Een tafel. Wat pedaaltjes en knopjes. Een microfoon of twee. Meer had Samowar niet nodig om op de laatste Rock Rally-editie nog geen beetje indruk te maken. Met een titelloze debuut-EP bevestigt de Antwerpse Leen Diependaele nu alle goeds dat we toen al over haar vermoedden. Dit is zoveel meer dan een polderversie van Grimes; dit is iemand met een eigen stem en muzikale taal. En er is zelfvertrouwen: “Er zit nog meer in, denk ik.”
Kwam ze ons eind maart in de AB niet al wat bekend voor, die Leen Diependaele? Hadden we haar niet jaren eerder al eens in een preselectie van datzelfde concours gezien? Jawel – ijzersterk geheugen, meneer – en wel als frontvrouw van het ondertussen al lang ter aarde bestelde XX (geen familie van die doodernstige Britten) van wie wij het charmante “Champagne” desondanks blijven koesteren. Maar we verliezen ons in persoonlijke nostalgie. We zijn ondertussen een klein decennium verder, en dat, zo werpen we de muzikante en actrice voor de voeten, is wel behoorlijk lang. Wat ze al die tijd heeft gedaan?
Diependaele: “Geacteerd vooral, onder andere bij De Roovers, Froefroe, Crew, fABULEUS,… En daarnaast deed ik veel backing vocals, onder andere tijdens de Hilfe Kommt-tour van Dez Mona. Pas toen ik zwanger was van mijn eerste kindje, en opdrachten moest afzeggen waardoor ik plots alleen thuis zat, kwam de zin terug om zelf muziek te maken. Op gitaar en piano begon ik wat songs te schrijven. En toen besloot mijn lief me in te schrijven voor (provinciale rockwedstrijd, mvs) FrappantPOP. Nogal missverkiezing-achtig, ik weet het. (lacht) Maar goed, ik werd geselecteerd, en dus moest ik ook zorgen dat ik die songs live kon brengen.”
“Ik zag mezelf niet alleen met een gitaar op een podium kruipen, en dus ben ik gaan experimenteren met een loop station en een stemvervormend bakje, dat ik van Gregory Frateur van Dez Mona had geleend. Ik werd tweede, won studiotijd bij Pascal Deweze en die heeft me leren werken met ProTools en een drummachine. Uiteindelijk heb ik op die manier negentig procent van de EP thuis opgenomen. Alleen de zanglijnen zijn in zijn Studio Jezus opgenomen, waar we ook nog wat drums en baslijnen hebben geperfectioneerd.”
enola: Was elektronische muziek je totaal vreemd tot dan?
Diependaele: “Neen. Toen ik nog aan het Lemmensinstituut studeerde, heb ik meegewerkt aan Go_Tell, een op gospel gebaseerde voorstelling van het Leuvense ARTFORUM, met Gregory. Andrew Claes van BRZZVLL maakte daar beats voor, en dat fascineerde me heel erg. Het fysieke van dat soort muziek doet me iets. Ik moet nog veel leren, maar ik merk dat ik er voor mijn songs spontaan naar grijp nu.”
enola: Voelde je meteen hoe je dit soort muziek live kon brengen?
Diependaele: “Het was toch zoeken. Vroeger bij XX voelde het alsof ik bij het zingen mezelf kon zijn, en niet moest acteren. Het hinderde me wel dat ik daar ook de frontvrouw moest spelen, maar het hoort er natuurlijk bij. Stromae zegt ook dat niemand wil weten wie hij echt is: je moet er gewoon staan op dat podium. Ik denk dat ik ondertussen een middenweg heb gevonden. Ik speel geen personage zoals hij dat doet, maar als ik me goed voel, sta ik wel sterk in mijn schoenen.”
enola: Is de vorm ook belangrijk? Je fluo-oufit op de Rock Rally was aardig afgestemd op de inkleding van je knoppentafel.
