Moonspell :: Night Eternal

SPV, 2008

De Portugese groep Moonspell was lange tijd een onvoorspelbare
band. Na een korte periode als ´Morbid God´ door het leven te gaan,
infiltreerde de band langzaam de Europese metalscène en creëerde
met het nog steeds fantastische ‘Wolfheart’ – ´Alma Mater´ is
verplichte kost, uiteraard – een unieke mix van black metal, doom
metal en mediterraanse folkinvloeden. Het creatieve succes van dat
album werd verzilverd met het commerciële succes van opvolger
‘Irreligious’. De ruwe kantjes werden er volgens sommigen wat te
sterk afgevijld, maar het valt niet te ontkennen dat tracks als
´Opium´ mee de status van de gothic metal hebben gevestigd. Ondanks
de groeiende aanhang bleven Fernando en de zijnen niet bij de
pakken zitten en schreven vervolgens het experimentele – volgens de
voorstanders – en ietwat poppy – volgens de tegenstanders –
‘Sin/Pecado’. Die experimentele geluiden werden gecombineerd met
industrial-achtige percussie op het daaropvolgende – en eveneens
verguisde – ‘Butterfly Effect’. Wat men ook van die experimentele
albums mag vinden, het valt niet te ontkennen dat Moonspell in die
fase een paar fantastische songs geschreven heeft, denk maar aan
´Magdalene´, ´The Hanged Man´, ´Can´t Bee´ of de bevreemdende
Mozart-bewerking ´Tired´. Na de gothic fase en de experimentele
periode volgde het voorspelbare en ronduit teleurstellende
‘Darkness and Hope’. Veel duisternis, inderdaad, en weinig hoop. De
volgende release probeerde het tij te keren, maar een interessante
samenwerking met een Portugese schrijver niet te na gesproken,
bracht ‘The Antidote’ niet echt iets nieuws. De band leek zelf te
beseffen dat er wat sleet op de formule begon te zitten en keerde
daarom terug naar zijn roots met ‘Memorial’ en de heropname van oud
materiaal op ‘Under Satanae’. Naar aanleiding van het nieuwe album
vroegen fans zich dan ook af of Moonspell die terugkeer naar de
harde roots zou doortrekken of niet. Een vraag die wel vaker
gesteld wordt dezer dagen, nietwaar James?

Het antwoord op die vraag, zoals altijd, is een combinatie van ja
en nee. ´Night Eternal´ is immers een muzikale staalkaart van de
elementen die Moonspell succesvol hebben gemaakt. Er zijn hier en
daar wat poppy en industrial elementen te horen, maar de band
focust vooral op de gothic- en blackmetalgeluiden die haar populair
gemaakt hebben. Dat klinkt misschien als een herhalingsoefening,
maar het valt niet te ontkennen dat de band een aantal geslaagde
songs heeft gepend. Daarbij wisselt men voortdurend af tussen meer
gothic-georiënteerde ballads en meer blackmetal-achtige
headbangfestijnen. Denk wat het eerste betreft maar aan de perfecte
genreoefening ´Serpent Flower´, waarop Anneke van Giersbergen – de
vrouw met de goddelijke stem die per se klasseband The Gathering moest
verlaten voor het slappe Gathering-doorslagje Agua de Annique, maar
kom – een uiterst geslaagd duet aangaat met latin lover Fernando
Ribeiro. Het heeft zijn melige kantjes, misschien, maar het werkt
verrassend goed. Uit hetzelfde melodieuze vaatje tapt ook het
feërieke, maar misschien te repetitieve ´Dreamless (Lucifer and
Lilith)´ en het geslaagde ´First Light´ met zijn geweldige
koorpartijen. De echte fan is trouwens gewaarschuwd; ook de
bonustrack ´Age of Mothers´ bevat een opzwepende mix van Fernando´s
strot en bombastische koorinterventies.

Ondanks die melodieuze songs bevat ´Night Eternal´ voldoende hard
materiaal om de fans van het eerste uur gerust te stellen. Het
beste voorbeeld daarvan is ´Shadow Sun´, een onvervalst mosh-moment
dat een meebrulbaar refrein – “And then you fell/Becoming
darkness/Shadow Sun” koppelt aan thrashy riffs en het soort
percussie dat regelrecht van ´The Butterfly Effect´ lijkt te zijn
weggelopen. Het moment waarop Fernando enkel nog “Life is
meaningless” zingt, is bovendien een coole vondst. Ook het goede
´Moon in Mercury´ en het mindere ´Hers is the Twilight´ behoren tot
de hevige nummers en bevatten zelfs een paar onvervalste
blackmetalriffs. De uit de hand gelopen intro ´At Tragic Heights´
bevat zowel atmosferische als harde stukken, maar kan uiteindelijk
de hoge verwachtingen van zijn fantastische titel niet inlossen. De
twee beste songs, tenslotte, zijn wat mij betreft ´Night Eternal´
en ´Spring of Rage´. De eerste vat perfect het Moonspell anno 2008
samen; een synthese van brutale momenten en sfeervolle koorzang met
een vaag ecologisch thema. Bovendien toont dit nummer aan dat
Fernando en de zijnen nog altijd de meester zijn van goede,
relevante solo´s. De tweede song roept dan weer de experimentele
kant van Moonspell op, een kant die spijtig genoeg minder aanwezig
is in het Moonspell anno 2008. Naast de vrij conventionele
hakmomenten bevat deze song immers een verrassend dissonante riff,
een Fernando zoals we hem nog weinig hebben horen zingen en een
onverwacht ´Alma Mater´-achtig moment naar het einde toe.

Wat moet de kritische luisteraar dan ook besluiten? Het tekstboekje
van ´Night Eternal´ opent met een citaat van de Engelse schrijver
Walter Pater dat zijn ervaring van de Mona Lisa probeert vast te
leggen. De mysterieuze vrouwenfiguur, zo suggereert Pater, lijkt
alle menselijke ervaringen te omvatten en lijkt daarom voor alle
interpretaties open te staan. Het verbaast natuurlijk niet dat
Moonspell schrijvers aanhaalt – eerder doken onder andere Patrick
Süskind, Bret Easton Ellis en José Luis Peixoto op, noch dat ze
tekstfragmenten over vrouwelijke vampieren aanhalen – ´Vampiria´,
iemand? Aan de andere kant valt het niet te ontkennen dat Moonspell
er niet in slaagt om Paters ideaal te benaderen. Goede kunst moet
alles kunnen zijn voor iedereen en op elk moment. Moonspell doet
bepaalde dingen goed voor een bepaald publiek. Dat is goed, maar
het is niet genoeg. De band is nog steeds een van de kampioenen van
het genre dat ze mee gecreëerd hebben. Maar daar blijft het dan ook
bij. Moonspell is niet langer een onvoorspelbare band.