André 3000 verraste de wereld vorig jaar met zijn album New Blue Sun, een plaat die in haar gebrek aan spanningsboog en intensiteit een voorafspiegeling bleek van het Europees kampioenschap voetbal. Bij beide blijkt het echter even onmogelijk om je er níét aan over te geven. Net zoals met Engeland zondag de ploeg met de platste spanningsboog in de finale staat, palmt André vandaag moeiteloos de positie van headliner in. Benieuwd of hij het kan afmaken.
Maar eerst moeten de voorrondes afgewerkt worden. Het was de afgelopen uren geen weer om een hond door te jagen, en daarom is het extra jammer dat er bij aanvang haast geen kat staat bij Jimetta Rose And The Voices Of Creation. De zon is ondertussen prettig doorheen het wolkendek gebroken, en ook in de tent maakt dit soul-/gospelensemble het mooie weer.
Het orgel, de vleugelpiano en percussie warmen ons zachtjes op, waarna Jimetta Rose en maar liefst acht koorzangers in een processie komen binnengewandeld. Jimetta is geen kleine naam. Ze heeft haar sporen verdiend in de L.A. scene en hoewel ze begon in de r&b en hiphop, grijpt ze steeds vaker terug naar haar gospelroots in de kerk. En God Lieve Heer, wat is dat een feest. Rose mag als frontvrouw dan wel de teugels stevig in haar handen houden, ze viert ze geregeld om deze raspaarden in haar achtspan ook te laten shinen. “Spirits Up Above” is net als de andere nummers in deze viering voorzien van gechoreografeerde dansjes – nergens zijn ze perfect, wel doorleefd. Het nummer krijgt een uitgesponnen versie met een break en een wilde uptempo staart. De geest vaart even in de percussionist en de hele band checkt of Belgium ook ‘the spirit’ voelt. Ja dus.
Hier worden zieltjes gewonnen – niet massaal veel, maar wel stuk voor stuk. En dat zijn er telkens meer, want gaandeweg is het niet de regen die binnendruppelt, maar wel de mensen. Tussen de nummers spreekt Rose soms over welbevinden, zonder prekerig te worden. Bovendien gaat dat vlotjes over in “Operation Feed Yourself”, tot dit indikt tot een dampende pot soulfood van love, joy en self determination. Laat Jeroen Meus zijn recepten vanaf nu ook zo debiteren en hij heeft nóg meer kijkers.
‘This is a ministry, not a show’ en zoals alle vieringen duurt ook deze misschien tien minuten te lang, maar we hadden geen enkel nummer op de set willen wisselen in ruil voor een weesgegroetje: “Let The Sunshine In” mocht gezapig beginnen om als een stoomtrein te eindigen en “Joy Unspeakable Joy” was een pletwals. “Things Are Getting Better” is de titel van hun nieuwe album, vertrouwt Rose ons toe. Je zou het haast gaan geloven.
Laat ons elkaar geen blaasjes wijsmaken: het merendeel van het volk is hier vandaag voor André 3000. Dat wil niet zeggen dat er onderweg daarnaartoe geen goede vibes te rapen zijn. Zo parkeren we ons na de openingsact aan de garden stage voor Omasta (uit te spreken als ‘oh master’). “All the way from Krakow we come to bring you the sounds of Polish jazz.” Jazz is al lang niet meer voorbehouden voor stoffige heren in deftige etablissementen. Dit zijn jonge honden in trainingsvestjes die met het hart op de juiste plaats okselfris staan te spelen op dwarsfluit, klarinet, toetsen, drum en basgitaar. Het gezapige publiek laaft zich aan zon en muziek en kunststudenten in het publiek schetsen portretten van podium en omstaanders – ook dat is een jazzfestival. We moeten het soms niet moeilijker maken dan het is.
Er was ons voor Omasta ‘jazz met MF DOOM-toetsen’ beloofd, maar daar viel niet veel van te merken. Meer hiphop brengt drummer Jamie Houghton tijdens de set van Alfa Mist. Zijn solo is indrukwekkend en hij geeft het optreden een vaart mee die de jonge hiphopheads in het publiek – joint in de hand en fles wijn aan de mond – zich laten welgevallen. We herhalen ons punt over jazz en stoffig oude heren-imago. Gezeten aan de 
vleugelpiano en wisselend met de synthesizer brengt de Londense artiest samen met zijn band het steeds aangroeiende publiek geregeld tot spontane uitbarstingen van luid applaus, zoals tijdens “Dream”, dat begint als een intens duet tussen bassiste Kaya Thomas-Dyke en Alfa Mist. Minutieus vertalen zijn handen op het klavier wat zijn ogen op het gezicht van de zangeres registreren en dwingt het publiek tot stilte – ook de pubers naast ons. Halverwege valt de band naadloos in en op het eind gaat de duim van de bandleider goedkeurend de hoogte in. Er valt weinig aan te merken op deze show, maar ons een héél uur geboeid houden? Nee, dat lukt ook weer niet.
