De hele maand december blikt enola.be terug op het afgelopen jaar met de interviewreeks DIT WAS 2012. Daarin laten we artiesten aan het woord die het jaar maakten of wiens plaat onterecht onopgemerkt de vergetelheid in dook.
De backstage van Trix zag er allesbehalve rockstarproof uit: citroen, gember, thee en dekens omsingelen de snipverkouden Amanda Palmer (“Amerikanen zijn niet bestand tegen Europese ziektekiemen”). Het maakte er haar echter niet minder breedsprakerig op. Goed zo, want over een van dé platen van 2012 mag ze gerust passioneel prediken.
enola: Een welgemeende proficiat, ik ben weg van Theatre Is Evil. Toen ik het album voor het eerst hoorde, was het wel even grote ogen opzetten: het is je meest popgerichte werk tot nu toe.
Amanda Palmer: “Dat klopt. De muziek waarmee ik opgroeide, was ook zo. De songs die me aanspraken, klonken catchy, maar waren diepzinnig, met echte teksten. In mijn twintiger jaren was er iets dat me belette om simpele nummers met vier akkoorden te schrijven, hoewel ze er ergens zaten. Het heeft tot nu geduurd eer ik mezelf de toelating gaf om ook eenvoudige songs te schrijven.”
enola: Het zijn eenvoudige arrangementen, maar wel nog steeds lange nummers. Is dat een tegenreactie?
Palmer: “Nee, ik schrijf nooit met opzet een kort of lang nummer. Ik neig vreemd genoeg op organische wijze naar nummers van minstens vijf minuten en ik weet niet waarom. De meeste van mijn favoriete songs zijn ook lang. Leonard Cohen, Nick Cave: zij gaan door en door en je weet dat het even gaat duren eer ze gezegd hebben wat ze willen zeggen. Ik snoei niet zoals een popschrijver; ik laat het nummer zijn zoals het uit mijn hoofd komt. Elke producer waarmee ik samenwerkte, moest me editen. Op de eerste Dresden Dolls-plaat had “Coin Operated Boy” een extra strofe en Martin Bisi, de producer, liet me die eruit halen aangezien hij niet nodig was en het nummer te lang maakte. Hij had gelijk. John Congleton deed hetzelfde voor deze plaat: “Do It With A Rockstar” was eerst zes minuten lang, nu zijn het er vier. Ik ben steeds beter geworden in naar producers luisteren, ik geloof ze wanneer ze verveeld raken.”
enola: Het album heeft een markant eighties-geluid, getuige een grootse ballad als “Grown Man Cry”.
Palmer: “Met die muziek ben ik opgegroeid. Ruim vier jaar werkte ik aan de nummers en toen ik de plaat uiteindelijk begon samen te stellen, merkte ik de dreiging van een grote eighties-invloed. Ik dacht: ik kan hier eender wat mee doen, maar ik wil doen wat ik in mijn hoofd hoor. Ik wil die synths. “The Killing Type” klinkt als The Cars en in “Smile” hoor ik Swans of My Bloody Valentine. De keuze was dus niet met voorbedachte rade, maar de nummers schreeuwden gewoon om een eighties-productie en dus ging ik daar maar voor.”
enola: Welk nummer is voor jou het muzikale summum van dat decennium?
Palmer: “Waarschijnlijk “Don’t You Forget About Me” van Simple Minds, om diep nostalgische redenen. Ik was negen toen ik het voor het eerst hoorde, toen we met het hele gezin naar “The Breakfast Club” gingen kijken. Die scene op het einde wanneer Judd Nelson zijn hand in de lucht steekt en die song over de freeze frame begint te spelen, dat was een krachtig muzikaal moment. Ik herinner me dat ik voelde dat een ander leven mogelijk was en dat die muziek de soundtrack was; ik kon niet wachten om een bad ass teenager te zijn, ik kon niet wachten om Judd Nelson te zijn!”
enola: De revolutie van de eighties!
Palmer: “Oh yeah!”
enola: In de teksten hoor ik ook verandering — ze zijn microscopischer. Ze gaan over één personage, over kleinere gevoelens, niet langer complexe verhalen vol intertekstualiteit.
