Twee jaar geleden maakte regisseur Ruben Fleischer
zijn debuut met ‘Zombieland’, een geinige horrorparodie met een
pre-‘Social Network’ Jesse Eisenberg in de hoofdrol. In de VS werd
die film een onverwachte hit, maar in zijn onpeilbare wijsheid
besloot de producerende studio, Sony, om de prent bij ons toch geen
bioscooprelease te geven. Via dvd vond ‘Zombieland’ toch een
(beperkt) publiek – de film lijkt voorbestemd om een klassieker te
worden op avondjes onder licht-tot-zwaar benevelde vrienden.
Fleischers opvolger, ’30 Minutes or Less’, wordt niet veel beter
behandeld: tijdens zijn premièreweek krijgt hij ocharme twee
zaaltjes in Antwerpen toebedeeld, that’s it. Maar wat nog
erger is: om heel eerlijk te zijn, verdient de film ook niet veel
meer dan dat. Deze overspannen heist comedy is namelijk
een tegenvaller van jewelste.
Dwayne (Danny McBride) is een
thirtysomething-loser die nog steeds bij zijn dominante,
steenrijke vader woont en het grootste deel van zijn tijd besteedt
aan blowen en rondhangen met zijn al even onnozele vriend Travis
(Nick Swardson). Tot Dwayne door een bevriende stripper op het idee
wordt gebracht zijn ouweheer te laten omleggen door een
huurmoordenaar, om zo diens erfenis te kunnen opstrijken. Probleem
is wel dat dit soort personeel niet op krediet werkt. Om aan
honderdduizend dollar te raken, ontvoeren Dwayne en Travis de
pizzakoerier Nick (Jesse Eisenberg), hangen ze een bom aan diens
lijf en verplichten ze hem om binnen de tien uur een bank te
overvallen.
De eerste twintig minuten van de film zijn het
meest problematisch. Voordat iedereen bij elkaar komt en de klok
begint te tikken, introduceert Fleischer zijn personages namelijk
met een kinderachtige platvloersheid die echt bedroevend is. De
regisseur cut heen en weer tussen Dwayne en Travis
enerzijds, en Nick en zijn beste vriend Chet (Aziz Ansari)
anderzijds, maar de gesprekken die ze voeren zijn van hetzelfde
niveau. Nick foltert zijn beste maat met de gedachte dat hij seks
heeft gehad met diens tweelingzus (“Since you’re twins, did you
feel it when I fucked her?”). Dwayne en Travis kijken naar
‘Friday the 13th’, gaan voor het scherm staan, en doen alsof ze
Jason Voorhees aan het neuken zijn. Van hen krijgen we pareltjes
als: “Sometimes life just takes out its big old cock and slaps
you in the face with it.” En het enige dat ik daarbij kon
denken, was: “Nee… écht? Is dat het niveau dat we krijgen van de
maker van ‘Zombieland’?” Er zullen ongetwijfeld heel wat
tienerjongetjes zijn die dat soort dialogen ongelooflijk geestig
vinden – “hij heeft fuck gezegd, hihihi” – maar bij mij
kwam het vooral over als een zwaktebod. Raunchy, ja, maar
zonder ook maar heel even spits te zijn. Vergelijk dit met pakweg
’50/50′: ook dat is een film die vol zit met vettige replieken,
maar daar was er tenminste ook nagedacht over wàt de personages
zeggen. Het was goed gevonden – hier, daarentegen, lijken Fleischer
en co gewoon te vertrouwen dat woorden als fuck simpelweg
inherent grappig zijn.
Daarna verbetert de prent wel. Eens Nick goed en
wel in zijn bomvest zit, krijgt het verhaal automatisch meer vaart,
en weet Fleischer zelfs een paar geslaagde set pieces in
zijn film te verwerken. De bankoverval zelf is best grappig, en de
autoachtervolging die daarop volgt, is strak in beeld gebracht én
wordt vergezeld van de grappigste music cue die ik de
laatste tijd heb gehoord. Het is hier dat Fleischer weer een glimp
laat zien van de scherpe, intelligente filmmaker die hij was ten
tijde van ‘Zombieland’. Niet dat die opflakkering blijft duren tot
op het einde – tegen de tijd dat de prent een uur bezig is, en er
steeds meer aandacht wordt besteed aan een zinloze bijrol van
Michael Peña als lispelende huurmoordenaar, verliest ’30 Minutes or
Less’ zich in hysterische drukdoenerij. Oké, het is waar, in
principe hebben de makers daar een excuus voor – iemand die elk
moment kan ontploffen, is in de regel geen kalm en evenwichtig
persoon – maar het constante geschreeuw, geren en gezweet wordt na
een tijdje effenaf uitputtend. Net als de stroom aan vunzige praat
uit het begin van de film, komt ook dit over als weinig meer dan
een pose: aanvankelijk proberen ze je wijs te maken dat ze geestig
zijn omdat ze grof zijn, daarna proberen ze je te doen geloven dat
er vanalles aan het gebeuren is, terwijl het enkel overspannen
geschreeuw in de wind is.
Fleischer lijkt overigens zelf heel goed te weten
dat zijn film langs geen kanten steek houdt – vraag 1: als Nick er
tussen de bedrijven door nog in slaagt om stiekem zijn oud lief te
ontmoeten, waarom kan hij dan de politie niet bellen? – en dat
euvel probeert hij op te lossen met een meedogenloos hoog tempo.
’30 Minutes or Less’ klokt af op slechts 83 minuten (inclusief
aftiteling) en bevat letterlijk geen enkel rustpunt. Onder normale
omstandigheden kan je dan klagen over een gebrek aan
karakterontwikkeling of kleinere momentjes tussen de personages,
maar gezien de film waar we het over hebben, is het misschien maar
best dat Fleischer dat soort dingen achterwege laat, onder het
motto: “snel, geef ze nog een achtervolging, misschien dat ze dan
niet merken dat het allemaal flauwekul is!”. De regisseur
bombardeert oog en oor, om de hersenen te doen zwijgen.
Jesse Eisenberg speelt opnieuw ongeveer hetzelfde
personage als in al zijn vorige films – de snel pratende nerd
– maar doet dat afdoende. Danny McBride daagde een tijdje
geleden op in het onzalige ‘Your Highness’, waardoor we deze prent
moeten beschouwen als een stap in de goede richting. Wat veel zegt
over ‘Your Highness’. De man heeft nog steeds het air van een
gemankeerde Seth Rogen, iemand die krampachtig probeert om humor te
puren uit vuile praat (“Polishing my sceptre is of course a
euphemism for sucking my cock.”), zonder er in te slagen.
Sidekicks Aziz Ansari en Nick Swardson zijn eigenlijk grappiger dan
de twee hoofdrollen, maar zelfs daar… tja, je blijft het
natuurlijk hebben over gradaties van middelmatigheid.
Conclusie: Ruben Fleischer is een degelijke
regisseur, maar hij heeft een beter script nodig. Jesse Eisenberg
is een degelijke acteur, maar hij moet dringend eens een rol zoeken
die wat verder van zijn huidige imago afstaat. En Danny McBride…
Nee, dat zal nooit iets worden, vrees ik. Eén van de
teleurstellingen van het jaar.
