Na blockbusters als The Hunger Games, Ender’s Game en Divergent krijgen we alweer een nieuwe young adult novel-adaptatie voorgeschoteld. De beurt is deze keer aan The Maze Runner, een romancyclus van James Dasher. Wie even hoopte dat het deze keer bij één film zou blijven, kwam al snel bedrogen uit – sequel The Maze Runner: Scorching Trials werd aangekondigd nog voor deel één in de zalen verscheen. Een spiksplinternieuwe franchise, dus! Maar moeten we daar deze keer echt rouwig om zijn?
Nee hoor! Ten eerste omdat er wel wat belangrijker dingen zijn om wakker over te liggen dan de cinematografische strapatsen van Hollywood (Ebola! IS! Politici op foute feestjes!). Ten tweede omdat The Maze Runner zich op het young-adult-novel-verfilmingenspectrum (als dat niet bestond, vinden we het bij deze uit) dichter bij The Hunger Games bevindt dan bij miskleunen als Divergent. Laat het in elk geval duidelijk zijn dat deze film het patroon van het ‘jeugdboek’ mooi volgt. Dat betekent: eendimensionale personages, een streep onvervalste heroïek en een handvol deus ex machina’s op de momenten waarop de auteur zich in een hoek geschilderd heeft. Laat dat de pret vooral niet drukken. The Maze Runner is immers intelligent, geheimzinnig en spannend genoeg om je bij de pinken te houden.
Het verhaal is eenvoudig. Thomas wordt op een dag wakker in een lift die hem naar het centrum van een grote doolhof leidt. In dat centrum hebben andere jonge mannen, net als hijzelf met de lift afgeleverd, een eigen minibeschaving opgebouwd. Terwijl ze hun dagelijkse huishouden managen, sturen ze runners het doolhof in om het in kaart te brengen en te zoeken naar een uitgang. Na zonsondergang gaan de poorten van het doolhof onverbiddelijk dicht. Wie zich op dat moment aan de foute kant van de muur bevindt, kan het schudden. ’s Nachts struinen er immers gigantische robotspinnen rond die iedere indringer genadeloos afslachten. De aankomst van Thomas stuurt de orde van de dag danig in de war. Niet in het minst omdat de nieuweling, alweer mooi in de traditie van de young adult novel, de hele boel gezwind op stelten zet.
The Maze Runner schotelt je dus een kruising van Lord of the Flies en de finale van Harry Potter 4 voor. Gooi nog wat elementen van Plato’s allegorie van de grot in de mix en je hebt een film die je neuronale netwerken net iets meer stimuleert dan, pakweg, The Equalizer. Enfin, laat ons het wierookvat nog maar even op stal laten. De literaire inspiratiebronnen blijven grotendeels op de achtergrond. Jammer eigenlijk, want bepaalde plotpoints zorgen voor prima gelegenheden om de groepsdynamiek wat uit te spitten of inzicht te geven in de manier waarop de jongens hun samenleving ingericht hebben. Een beetje meer filosofie en wat minder over en weer crossen had, gezien de thematiek, wel gemogen. Denk dus misschien maar eerder aan The Hunger Games dan aan Lord of the Flies. De interessante vragen en thema’s worden even aangeraakt, maar even snel weer verdrongen door giant killer robots die de aandacht net iets dringender opeisen.
Gefaalde denkoefening of niet, The Maze Runner slaagt er wel in om je aandacht vast te houden. Het strakke tempo, de raadselachtigheid van de situatie en de intrigerende omgeving houden je misschien niet op het puntje van je stoel, maar in slaap vallen ga je nu ook weer niet. De plot mag dan het clichématige niet al te ver overstijgen, je vraagt je wel steeds af wat die kerels in dat doolhof doen en hoe ze daar uiteindelijk uit gaan geraken. Jammer is wel dat de film naar het derde deel toe wat begint te kwakkelen. De vermelde deus ex machina’s en sprongen in de plot worden dan net iets te makkelijk. The Maze Runner houdt je ook steeds een belofte van meer en spectaculairder voor (je vermoedt altijd dat de dingen wel interessanter zullen worden als de personages dieper in het doolhof doordringen), maar weet die eigenlijk nooit echt in te lossen. Het grootste minpunt aan de film vinden wij dan ook dat er net iets te weinig werk gemaakt is van de omgeving. Het doolhof ziet er niet alleen behoorlijk generisch uit, er wordt ook nauwelijks gebruik van gemaakt in de film. Nooit gedacht dat we ooit nog eens een film over een labyrint zouden zien waarin nooit iemand de weg kwijt raakt, bijvoorbeeld. Zo’n doolhof biedt een oneindig aantal mogelijkheden tot verborgen monsters, valstrikken en misleiding, maar dat potentieel wordt nauwelijks aangeraakt. The Maze Runner spendeert net heel wat tijd aan de groepsdynamiek en de gebeurtenissen in het base camp, terwijl daar te weinig gebeurt om echt te boeien.
Die minpuntjes daar gelaten is The Maze Runner wel ongeveer wat je er van verwacht. Een redelijk spannende maar nooit uitzonderlijke sciencefictionprent die veel belooft, maar slechts nipt voldoende teruggeeft. De film is entertainend voor zover je geïnteresseerd blijft in het verhaal, maar heeft verder weinig troeven om te kunnen overtuigen. Dat de prent de laatste tien minuten bezig is met het opzetten van de sequel in plaats van het verhaal wat beter af te ronden, helpt ook niet echt. Maar, dat moet ook gezegd, we hebben ons genoeg geamuseerd om best nieuwsgierig te zijn naar het tweede deel.