Diependaele: “Daar probeer ik zeker mee te spelen. Ik werk graag met blacklights; dat heeft iets feeërieks dat past bij mijn muziek. En ik zou gerust nog verder willen gaan in die inkleding; nog theatraler. Als ik Kenji Minogue live bezig zie, krijg ik ook wel zin om volledig een personage te worden. Het is er natuurlijk vér over, en zoiets zou niet passen bij Samowar, maar iets dramatischer moet kunnen. Misschien kan ik een optreden iets meer als een voorstelling gaan bekijken en mag er al eens iets onverwachts op het podium gebeuren.”
“Ik ben er ook nog niet uit of ik live alleen wil blijven spelen, of er toch nog iemand moet bijhalen. Soms kriebelt dat wel. Ik kreeg al het aanbod van een paar jongens om hun visuals te projecteren tijdens mijn optredens, maar dan denk ik dat het misschien toch interessanter is om gewoon wat meer muzikanten op het podium uit te nodigen. Dat lijkt me leuker. Ik snap immers wel dat er niet veel te zien valt bij een Samowarconcert, maar ik moet nu eenmaal naar mijn knoppen kijken.”
“CocoRosie werkt live met een beatboxer, en dat vind ik wel tof, maar als ik dan die specifieke competities daarvoor zie, dan twijfel ik toch; dat is er zo over. Ik weet het dus niet. Misschien heb ik eerder een allrounder nodig die drumpads speelt maar ook synths; kwestie van een iets voller geluid te krijgen. En zo kan ik al eens van achter die knoppen komen, want het voelt al eens alsof ik achter een bureau sta. Maar het moet natuurlijk ook betaalbaar zijn. Ik ken genoeg muzikanten die me zouden willen helpen, maar ik wil er pas iemand bijhalen als ik die ook kan betalen. Ik wil me er ook goed bij kunnen voelen.”
enola: Je bent eigenlijk actrice van opleiding. Wanneer ontdekte je dat je ook zangeres was?
Diependaele: “Dat was er van in het begin. Ik was altijd aan het zingen, van toen ik nog een uk was, en dat is niet gestopt. Het klassieke verhaal: (glimlacht verlegen) ik zat in het koor, zong elke zaterdag of zondag met mijn zus solo “Pie Jesu” in huwelijks- en begrafenismissen,… Zingen was een geruststellende vanzelfsprekendheid, een veiligheid; dat kan ik. Maar ik heb na mijn humaniora inderdaad voor Woord gekozen. Misschien schrok de muziektheorie me wat af. Ach, ik ben een twijfelaar. Ik studeerde wetenschappen-wiskunde in het middelbaar, en heb zelfs nog de voorbereidende lessen voor de toelatingsproef Geneeskunde gevolgd en Logopedie overwogen. Uiteindelijk mocht ik die woordopleiding beginnen aan het Lemmensinstituut, en zelfs toen heb ik nog een zomer lang gedubd of ik dat wel zou doen. Achteraf gezien ben ik superblij dat ik het gedaan heb, al heb ik nog gedacht om daarna toch voor zang te gaan. Ik was toen echter al bij De Roovers begonnen, en plots was het allemaal niet meer te combineren. Daar heb ik geen spijt van. Ik hoor vaak genoeg dat die Jazz-zang waar ik over nadacht me toch teveel in een hokje zou hebben geduwd waarin ik was vastgelopen.”
enola: Laten we het dan maar even over de teksten hebben. Wat voor vrouw is de protagoniste in “Thirsty Well” eigenlijk?
Diependaele: “Die figuur haalde ik uit Yerma, een stuk van Federico Garcia Lorca over een vrouw die geen kind kan krijgen van haar man, en hem dan maar vermoordt. Een prachtig, maar droevig verhaal. Zo sprokkel ik mijn inspiratie bij elkaar. “A Good Head For Heights” is gebaseerd op de documentaire Man On Wire, over een koorddanser die ooit van de ene toren van het World Trade Center naar de andere liep. Achteraf las ik dat titelzinnetje, en dat paste erg goed. Hoe absurd ook om op een kabel op die hoogte de oversteek te maken. Ik zie het mezelf niet doen.”
enola: We concluderen: persoonlijke teksten zijn niet nodig?
Diependaele: (blaast) “Goh, neen, maar het is ook niet verboden. “Roots” is wel iets dat ik uit mijn eigen leefwereld haalde, net als “Surprise Surprise”. Het kan dus.”
enola: In dat laatste nummer vinden we de nogal verontrustende frase “My body still reminds me of bad habits that last”. Moeten we ons zorgen maken, Leen?
