In 2012 speelde het duo Joe McPhee en Chris Corsano midden in het festivalseizoen een concert in Charleroi. Een in beperkte oplage uitgebrachte concertregistratie bevestigt nog eens dat het ging om een uitstekende avond vrije muziek.
Natuurlijk had het duo er intussen ook al wat ervaring op zitten. Under A Double Moon, met opnames van een tour uit 2010, was al verschenen, en de nog sterkere opvolger Scraps And Shadows (ook op het Roaratorio-label) stond er al aan te komen. Die avond stonden dan ook twee muzikanten naast elkaar — meer dan tegenover elkaar — die zich duidelijk comfortabel voelden in elkaars nabijheid. De improvisaties, waar weliswaar wat flarden bronmateriaal in werden gebruikt, waren spontaan en werden zelden langer gerekt dan nodig. Korte verhalen waren ook goed.
Dream Defenders — een verwijzing naar de Amerikaanse jongerencoalitie/-activisten? — bevat zes stukken, waarvan de eerste twee het strafst zijn. “Ain’t No Thing (For Duke Ellington)” wordt op gang gebracht door een stommelende percussieverkenning van Corsano die steeds wint aan rollende energie en ratelende intensiteit en ineens vergezeld wordt van McPhee’s scheurende en gefragmenteerde uithalen op tenorsax. In die sax lijkt McPhee na een tijdje aan te sluiten bij een vocale traditie van hymnes, work songs en gospelliederen. Hij vocaliseert zelfs ook even door de sax en passeert haast via Coltrane’s A Love Supreme, waarin de kerkinvloeden ook zo mooi ingebed zijn.
Nog mooier is “Lift (For The Dream Defenders)”, dat geïnspireerd is op het gedicht “Lift Every Voice And Sing” uit 1899 van schrijver/activist James Weldon Johnson, dat later ook op muziek zou worden gezet en te boek staat als ‘het nationale volkslied van de Afro-Amerikanen’. Met z’n roep om een vreedzame omwenteling (“Sing a song full of the faith that the dark past has taught us / Sing a song full of the hope that the present has brought us / Facing the rising sun of our new day begun / Let us march on till victory is won”) is het een song die zowel geëngageerd als spiritueel klinkt.
Mooi hoe Corsano een strijkstok aanwendt terwijl McPhee een serenade afsteekt met een lyrische verbeelding die zijn handelsmerk is geworden. Nog mooier, en aangrijpender, is de manier waarop het stuk uitgroeit tot een ontzette schreeuw, met een einde dat uitvalt met het vette vibrato dat Albert Ayler een halve eeuw geleden liet horen op Spiritual Unity. Het voelt aan als een terugblik op zijn jongere dagen als geëngageerde muzikant. De agressievere betrokkenheid heeft misschien wat meer plaatsgemaakt voor een zekere berusting, maar de intensiteit van het gevoel weet hij als geen ander tastbaar te maken.
De resterende muziek zoekt het eerder op abstracter terrein. Zo wordt in “The Icarus Effect”, dat geinig op gang wordt getrokken met een excentriek potten- en pannengeluid, gespeeld met latin-achtige ritmes en repetitieve melodische flarden en gaat bricolerende doe-het-zelver Corsano in “Tell Me How Long Has Trane Been Gone” zelfs aan de slag met twee strijkstokken. Het resultaat is een zinderende drone waarop McPhee een bloedmooie serenade afsteekt. De overige stukken zoeken het bij Monk. Het ultracompacte “Other Evidence” gebruikt een flard van de stuiterende klassieker “Evidence” en mondt uit in gierend horten en stoten, terwijl de geest van de pianist rondwaart in het aan hem opgedragen “Circumstantial Evidence”.
Samen laten de stukken horen dat McPhee (bijna 75) en Corsano (39), muzikanten die eigenlijk twee generaties van elkaar verwijderd zijn, elkaar moeiteloos vinden in improvisatie die abstractie en traditie knap verenigt. Ver weg van het geblaat van het popcarnaval wordt alweer duidelijk dat leeftijd een bijkomstigheid is.
Het album verschijnt in een oplage van 200 stuks en wordt vrijdag 10/10 voorgesteld in Le Vecteur (Charleroi), tijdens het concert van Malus (Corsano, Nate Wooley, Hugo Antunes). Het duo McPhee/Corsano speelt op 17 oktober in Antwerpen, een double bill met het duo Cel Overberghe & Niels Van Heertum in de Oorstof-concertreeks.
