Tijdens de voorspoedige jaren onder Clinton, bracht Springsteen amper één plaat uit. De nachtmerrie waarin Bush Springsteens "American Land" stortte, ontlokte de in september zestigjarige man daarentegen vier platen. Nu is er de vijfde dit decennium, de derde met de E Street Band, die net als The Rising en Magic de bloeddruk van Amerika perfect opmeet.
Ze had op geen beter moment kunnen verschijnen, nu heel Amerika zich een delirium laaft aan hoop op "verandering". Maar dit is niet Springsteens Obamaplaat, dit zijn geen songs die op muziek gezette speeches konden zijn. Daar viel even voor te vrezen: Springsteen had de aanvankelijk ontzettend mak klinkende titelsong gespeeld op 2 november op een verkiezingsmeeting voor de Obama’s, later raakte bekend dat de plaat in de week van diens eedaflegging zou verschijnen. Het gros van de nummers is echter geschreven tijdens of vlak na de Magic-sessies en is opgenomen tijdens enkele touronderbrekingen vorig jaar. Working On A Dream is gewoon een ontzettend hoopvolle plaat, vol teksten die op het verbeten Magic geen plaats hadden, of die Springsteen tijdens de donkere Bush-jaren gewoon niet heeft kunnen schrijven.
Het lijkt alsof hij uit de paar miljoen mensen die op 20 januari naar Obama’s inauguratie trokken enkele personen gepikt heeft wiens verhaal hij nu vertelt. Ook zij hebben geld en bloed zien vloeien naar een gelogen oorlog en zien vele zekerheden en jobs als sneeuw voor de zon wegsmelten: veel nummers gaan over liefde als houvast in bittere tijden, terwijl in het mooie "Queen Of The Supermarket" een kassierster de hoofdrol speelt: op het einde wordt het eentonige gebiep van de scanner aan de kassa op dromerige strijkers gezet en krijgt zo haast iets poëtisch. Want ja, dromen kan en mag weer.
Maar er is nog een andere kant aan de plaat: in april vorig jaar overleed E Street Bandlid Danny Federici aan kanker. Dat overlijden deed Springsteen en band diep teruggraven naar het verleden: niet toevallig waren de reeks concerten na zijn dood nog een pak uitgelatener dan het eerste luik, met veel nummers uit de beginjaren en een Springsteen die de oudste verzoeknummers uit het publiek speelde – vaak songs die hem in zijn jeugd in de armen van de gitaar duwden. Dat teruggrijpen naar het verleden maakt van Working On A Dream bijwijlen een soort alternatief carrièreoverzicht en toont veel meer dan Magic de veelzijdigheid van Springsteen.
De plaat opent dan ook ongemeen imposant met het fan-tas-tische "Outlaw Pete", een epische kraker zoals weleer van 8 minuten (een duurtijd die voor het laatst gehaald werd met "Drive All Night" op The River in 1980) met een majestueuze opbouw: het steeds terugkerende ’Can You Hear me’ krast steeds dieper in merg en been, de strijkers en de Morricone-mondharmonica doen de rest. Dit is een van de beste songs die Springsteen het afgelopen kwarteeuw geschreven heeft, punt.
Het prachtige "The Last Carnival" is dan weer een ontroerend eerbetoon aan Federici. Het nummer grijpt terug naar het eveneens akoestische "Wild Billy’s Circus Story" van op The Wild, The Innocent and The E Street Shuffle uit 1973: "Where have you gone my handsome Billy" klinkt het — iemand van de karavaan is gestorven maar de rest van het (E Street)circus trekt verder. 1973 was de tijd dat het voor Springsteen, Federeci en co nog écht moest beginnen. Ze waren ook gewone Amerikanen die hun eigen dromen achterna gejaagd zijn en ze uiteindelijk geleefd en beleefd hebben. Het kan dus.
Springsteen was gecharmeerd door het hoge popgehalte van Magic en is zulke songs blijven schrijven tijdens en na de opnames van die plaat, maar veelal zonder het strakkere rockgeluid. Zo hebben "This Life" en "Queen Of The Supermarket" dicht bij "Girls In Their Summer Clothes" in bed gelegen, terwijl "Kingdom Of Days" een knus en warm liefdesnummer is, met als bloedmooi orgelpunt ’I love you, I love you … I do/You whisper ’Then prove it, then prove it… to me baby blue’’. Op "Surprise Surprise" slaat de slinger helaas te hard door, maar kom, je hóórt Springsteen zich amuseren. De songs worden met een glimlach gezongen in plaats van met tandengeknars zoals op de voorganger. Ook de titelsong komt op deze plaat beter tot zijn recht.
In schril contrast met die weelderige, à la sixties rijkelijk gearrangeerde popnummers, is het heerlijk rauwe "Good Eye", dat begint waar de verschroeiende liveversie van "Reason To Believe" van de afgelopen tournees ophoudt: de smeulende bandensporen nalatende mondharmonica en vervormde stem zorgen voor een stijlbreuk. "My Lucky Day" en vooral "Life Itself" zijn dan weer vintage Springsteen, sprankelende, ijzersterke songs die los uit de pols lijken te komen en die hij nog een extra veertig jaar aan een stuk mag blijven schrijven.
Working On A Dream is dus, eens te meer, een uitstekende Springsteen die ervoor zorgt dat hij veruit een van de sterkste platenreeksen van dit decennium heeft gemaakt. Zal hij het nu terug rustiger aan doen nu zijn Amerika terug in betere handen lijkt te zijn? Hopelijk is die vraag overbodig. De bijna zestigjarige Springsteen bulkt van de creativiteit, levert mee van zijn boeiendste platen af en zijn speelplezier lijkt ontembaarder dan ooit. Platen als deze Working On A Dream zijn gewoon nodig. Op naar Pinkpop dan maar?
