Er bestaan heel wat onverklaarbare culturele verschillen tussen
Europa en de VS – hun angstaanjagende patriottisme, hun voorliefde
voor baseball (even saai als voetbal, maar dan met matchen die vier
à vijf uur duren) en de populariteit van regisseur James L. Brooks.
Oké, de man stond dan wel mee aan de wieg van ‘The Simpsons’
(hoewel Matt Groening daar nog net iets meer mee te maken had),
maar als filmmaker was hij telkens opnieuw verantwoordelijk voor
kleverige feel good dramadies, waar emotionele loutering
steeds maar één huilerige monoloog verderop lag. Op zijn beste
momenten werd hij met die films zelfs genomineerd voor Oscars –
‘Broadcast News’, ‘Terms of Endearment’ en ‘As Good as it Gets’
waren allemaal prijsbeesten en, wat belangrijker is, stukjes
ongegeneerd Americana die hem de officieuze titel van
groot Amerikaans regisseur opleverden. Maar goed, tijden
veranderen. Zijn vorige, ‘Spanglish’, was een flop, en ook deze
‘How Do You Know’ wist critici noch publiek te overtuigen. Terecht,
overigens: Brooks heeft alweer een lauwe tragikomedie afgeleverd,
die twee fletse uren lang ter plaatse blijft trappelen. Ik vermoed
dat ik in die laatste zin een paar beeldspraken nogal slordig door
elkaar heb gesmeten, maar u snapt het wel.
Reese Witherspoon speelt Lisa, een professionele honkbalster die
door haar coach aan de kant wordt geschoven, enkel en alleen omdat
ze net 31 is geworden. Ze smijt zich in een dom avontuur met Matty
(Owen Wilson), een narcistische baseballer voor wie het leven één
feest is ter ere van hemzelf. Rond die tijd ontmoet Lisa echter ook
George (Paul Rudd), die werkt als manager in het bedrijf van zijn
vader (Jack Nicholson), en nu beschuldigd wordt van een fraude waar
hij niets van afwist. Terwijl er hem een FBI-onderzoek boven het
hoofd hangt, wordt ook hij verliefd op Lisa.
Die premisse blinkt in eerste instantie al niet bepaald uit door
originaliteit, maar soit, een goede regisseur had er nog
wel een frisse draai aan kunnen geven. Marc Webb had in principe
nóg minder om mee te werken toen hij ‘500 Days of Summer’ maakte,
en kijk eens hoe mooi de resultaten daar waren. Het probleem is
eerder dat Brooks er niet in slaagt om de motivaties van de
personages, of zelfs maar de details van de plot, echt duidelijk te
maken voor het publiek. Een voorbeeld: vlak nadat Lisa haar relatie
met Matty begint, wordt ze opgebeld door George om een blind
date te regelen. Er is geen enkele reden waarom ze daar ja op
zegt, behalve dan dat de plot dat van haar vereist. Lisa’s ontslag
uit het baseballteam wordt zodanig summier afgehandeld, dat het net
zo goed uit het scenario verwijderd had kunnen worden. We zien één
scène waarin ze afscheid neemt van haar teamgenoten, waarna ze naar
een afspraakje gaat met één van haar twee amants. Achteraf
horen we haar tussen de bedrijven door snel iets zeggen over “ik
zal wel gaan coachen of zo”, maar meer aandacht wordt daar verder
niet aan besteed. Een carrière waar je vanaf je kindertijd aan hebt
zitten werken en die je in een oogwenk plotseling wordt afgepakt:
in deze film is dat nu ook weer niets om overmatig van wakker te
liggen. De fraude waar George van wordt verdacht, blijft al
helemaal ergens in het ijle hangen. De details ervan komen we nooit
te weten en George komt zelfs tijdens de hele film nooit in contact
met iemand van het gerecht. Blijkbaar vond Brooks het wel heel
belangrijk om crisissen te verzinnen voor zijn personages, maar net
iets minder belangrijk om met die crisissen iets aan te vangen.
Zoals het is, wordt ‘How Do You Know’ het verhaal van een
voorspelbare driehoeksverhouding, die helemaal geen
driehoeksverhouding zou zijn als de personages de vrijheid hadden
om zich te gedragen als normale volwassen mensen, in plaats van
geforceerde romcom-creaturen. Lisa, Matty en George praten
en praten en praten (dit is één van de meest babbelzieke films in
jaren), maar komen twee uur lang tot geen enkele conclusie, omdat
de film anders gedaan zou zijn. Echt geestige momenten zijn
zeldzaam, maar wanneer ze er dan toch doorkomen, zijn ze meestal
afkomstig van Owen Wilson, voornamelijk omdat zijn personage het
enige is dat niet continu zichzelf loopt te beklagen of analyseren.
Wilson heeft een sterke komische timing en past ook perfect in zijn
rol van onnozelaar die niet de bedoeling heeft om mensen te
kwetsen, maar gewoon niet beter weet. Reese Witherspoon is schattig
in de hoofdrol, en wordt te allen tijde zo aantrekkelijk mogelijk
belicht door Steven Spielbergs vaste cameraman Janusz Kaminski
(warme kleuren en een elegante cameravoering zorgen er sowieso voor
dat ‘How Do You Know’, ondanks al zijn gebreken, letterlijk
aangenaam is om naar te kijken). Gelukkig maar, want veel meer dan
mooi glimlachen naar de camera krijgt ze niet te doen. Paul Rudd
kàn grappig zijn, maar zit hier vast in het keurslijf van de saaie,
maar stabiele love interest – min of meer de rol van Colin
Firth in ‘Bridget Jones’ Diary’: de weinig opwindende, maar
betrouwbare man voor wie onze heldin, nadat ze tot inzicht in
gekomen, eigenlijk hoort te kiezen. Hij vult de rol keurig in, maar
uiteindelijk kan hij er maar weinig mee aanvangen. Jack Nicholson
is Jack Nicholson als de gluiperige vader van George – Brooks
regisseerde Nicholson al in twee Oscarwinnende rollen. Laat ons
gewoon zeggen dat het niet bepaald verrassend was dat er ditmaal
geen derde gescoord werd.
Het ergste aan ‘How Do You Know’ is simpelweg dat je er geen
passie, geen goesting achter voelt. Het is een schijnbaar
onverschillig in elkaar geflanst product – kijk gewoon al eens naar
die generische titel. ‘How Do You Know’ wàt, precies? Vage
personages en verwaarloosde verhaallijnen, flauwe komische
situaties en sentimentele levenslesjes worden op een hoop gegooid
in de illusie dat er een levensvatbare film uit zal ontstaan.
Jammer, maar helaas.
