Melodieuze noiserock met weerhaakjes, afgewisseld met superieure akoestische ballads: de drie heren van Buffalo Tom hebben er al sinds 1989 een onverwoestbaar patent op. Vier jaar na de met superlatieven overladen comebackplaat Three Easy Pieces bevestigt de band zijn torenhoge talent met het nagelnieuwe Skins. Reden genoeg voor goddeau om neer te strijken in een Brusselse jazzkroeg met de immer sympathieke frontman Bill Janovitz.
enola: Eén van de twee producers van deze plaat was Paul Q Kolderie — die destijds ook Let Me Come Over heeft geproducet. Was het een blij weerzien?
Janovitz: "Jazeker. Paul heeft de helft van de plaat met ons opgenomen en eigenlijk ben ik altijd contact met hem blijven houden. Versta me niet verkeerd: bij Buffalo Tom willen we nog steeds bij elke plaat vooruit gaan, dus we waren niet speciaal op zoek naar onze oude sound of zoiets; Paul was gewoon beschikbaar, net als zijn studio. Die studio is echt wel legendarisch: The Pixies hebben er nog opgenomen, The Lemonheads ook, Galaxie 500, wij hebben eronze eerste platen opgenomen. Eigenlijk verenigde die studio al die groepen van Boston. Dus ja, dat gaf echt wel een speciaal gevoel toen we na al die jaren terug die ruimte betraden, it kinda felt like home."
"Bovendien is Paul een geweldig mens om mee te werken: hij is er erg goed in je in de juiste sfeer te brengen, de juiste vertolking naar boven te halen. Paul is geen klassieke producer volgens het boekje, met Buffalo Tom producen we onszelf wel; bij Paul gaat het immers veel subtieler: uit het feit of hij nog een volgende take wil of niet, kan je min of meer afleiden wat hij er van vond."
enola: Jullie spelen al meer dan twintig jaar samen. Hoe moet ik me de opnames van een Buffalo Tom-plaat eigenlijk voorstellen? Moeten jullie nog veel aan elkaar en aan de producer uitleggen, of voelen jullie elkaar zonder woorden aan?
Janovitz: "Eeén van de redenen waarom we terug samenkwamen in 2007, na die jarenlange stilte, is dat er inderdaad nog steeds chemie tussen ons is, een soort van format, of — nog beter uitgedrukt — een raamwerk waarop je onmiddellijk kan inpluggen, zelfs als je lange tijd afwezig was. Eigenlijk is het zelfs ietwat vreemd hoe wij op elkaar ingespeeld zijn: alsof je met jeugdvrienden dineert en merkt dat de conversatie nog steeds heel gemoedelijk verloopt, terwijl je tezelfdertijd in je leven natuurlijk ook nieuwe contacten legt. Als puntje bij paaltje komt, hebben we met Buffalo Tom in de repetitieruimte twee methodes om songs te schrijven: zowel Chris als ik dragen nieuwe nummers aan en soms moeten die enkel gearrangeerd worden, soms moeten ze ook helemaal ontmanteld en terug opgebouwd worden. In dat laatste geval hebben we wel degelijk expliciete communicatie nodig, maar inderdaad: voor de meerderheid van de songs zeggen we niets, tenzij we echt niet tevreden zijn over het nummer."
enola: Vind jij zelf dat er een verschil is met jullie vorige plaat ’Three Easy Pieces’?
Janovitz: "Moeilijke vraag. Met Buffalo Tom maken we immers geen conceptalbums, onze platen zijn meer een soort van snapshots van de songs die we op dat moment hebben liggen. Ik denk wel, afgaande op de reactie van anderen, dat onze nieuwe plaat heel sterk is en dat de kracht van Buffalo Tom al jaren ligt in ballads zoals destijds "Taillights Fade" of "Frozen Lakes". We hebben op Skins dan ook meer downbeat songs gezet zonder ons deze keer af te vragen of we wel genoeg rocksongs in huis hadden."
enola: Wat vind je zelf het beste nummer op deze nieuwe plaat?
Janovitz: "Oei (lacht). Ik vind dat alle songs op Skins ergens hun functie hebben. Maar ja, ik ben zeer tevreden over "Don’t Forget Me" omdat die song in de tekst zo’n grote spreidstand tussen de adolescentenjaren en nu heeft, en natuurlijk omdat Tanya Donelly er op meezingt. Of ik haar al ken van bij The Throwing Muses? Grappig verhaal: we komen beiden van uit de buurt van Boston, maar ik leerde haar pas kennen op een festival in Duitsland. Ik bedoel maar: journalisten stellen altijd vragen over die fameuze Boston-scène en ik voel wel ergens een verbondenheid met die groepen, maar eigenlijk voel ik muzikaal een even grote verbondenheid met een groep als Teenage Fanclub uit Schotland. Maar Tanya ken ik nu al jaren: onze dochters zijn even oud en zo, eigenlijk is ze een soort zus voor mij. Zo gauw ik bij het componeren door had dat "Don’t Forget Me" vanuit het perspectief van een vrouw komt, was ik heel vereerd dat ze wou meedoen.