Palmer: “Ik probeer mijn eigen songwriting niet te overanalyseren omdat ik het proces niet wil doorhebben. Het is magisch wanneer een nummer tot je komt. Niets wat ik schrijf gaat de vuilnisbak in. Nu ook weer, ik heb waarschijnlijk twintig nummers geschreven in de voorbije vier jaar — ik schrijf weinig — en die staan allemaal op de plaat. Waarschijnlijk had ik nog geen publiek voor ogen en nog geen eigen stem gevonden als jonge schrijver. Ik ben er beter in geworden om baas over mezelf te spelen. Al mijn vroegere nummers gingen over vijf of zes dingen, hier liet ik één idee toe te woekeren. Geen van beide strategieën is goed of slecht: ik hou van die complexe structuren die met taal spelen en waarin je drie of vier songs hoort afhankelijk van hoe je een woord interpreteert. Voor deze plaat heb ik het gewoon eenvoudiger gemaakt en dat vind ik moedig, want ik wil niet meer schuilen achter intertekstualiteit. Mensen mogen het doorhebben: ik ben best gelukkig.”
enola: Als we verder gaan met psychologie 101: heb je je leven toegelaten om eenvoudiger te zijn?
Palmer: “Dat denk ik wel. Ik denk dat men altijd hoopt dat dat gebeurt als je ouder wordt. Het leven wordt niet eenvoudiger, maar je kent jezelf beter en je begrijpt alles beter. Je kan afstand nemen en begrijpen waarom je doet wat je doet en wat je bedoelt als je iets zegt. Je kent de eenvoudige dingen die het leven complex maken.”
enola: Dit is de eerste keer dat je eenvoudiger nummers zingt, maar je hebt vroeger al met pop geflirt: de “I Kissed A Girl”-sketch, “Umbrella” in je vorige setlist. Wat vind je eigenlijk van de huidige popgeneratie, van de Katy Perries, Rihannas en Lady Gagas?
Palmer: “Er zijn nummers die ik goed vind en nummers die ik niet kan uitstaan. Het hangt af van de artiest. Bij Gaga heb ik vreemde gevoelens. Als tiener was ze een Dresden Dolls-fan en coverde ze onze nummers. Als ik haar nu zie, is een deel van me trots dat ze zich als zo’n art freak gedraagt, maar ik herken het niet in haar muziek. Die andere zangeressen, Katy Perry, Miley Cyrus, Taylor Swift, … Veel daarvan is heel catchy, maar ik heb het gevoel dat ik te veel weet. Het is moeilijk om gewoon naar hen te kijken. De wereld draagt pop star glasses en ze zien een beeld dat ze graag geloven. Ik zie hen als mensen en ik kan zien hoe hun leven in elkaar zit. Dan voel ik gewoon medeleven, want het is hard werk en daarbovenop word je constant veroordeeld. Je wordt opgejaagd, je leven is raar, onmenselijk. Het is nooit een leven dat ik zelf zou willen, nu weet ik genoeg om dat te kunnen zeggen.”
enola: Even een observatie in een flauwe woorspeling: “They want to do it like a rock star”. Is er anno 2012 nog een verschil tussen een pop- en een rockster, of zijn ze hetzelfde geworden?
Palmer: “Wel, er is taal en er zijn ideeën. Een popster is voor mij iemand die gewoon in de mal van de hedendaagse muziek past, in het beeld van wat de grote meerderheid van de bevolking gemakklijk consumeert. Dat kan ooit Sinatra geweest zijn en nu Gaga. Ik kijk naar haar en ik vind niet dat ze risico’s neemt. Ze doet vreemde zaken, maar als ik haar plaat opleg en beats van topproducers hoor: dat is geen gewaagde artiest. Ik denk dat de rockster normaal gezien echte risico’s neemt en crazy shit doet. De grens vervaagt wel. In de jaren zeventig was rock rock en woonde pop op een andere planeet. Nu kunnen ze kinderen hebben.”
enola: Zou je jezelf als popster willen horen?
Palmer: “Ik heb altijd gefantaseerd om grootse cynische parodiepop te maken, just for fun. Misschien moet ik dat ooit maar doen.”
enola: Amanda Palmer performs the popular hits of Lady Gaga on her magical ukelele?
Palmer: “Nee, popmuziek kan je niet op een ukelele spelen. Ik heb het over zware “nts nts nts”-beats met goede lyrics.”
enola: Binnenkort ga je dus met Skrillex aan de slag.
Palmer: “Yeah, probably not.”
enola: Dresden Dolls werd op een bepaald moment ook een van de grotere spelers in de business, met je solocarrière lijk je wat gas teruggenomen te hebben.
Palmer: “Met Dresden Dolls leek het hier alsof het heel snel gegaan was, maar we werkten en tourden al jaren in de States. Toen we bij een label tekenden, kwamen we hierheen en in Europa liep het heel vlot, maar toen waren we al vier jaar aan de weg aan het timmeren.”
enola: Maar het boomde wel.
