In 1911 kreeg Maurice Maeterlinck als Franstalige Gentenaar de Nobelprijs voor Literatuur. Geen enkele Belg zou hem dat nog nadoen. Precies 150 jaar geleden werd de schrijver geboren en omdat het in 2011 honderd jaar geleden was dat hij de Nobelprijs won, vierden we collectief een Maeterlinckjaar. Talrijke mooie initiatieven, waaronder tentoonstellingen en heruitgaves van zijn geschriften, zijn daarvan het gevolg.
De Blauwe Vogel (L’Oiseau Bleu) is een van de meer bekende toneelstukken van Maeterlinck, waarschijnlijk alleen door Pelléas et Mélisande voorbijgestoken qua beroemdheid. Hij schreef het in 1908 voor het Russische kunsttheater. Hoewel het stuk in Moskou meteen aansloeg, reageerde het Belgische publiek niet meteen enthousiast. Misschien was het stuk voor de toenmalige bourgeoisie iets te ondoorzichtig: zoals ook de recente film Blue Bird van Gust Van den Berghe bewijst, is het een verhaal dat men heel vrij kan interpreteren. Zo loopt momenteel in de Kunsthal Sint-Pieters een tentoonstelling rond L’Oiseau Bleu, met als ondertitel Op zoek naar geluk. Bij die tentoonstelling worden er speciaal workshops georganiseerd voor de allerjongste museumbezoekers, die bij de hand worden genomen om Maeterlinck te ontdekken. Ook Do Van Ranst focust, samen met meestertekenaar Carll Cneut, op het jonge publiek, met een erg mooie, moderne herwerking van het bekende verhaal.
Centraal staat de goede fee Bérylune, die op zoek is naar “de blauwe vogel” om haar dochter te redden. Samen met de kinderen Tyltyl en Mytyl (broer en zus) en de mens geworden Kat, Hond, Brood, Water, Suiker, Licht en Vuur gaan ze op onderzoek uit in het Land van de Herinnering. Daar zien de kinderen hun overleden grootouders terug. Verder gaan ze naar het Paleis van de Nacht, de Tuin der Lusten en het Rijk van de Toekomst. Telkens als ze denken dat ze de blauwe vogel hebben, loopt het weer mis. De parel die ze kregen van de fee leert hen onderwijl de ziel van de mensen kennen. Deze inhoud klinkt misschien behoorlijk zwaarwichtig, of toch ongeschikt voor de jonge lezer. Net als Gust Van den Berghe deed in zijn verfilming, weet Maeterlinck echter het magische geheimzinnig en tegelijk concreet genoeg te houden, om de lezer aan het boek gekluisterd te houden. Ook bij Do Van Ranst lijkt er pure tovenarij mee gemoeid: ondanks het bizarre basisconcept, wordt de lezer meteen zacht meegevoerd in de lange droom, die pas eindigt eenmaal men het boek met een meer dan tevreden zucht heeft dichtgeklapt.
Of dit een kinderboek is, kan men bediscussiëren. Do Van Ranst heeft het toneelstuk herwerkt tot een vlot leesbaar, maar erg donker, modern sprookje. De illustraties van Carl Cneut zijn minstens even duister en ze weerspiegelen het magische. Spijtig is dat ze niet het hele verhaal mee onderbouwen, maar slechts sporadisch een sfeerbeeld geven. De nadruk ligt dus toch op de tekst, die echter ook in zijn eentje meer dan genoeg fascineert. Terwijl de wereld in de ban is van De Blauwe Vogel in vertaling (tot in het Japans) en verfilmde edities, is de tekst in deze streken nog altijd een soort goed bewaard geheim. Volstrekt onterecht, want iedereen kan uit dit verhaal wel iets waardevols halen voor het eigen leven. Alleen al daarom verdienen Van Ranst en Cneut lof: ze maken Maeterlincks pareltje toegankelijk voor een breed publiek, zowel ouderen als jongeren.