Verder ben ik ook erg te spreken over "Arise Watch" omdat het een heel nieuw geluid heeft dat aan de andere kant toch nog steeds als Buffalo Tom klinkt. Er zitten veel invloeden uit de jaren zestig in die song — denk zowel aan The Beatles als Elliot Smith — maar je hoort gewoon nog steeds dat wij het zijn.Ik vind de songs die Chris zingt, zoals "She’s Not Your Thing" en "Guilty Girls", ook erg goed: hij heeft altijd de neiging voor de pure popsong te gaan. Maar ik vind dus, in alle bescheidenheid, dat ik iets heel dieps verwezenlijkt heb met "Don’t Forget Me". Dat nummer betekent erg veel voor mij."
enola: Nog een vraag daarover: het heeft, samen met "’Miss Barren Brooks’", een akoestische kant die er al inzat sinds jullie "’Heaven"’ van Psychedelic Furs coverden, sinds het prachtige "’Frozen Lakes"’ op Let Me Come Over en sinds jullie "’Reason Why"’ van jullie eigen debuutplaat in een akoestisch jasje goten. Hebben jullie die afwisseling tussen elektrische noiserock en akoestische gitaren nodig?
Janovitz: "Absoluut. Ik ben opgegroeid met de muziek van bijvoorbeeld Neil Young, en die doet dat ook live: afwisselen tussen elektrische en akoestische gitaren. Zie ook in dat verband The Rolling Stones of zelfs Led Zeppelin: ook die bands onderschreven de enorme kracht die er nu eenmaal uitgaat van een akoestische gitaar: het heeft een verbazingwekkende drive die een song op een heel sterke manier een richting kan doen uitslaan. Net daarom vond ik heel die heisa rond MTV’s Unplugged begin jaren negentig er zo over: wij schreven toen al jaren onze songs op akoestische gitaar. Ik denk dat "Lost Weekend" op onze nieuwe plaat zowat de enige song is die ik van in het begin elektrisch speelde. Ik heb in dat verband ook nooit de recensies over Let Me Come Over, die het praktisch allemaal over onze zogenaamde nieuwe folkkant hadden, goed begrepen. Jawel, misschien was Birdbrain wel een soort grungy, donkere plaat nog voor dat genre goed en wel bestond en was iedereen oprecht verbaasd dat we dan, toen de grunge in ’92 op haar hoogtepunt stond, met het grotendeels akoestisch aangedreven Let Me Come Over op de proppen kwamen, wat tussen haakjes misschien de reden was dat we nooit helemaal zijn doorgebroken (lacht)."
enola: Jullie hebben je mijns inziens inderdaad nooit iets aangetrokken van de heersende modes in het muzieklandschap, zijn steeds koppig — zoals je daarnet aanhaalde met Let Me Come Over — jullie eigen ding blijven doen.
Janovitz: "Klopt. Toen we Buffalo Tom oprichtten waren er wel groepen die we heel goed vonden hoor, die ons toch beïnvloed hebben, maar dat moet je heel ruim zien. Chris en ik gingen bijvoorbeeld de ene avond naar een optreden van Echo & The Bunymen, de volgende avond naar Dinosaur Jr, dan weer naar The Gun Club om ons dan weer te verheugen op Van Morrison live. Ik kan makkelijk door mijn platencollectie struinen en eerst experimentele jazz opzetten om te eindigen met pakweg The Clash. Je moet weten dat we ons heel erg bewust waren dat toen we Buffalo Tom oprichtten, er geen kans op commercieel succes was; je had toen immers een heel strikte scheiding tussen mainstream en alternatieve muziek. Toen een groep als R.E.M. doorstootte naar de top 40, was dat niets minder dan een gebeurtenis en dat heeft later, in de jaren negentig, vele deuren geopend. Maar zoals ik al zei, was dat in de tweede helft van de jaren tachtig, toen we de groep vormden, zelfs nog niet in de verste verte op onze radar. Wij wilden gewoon klassieke rock maken, niet noodzakelijkerwijs ’oud’ of ’nieuw’, een beetje zoals The Lemonheads en The Replacements.
