Geen andere heavy band hanteerde de sloophamer met zoveel technische finesse als Mastodon op z’n eerste vier albums. Maar op vorige plaat The Hunter begon Mastodon zowaar catchy te klinken. Helaas daardoor ook minder spannend.
Voor de liefhebbers van de beukmetal op tornado Remission ging dat een brug te ver. Maar Mastodon klonk al een pak toegankelijker op voorlopig magnum opus Crack The Skye uit 2009. Daar werd een extra bocht in de songs al eens vervangen door een — stop de persen! — refrein en werd het aandeel van de cleane zang duchtig opgeschroefd. Alleen waren er toen twee songs die de tien minuten overschreden en was er in navolging van de eerste drie platen een concept achter het album. Doe daar een beïnvloeding door psychedelica en progrock bij en de purist was meer dan gesust. Op The Hunter duurden de songs echter gemiddeld vier minuten, was er geen overkoepelend verhaal en speelde de band wat met de handrem op (vooral drummer Brann Dailor roffelde er minder meedogenloos op los) ten dienste van de songs. De vuistslagen waren eerder petsen in het gezicht.
En dat is op deze zesde plaat wel anders. Dit voelt niet aan als een autocorrectie, maar eerder als een album waarop de band (voorlopig) het juiste evenwicht vindt. Een symbiose van de vorige drie albums — in een nieuwe Remission of Leviathan heeft de band zelf geen zin meer. De plaat die tussen Crack The Skye en The Hunter in had kunnen staan. Wie nek- en armspieren traint bij pakweg “Divinations”, komt hier aan z’n trekken. Dat is ook te danken aan de weer meer potente productie. Popproducer Mike Elizondo maakte dat The Hunter minder schuurde, wat vlakker klonk. Nick Raskulinecz (Foo Fighters, Ghost, Deftones) geeft deze plaat weer meer ballen. Single “High Road” bevat een refrein volgens het boekje, maar de aanloop daarnaar heeft meer gemeen met de stuurse klank van een Blood Mountain. Een goede zaak.
Want door de rauwere productie ronken de gitaren van Bill Kelliher weer zoals op de eerste vier platen. Als een kettingzaag trekt hij de songs op gang, stuurt ze onvoorspelbare richtingen uit, waarover Brent Hinds riffs als spijkers uitstrooit terwijl Dailor lustig met tempo’s varieert. Want dat heeft Once More ‘Round The Sun een pak meer dan The Hunter: variatie. Al tijdens openingssong “Tread Lightly” vindt Mastodon het perfecte evenwicht tussen structuur en een song alle hoeken van de kamer laten zien. Twee opeenvolgende solo’s van Hinds klinken afwisselend breekbaar en opruiend – net als in het daaropvolgende “The Motherload”. Er zit weer dynamiek in deze plaat, vuige rock-’n-roll , opwinding.
Zoals op “Chimes At Midnight”, een song die weer tot bloedens toe beukt, of op het curieuze “Aunt Lisa” waarop Mastodon op vier minuten tijd z’n evolutie sinds de eeuwwisseling in vaandelvlucht overloopt — tot de band zich vergaloppeert met cheerleadergezangen van The Coathangers aan het einde. Die variatie wordt door een dynamische klank deze keer wel tot een mooi geheel gelast met de melodieuzere richting die Mastodon resoluut verder bewandelt. Het leidt tot sterke songs als “Ember City” en “Halloween”, waarop Mastodon het perfecte evenwicht vindt. Op “Diamond In The Witch House” kijkt Mastodon echter achterom, wanneer de zompig brute zeven minuten nog een paar meter prikkeldraad omgord krijgen door de vocalen van Neurosis’ Scott Kelly, die ook op eerdere platen al eens te gast was.
Muzikaal mag One More Round The Sun dan wel mooi evenwichtig zijn — tussen toegankelijk en weer aansluiting vinden bij de eerste vier platen — toch lijkt Mastodon als band met zijn zesde album vooral beslissende keuzes af te wenden. De eerste doorbraak werd door The Hunter bezegeld, maar door de hang naar weidsere refreinen rijst de vraag of Mastodon nog verder wil opschuiven om in de liga van pakweg Foo Fighters of Queens Of The Stone Age te spelen. Of blijven ze de band met hun metalverleden aanhalen door grillige songstructuren, technisch vernuft en snoeiharde riffs en vocalen? Want dat was het euvel tijdens hun optreden op Graspop: muzikaal was het perfect, maar als band vielen ze wat tussen die twee stoelen, te zien aan de te koele respons vanuit het publiek. Op de eerste platen reed Mastodon ver voor het peloton uit. Nu moeten ze eerst zien welke koers ze vanaf nu willen rijden.