Diependaele: (schatert) “Ja, dat is redelijk hard hé. Mijn lief vroeg me toen ook wat ik in godsnaam uitstak. Het is niet meer dan een zinnetje dat voor sommige mensen wel herkenbaar zal zijn. In sommige dingen herval je gewoon telkens opnieuw hé. Zoals? (lacht) Ik voel me precies bij de psycholoog, maar sorry: ik kan me echt niet meer herinneren waarop dat toen sloeg. Écht niet.”
enola: Voorlopig breng je deze EP in eigen beheer uit. Reikt de ambitie desondanks verder?
Diependaele: “Na de Rock Rally hadden een paar platenfirma’s wel interesse, maar uiteindelijk waren die aanbiedingen nu ook niet zo interessant, en het zou vooral te lang duren. Dus heb ik maar besloten dit gewoon zelf te doen, en voor mijn echte debuutplaat hoor ik wel opnieuw rond wie wil. Ik weet in elk geval dat ik daarvoor graag met een grote producer zou willen samenwerken. Ik denk dat dat belangrijk is als ik vooruit wil, want ik denk dat er nog meer in zit. Het wordt in elk geval geen uitbreiding van de EP; die laat ik dan voor wat het is, want ik wil daarvoor een iets properdere klankkleur. De manier waarop ik die stemloops heb opgenomen kan beter.”
enola: Wie had je in gedachten?
Diependaele: (Pruttelt even tegen) “Ja maar, dat is toch allemaal een kwestie van budgetten en planning…”
enola: Droom gerust even weg.
Diependaele: “Santigold misschien? Ik weet dat zij ook als producer werkt. En Marc Bell van LFO, die Björk nog geproducet heeft, was ook een interessante man geweest, maar die is helaas net overleden. En natuurlijk Matthew Herbert. Zijn credo dat hij nooit met een voorgeprogrammeerde beat wil werken, boeit me erg. Het is ook mijn punt: ik wil zoveel mogelijk zelf creëren, maar dat is zonder muzikale background niet erg evident. Soms bots ik op een muur omdat ik de skills niet heb, en dan moet ik verschrikkelijk lang zoeken. Zo leer ik nu met (softwareproject, mvs) Ableton werken, en dat zou ik graag tegen de zomer ook live willen kunnen gebruiken. Nu, aan de andere kant vind ik het ook geruststellend hoe beperkt het klankenpalet van mijn drumcomputertje is. In de geluidsbibliotheek van zo’n software loop ik verloren, terwijl iemand anders misschien vanzelf weet wat voor klank hij voor bepaalde ideeën tevoorschijn kan toveren. Bij mij gaat het allemaal meer vanuit de buik.”
enola: Tot slot: je bent al jaren freelance actrice en zangeres. Ik kan me voorstellen dat de besparingen op cultuur akelig dicht komen voor jou?
Diependaele: “Ik vind het in elk geval vreselijk wat er gebeurt. Ik ben één van de gelukkigen die het artiestenstatuut heeft, maar vandaag nog maar kreeg ik een brief dat ik door een aanpassing aan de regels plots een paar weken vergoeding misloop. Het effect is nu al voelbaar, dus. Geen idee wat de toekomst brengt. De kans bestaat dat er nu minder ruimte komt om een extra acteur bij een productie te betrekken, laat staan een achtergrondzangeres. ’t Is afwachten.”
“Natuurlijk: ik kan altijd terugvallen op lesgeven — ik heb mijn aggregaatsdiploma — maar liever niet. Ik heb het gedaan hoor, net afgestudeerd voor een klas beland, en ik ben er mee gestopt om een reden. Het was niets voor mij. Misschien zou het me nu al beter afgaan, maar ik sta er niet op te wachten. Dan liever stemmenwerk voor tekenfilms en zo, maar ja, dat wil elke acteur wel. (lacht) Ach, ik wil er allemaal niet te bang voor zijn; we zien wel. Ik kan wel iets, ik verzin wel iets. “
