juist. De dochter Sellah (Raffey Cassidy) is volgens de herder een van de vroomste meisjes en wacht hoopvol af wat er zal gebeuren als ze een vrouw wordt … tot ze een verstotene leert kennen. De twijfels en tekens uit de buitenwereld stapelen zich op, terwijl Sellah haar eerste biologische stappen tot het vrouw-zijn zet.

De koele fotografie die ook voor The Handmaid’s Tale zo goed werkt, is indrukwekkend bezwerend. Ze zou iets kunnen zeggen over ingehouden duisternis, maar wordt onderuit gehaald door het grootste gebrek van The Other Lamb: verhaal- en structuurgewijs is er weinig vlees. Het zou simpel zijn om de film saai te noemen, maar dat ontkent de gemiste kansen die je als kijker ziet liggen. De als horrorfilm verkochte prent stelt velen teleur omdat dat aspect vooral te wijten valt aan donkere visioenen en nerveuze vioolmuziek, maar ook inhoudelijk is het soms zoeken naar de waarde van deze toevoeging aan het genre. Het grootste probleem lijkt dan ook te zijn dat Szumowska haar sekte niet verder heeft uitgedacht dan ‘onderdanige vrouwen + een op seks belustte leider = niet goed’.Szumowska’s kudde zorgt voor geen enkele productieve vergelijking met machtsstructuren.

Wat een sektefilm doorgaans de moeite waard maakt, is immers hoe we als kijker bijna gaan begrijpen wat de sekteleden drijft; hoe één iemand er in slaagt een hele groep aan zijn zijde te houden. Dat, of we kicken op de rebelleuze horror van een sektelid dat zich bekeert. Szumowska lijkt niet verder te hebben nagedacht dan charisma: Michiel Huisman is, het moet gezegd, een hedendaagse hunk. Zijn herder is, op zijn enorm bizarre braakfetish na, een enorm kleurloos personage dat over zijn sekte ook niet goed genoeg lijkt te hebben nagedacht om ze toch zo lang te onderhouden. Nu goed, een laatste kans dan: Sellah’s ontdekking en coming of age zullen dan wel interessant materiaal bieden? Jammer genoeg slaagt ook hier Szumowska er niet in iets te zeggen over opgroeien, desillusies of tenminste een spannende structuur op te bouwen. Vrijwel meteen zien we een Sellah die wil ontsnappen, en we zien niet meteen in waarom ze daar 97 minuten over doet gezien de zeer vlakke ontwikkeling.

Gelukkig zijn er aangename acteurs, die met weinig woorden wel enigszins beeldend kunnen spelen en een mooie aanvulling zijn op het postkaartwerk in de beeldvoering. Maar dat redt een film nog niet. Had Szumowska haar sekte anders aangekleed hadden we misschien niet voortdurend aan The Handmaid’s Tale gedacht, maar het zij zo: we konden niet anders dan bedenken hoeveel beter die serie een ‘dark cry about the patriarchy’ verbeeldt. Het is nog niet omdat het patriarchaat bestaat, dat elke film waarin een man vrouwen lullig behandelt daarom de moeite waard is.