Wat zo goed is aan Buffalo Tom, is dat we alle drie een lichtjes andere muzieksmaak hebben die toch onderlinge raakpunten heeft natuurlijk. Ik bedoel maar: als het aan mij alleen had gelegen, was ik nu misschien wel een folkzanger geworden die countrysongs speelde (lacht). Neen serieus: it’s great to have a band like Buffalo Tom."
enola: Ik volg jullie live al van ’91, en steeds opnieuw valt me jullie gedrevenheid, jullie enorme intensiteit op. Wat doen jullie eigenlijk het liefst: optreden of nieuwe platen maken?
Janovitz: "Als ik maar een van die twee dingen mag kiezen, ga ik toch voor platen maken. Ik zie mezelf toch meer als een songwriter. Want eigenlijk is er geen andere kunstvorm die zo omvangrijk is als in een rockband spelen. Ga maar na: eerst zit je alleen met een gitaar en een pen, dan moet je die songs oefenen met de andere bandleden, dan neem je ze op en dan wordt je nog eens verondersteld ze elke avond live te spelen. Ik bedoel maar: auteurs schrijven, regisseurs nemen films op, misschien hangt er in beide gevallen nog een promotietournee aan vast, maar dan is hun job gedaan. Ben je als rockmuzikant echter een entertainer, een kunstenaar of een performing artist? Dat was iets waar iemand als Van Morrison al in de jaren zeventig mee worstelde. Dat gezegd zijnde, voelt dat raamwerk van Buffalo Tom waar ik het al eerder over had heel vertrouwd, heel comfortabel aan. Ik wil maar zeggen dat we erg graag live spelen, het gebeurt eigenlijk maar zelden dat ons concert niet intens is."
enola: Ik heb jullie nieuwe plaat nog maar enkele dagen in huis, dus ik heb nog niet echt grondig naar de teksten kunnen luisteren. Op diverse cd-recensies op internet las ik wel dat jullie er tekstueel gemoedelijker op worden. Ik neem aan dat je het hier niet mee eens bent.
Janovitz: "Neen, eigenlijk ben ik het daar inderdaad niet mee eens. Ik kan niet voor Chris zijn songs spreken, hoewel ik natuurlijk naar zijn teksten luister en goed weet wat er zich zoal in zijn privéleven afspeelt. Maar je moet het zo zien: soms zingen we autobiografisch en soms zingen we doorheen het vertelstandpunt van een verteller, maar er staan genoeg persoonlijke songs op de plaat, denk aan "Don’t Forget Me" en "The Big Light". Ik vind dat er zowel heel veel donkerheid als zonnige kanten in Skins zitten: we hébben ook de laatste jaren privé erge dingen meegemaakt, maar we zijn net zo goed heel gelukkig met onze kinderen en onze gezinnen. Ik ben het wel ergens met die recensies eens, in die zin dat er soms wat milde humor in onze teksten is geslopen, denk bijvoorbeeld aan "Guilty Girls" en "She’s Not My Thing", maar het is zeker geen humor om je van te bescheuren. Ik denk, samengevat, dat we met Buffalo Tom absoluut nog geen groepje mannen van middelbare leeftijd zijn die heel zelfgenoegzaam nog eens een plaat maken. Op het vlak van teksten hebben we namelijk altijd heel hoog gemikt: we willen niets minder dan quasi perfecte kortverhalen vertellen."
enola: Slotvraag: je hebt een diploma communicatiewetenschappen op zak. Is je eerste ambitie echter niet altijd geweest om in een rockband te spelen?
Janovitz: "Absoluut. Het is zoals andere tieners later een sportster willen zijn; het was bij mij altijd meer een droom waarvan je niet verwacht dat hij gaat uitkomen, snap je? Een beetje zoals een Belgische tiener er misschien van droomt om te mogen voetballen bij jullie nationale elftal; of neen, niet jullie nationale elftal (lacht smakelijk), maar je begrijpt wel wat ik wil zeggen. En toch waren we er bij Buffalo Tom niet zoals bij andere rockbands op gebrand om, eens we afgestudeerd waren, heel beroemd te worden. We zijn met deze band nooit echt carrièremakers geweest, wat niet wil zeggen dat we niet ambitieus waren. Maar ja, alles had in het begin een heel sterke wow-factor; ik herinner me dat we in 1989 op jullie (inmiddels al jaren ter ziele gegane, red.) Belgische Futurama-festival samen met The Stone Roses speelden en dat onze ogen bijna uit onze kassen rolden."
enola: Verwondering is het belangrijkste, ’t is genoteerd. Bedankt voor het gesprek.