Tussen deze twee sets zien we Kahil El’Zabar en zijn Ethnic Heritage Ensemble spirituele jazz brengen, recht uit Chicago. El’Zabar begint achter zijn drumstel, maar zal gedurende het hele optreden overal opduiken met verschillende instrumenten in de hand. 
Hij roept en spreekt bij momenten in tongen, alsof de Heer in hem is gevaren en verdraait uit pure overgave aan de muziek zijn gezicht constant in vreemde bochten. Een van de muzikanten zwaait geregeld met een plastic windbuis, zachtjes zetten de blazers de kalimba kracht bij en bij andere momenten stoot de bassax aardsplijtende tonen uit. “He’s Got The Whole World In His Hands” krijgt een vrouwelijke make-over en wanneer een solo op de kalimba op luid enthousiasme wordt onthaald, moet ook El’Zabar lachen. Het applaus is warm en gemeend. We krijgen vijf nummers op een uur tijd en het optreden is soms een taai beestje, maar nooit minder dan begeesterend.
Het zou een fluitje van een cent zijn om een recensie over André 3000 vol te steken met flauwe woordspelingen over een man die op zijn fluit speelt. Dat zou echter een aanfluiting zijn van de serieuze muziekjournalistiek en – u kent ons – daar staat enola boven. U kan er dus naar fluiten.
Wat krijgen we dan wel? Een podium gebaad in duisternis en tegenlicht, en een vanuit de coulissen gesproken “Ladies and gentlemen, welcome to New Blue Sun Live”, waarna André en zijn band opkomen. Het zijn meteen de laatste woorden die we van de ex-rapper horen. Of althans de laatste verstaanbare woorden, want over de helft van deze anderhalf uur durende trip legt André even zijn instrumenten terzijde om ons toe te spreken in een onverstaanbare taal die ons doet twijfelen of we ons Amhaars of een andere, obscure native tongue moeten afstoffen.
“I completely made all that shit up. Y’all should’ve seen yo’ faces”, glimlacht de man ons minzaam toe, en hij gaat verder: het kan allemaal wel onzin zijn, maar als je het méént, wordt het waardevol. Hier geeft hij ons de sleutel in de handen voor zijn plaat en voor dit concert. Want om voormalig sekssymbool André 3000 te zien soleren op een xylofoon: het blijft een vreemde ervaring. Om zo radicaal je carrière een andere richting uit te sturen, moet je de ballen hebben die bij de fluit gaan, maar hij slaagt met verve en als een rattenvanger lokt hij ons moeiteloos mee. Overgave is tachtig procent van de ervaring.
Wat hadden we tot dan toe gekregen? Een visueel uitgekiende show waarin één laserstraal 
het aanvankelijke duister doorsnijdt om in een prisma te versplinteren tot een regenboog op de bühne. Er is het duister waaruit het gefluit van André opstijgt als een mysterieuze cobra uit een mandje. Geregeld wordt er verwisseld van fluit: je hebt het electronic wind instrument (EWI) en je hebt grote en kleine fluiten, maar zoals iedereen weet (hoopt), maakt dat weinig verschil. Daar is bovendien die dekselse windbuis weer, de onverhoopte ster van de dag. Hier gebeurt met andere véél zonder dat we er ergens écht de vinger op kunnen leggen. Je waant je in een jungle omgeven door geluid van wind en onzichtbare dieren. Het is in die omgeving dat ook kolonel Kurtz langzaam knettergek werd, en net als in Apocalypse Now is het resultaat fascinerend. Na André’s speech halverwege ontaardt het optreden in een hoog opgevijzelde intensiteit en bij momenten in noise, waarbij de beat dreunt en de lichten dansen voor de ogen.
Het album, dat ik af en toe tenenkrullend ontoegankelijk vind, is hier vanavond integraal genegeerd, en dat is een prima zet. Mijn verwachtingen voor deze show lagen niet hoog, maar de tachtig minuten improvisatie die we krijgen, zijn nooit minder dan intrigerend en bij momenten zelfs overrompelend. De lichtshow, het geluid, het muisstille publiek met gsm’s in de aanslag. New Blue Sun Live was een totaalervaring.