Palmer: “Ja, die eerste plaat sloeg echt aan, wat ons gelukkig maakte. Het was een geweldige plaat en dus bouwde de tweede daarop verder.”
enola: Dacht je op een bepaald moment: “het mag minder zijn; Dresden Dolls gaat de koelkast in en ik maak platen die voor een minder groot publiek bestemd zijn”?
Palmer: “Nee, met de tweede Dolls-plaat en mijn eerste solo-album had ik altijd in het achterhoofd dat mijn carrière zou werken als ik een plaat maakte die het beste was wat ik op dat moment kon aanbieden. Proberen commercieel te zijn of dat net angstvallig schuwen, zijn allebei slechte opties: de enige keuze die ik kan maken, is om authentiek goed werk te maken. Werk dat ik goed vind alleszins, en dan de anderen laten beslissen. Ik laat de kaarten vallen zoals ze vallen en hoop dat sommige nummers sommigen aanspreken en andere anderen. Als ik gewoon mensen probeer te paaien, ben ik ongelukkig en dat is geen optie.”
enola: Een aantal jaar geleden gaf Dresden Dolls een aantal reünie-concerten, maar nu is het weer windstil. Is er nog een toekomst voor die band?
Palmer: “We leven nu als een live band. Ik concentreer me momenteel enorm op deze plaat en deze jongens, maar ik kan me geen toekomst inbeelden waarin Brian en ik niet samen spelen. Het is enkel een kwestie van wanneer, waar en hoe.”
enola: Hoe ontstond The Grand Theft Orchestra?
Palmer: “Het begon met het besluit om een band samen te stellen. Ik wou dat daar de juiste mensen in zaten: geen sessiemuzikanten, maar freaks. Michael McQuilkenwas de eerste. Hij deed een master regie in de toneelschool, maar heeft zowat 90 verschillende talenten, waaronder drummen, zingen en performen. Hij bracht Chad Raines mee, een medestudent die geluid studeerde en die een crazy eighties freak was. Jherek Bischoff, de bassist, kwam als laatste. Michael kende hem via een gemeenschappelijke vriend die ons ook voorstelde: Jason Webley. Dat was de band. Michael wierp zich op om te drummen en de tour mee te helpen opzetten. Chad arrangeerde alle hoorns voor de plaat en Jareck de strijkers. Ik had dus alles in één.”
enola: Wil je hiermee verder gaan of ga je ze na deze tour in het wild loslaten?
Palmer: “Wel, ze hebben allemaal afzonderlijke carrières. Michael regisseert, Chad heeft net een album uit. Ik wil hen niet tegenhouden. We gaan tot het eind door en dan zien we wel. Niemand denkt verder dan dit hier. Ik wil zelf sowieso minstens een jaar pauze inlassen hierna.”
enola: Je hebt de hele plaat gefinancierd met Kickstarter. Hoe ging dat?
Palmer: “Het was een krachtige ervaring: voelen dat zovelen me individueel steunden, was geweldig. Beter dan een label dat je een cheque schrijft en zegt: hopelijk verdienen we ons geld terug.”
enola: Nadien ontstond er een hele controverse rond de tour. (Palmer ronselde lokale muzikanten op vrijwillige basis, wat volgens de menigte een faux pas was nadat ze via Kickstarter 1,2 miljoen ingezameld had.) Hoe reageerde je daarop?
Palmer: “Dat was deprimerend en gelukkig snel voorbij. Mijn vrees was om in de toekomst verkeerd begrepen te worden, maar iedereen keek er extern naar en begreep wat er aan de hand was. Voornamelijk mensen die me niet kenden en niet wisten waarom ik doe wat ik doe, reageerden en dat besmeurde de eerste twee weken na de release van de plaat. Dat was het enige waarover gesproken werd, terwijl ik wou uitschreeuwen: ‘ik heb hier wel een geweldige plaat gemaakt!’”
enola: Je ben een 2.0-artiest; je blogt en tweet gretig. Denk je dat onze grootste technologische vooruitgang dan toch onze grootste vijand is?
Palmer: “Soms, maar het is nu eenmaal de tool die we hebben en dus mogen we aan die keerzijde geen energie verspillen. Zoals elk krachtig middel kan het geweldige dingen creëren of misbruikt worden en het leven uit je zuigen.”
enola: Is het de toekomst van muziek?
Palmer: “Ik denk dat het verleden, het heden én de toekomst van muziek, verbinden is. Als internet dat momenteel kan doen, goed, maar wat mensen fundamenteel doet houden van muziek is de band met een andere persoon en de handeling van jij en ik op hetzelfde concert die geloven wat die zanger zegt: that shit is as old as the hills en dat gaat niet veranderen.
enola: Amen!
