Was Pukkelpop de gerateerde generale repetitie, dan was het in Vorst, dat Immer Vreselijke Vorst, dat Fontaines D.C. werd geconsacreerd tot festivalheadliner van de toekomst.
Zelfs al mag de DJ van ons eeuwig zijn pauzemuziek blijven spelen – Stone Roses! The Cure! – het draaide in Vorst vrijdagavond om iets anders. Iets Belangrijks. Je voelde het al afgelopen lente aan je water, toen single “Starburster” verscheen; de voormalige postpunkband was klaar voor de volgende stap. Het was duidelijk dat nieuwe plaat Romance was gemaakt voor podia van een zekere schaal.
Het begint met een schimmenspel. De titelsong van die nieuwe plaat is immers niet meer dan een intro, Grian Chatten die wat prevelt terwijl loodzware bassen dreunen. En dan valt het doek, en je weet: habemus stadionband. Viel het optreden van Fontaines op Pukkelpop afgelopen zomer dood, waar dat hun moment moest worden, dan is vanavond wat dat had moeten zijn. Het besluit is bij “Jackie Down The Line”, het eerste echte nummer, duidelijk: geef deze mannen duisternis, en ze zijn in hun element.
In “Televised Mind” staat gitarist Conor Curley links vooraan cool als fuck even ijzige lijntjes te spelen, “A Lucid Dream” jakkert gezellig. We zijn twintig minuten ver, maar de eerste bindtekst moet nog vallen. Daarvoor is de sfeer te veni-vidi-vici. Fontaines is hier om te overtuigen, maar toch schept die houding ook afstand, alsof er een onzichtbare muur staat tussen band en publiek, een doorkijkspiegel waarvoor zij spelen, waardoor wij mogen observeren. “Interessant”, maar het staat de betrokkenheid in de weg.
Er is iets onverstoorbaars aan dit vijftal dat werkt en tegelijk niet werkt, zoals Chatten met zijn halflange rok ook de frontman van je dromen is, en tegelijk een nerveus ijsberende, houterige jongen die zich geen houding weet te geven op dit grote podium. Pas in “Roman Holiday” zoekt hij dan toch even de eerste rij op, microfoonstandaard mee in de hand – houvast! Een sterrenhemel wordt omhoog getrokken.
Ondertussen maakt de band uitstapjes die hen ver buiten dat hoekige postpunkterrein voert waar alles ooit begon. “Roman Holiday” is country-achtige pop, “Here’s The Thing” een meebrulbaar rockanthem waarbij je aan de publieksreactie ziet hoe die laatste plaat Romance de rimpelingen in de vijver groter heeft gemaakt.
Toch is dit geen perfect concert. Zelfs met vier platen in de rugzak moet Fontaines bij momenten nog een beroep doen op vulsel als “Big Shot” of het trage “Sundowner”. Maar dan is er weer het staccato beukende “Big” – niet te verwarren met het later gespeelde “Bug” – dat Chatten inleidt met een enthousiast ontvangen “Free Palestine!”, en je weet dat de groep op kruissnelheid aan het komen is. Dit is waarom Fontaines D.C. vijf jaar geleden zo’n verfrissend geluid was: die opwindende mix van knarsende, gemepte rock met die geblafte zang waarmee Chatten zoveel zegt. Het immer opbeurende “Life ain’t always empty” van “A Hero’s Death”, bijvoorbeeld, dat nog maar eens voor een vinnig moment zorgt.
Wanneer de muzikanten het mooie “Horseness Is The Whatness” als besluit uit de rails laten lopen met dwarse geluiden, besef je dat dat ook maar een manier is om een nummer tot stilstand te brengen. “Nabokov”, op vorige tours nog een setsluiter, valt er van de weeromstuit wat bleek bij uit; de mayonaise pakt niet helemaal. Daarvoor is het wachten op de stuiterende doorbraaksingle “Boys In The Better Land”.
We treffen de groep op een zoekend moment, zo beseffen we maar weer in het nieuwe “Favourite”, een popsong waar een Iers folkhart in klopt, maar die niets te maken heeft met wat vooraf ging. Fontaines is klaar met dat brute punkgeluid van de eerste jaren, maar schiet voorlopig alle kanten uit, zo laat ook de bisronde horen: eerst de erg knappe ballad “In The Modern World”, maar dan tot slot wel dat naar Big Beat knipogende “Starburster”, dat pesterig haperend wordt ingezet.
Daartussen passeert nog even het monotone “I Love You”, een valse trage die nijdiger en nijdiger wordt met de bocht. Boven de hoofden van de band licht hun naam even subtiel in Ierse kleuren op, om te benadrukken dat dit een halfslachtig liefdeslied aan het thuisland is. Het is Fontaines D.C. ten voeten uit; aantrekken en afstoten, de liefde verklaren maar meteen ook weer wegduwen. En al doende de weg vinden naar boven, maar dan wel langs een slingerend paadje. Vanavond was een steile tocht, maar dat is niet erg; de top is niet ver meer.
