Na een vijfjarige stilte hield The Bony King Of Nowhere het niet langer uit: er was te veel gebeurd om in stilzwijgen gehuld te blijven. Deze keer ontdekt de Gentse singer-songwriter zichzelf door naar de wereld te kijken. Resultaat: een innemende sonische paniekaanval van iemand die beseft een radertje te zijn in een niet te stoppen mechanisch monster.
Bram Vanparys is een welopgevoede man. He only speaks when he’s spoken to, zo blijkt. De vorige keer dat dat gebeurde was in 2018 met Silent Days, zijn laatste album tot dusver. Nu, vijf jaar later, staat de knokige vorst weer op met Everybody Knows. Een hele tijd, die deels te verklaren valt door die creatief afstompende lockdown en een writer’s block van een muzikant die weigert zichzelf te herhalen. Maar kijk, de man vond een nieuwe stem, een waarmee hij ons vertelt wat hij ziet als hij de blik naar buiten richt.
En dat is niet bepaald rozengeur en maneschijn. Zelf zegt hij met verwondering naar deze hypertechnologische, razendsnelle en haatdragende chaos te kijken, maar het hele album straalt angst uit. Angst voor dat waanzinnige tempo, de onoverzichtelijkheid en de algoritmisering van menselijke gevoelens. Dystopie voert het hoge woord op deze nieuwe worp. De eerste woorden van de plaat, op het reeds gereleasede “Are You Still Alive”, drukken ons meteen op de feiten. Met bitter sarcasme worden we aangemaand lekker een soort etalageversie van onszelf online te smijten: “Picture yourself the best way you can. Put it online and live up to it.” Vanparys bracht het nummer uit en verwijderde prompt zijn Instagramaccount: een statement die kan tellen.
Vanparys ambieert niet van leer te trekken, maar de ongezien nijdige en wanhopige toon doet ons toch lekker vies voelen over onszelf en de maatschappij waarin we meedraaien. “Change ways and they will push you right into the swamp”, zo klinkt de klaagzang in het refrein van “Almost Invisible”. We krijgen de illusie de controle over onszelf te hebben in dit systeem, waar we gerust kunnen uitstappen of iets aan veranderen wanneer het ons belieft. Maar bij elke stap zakken we dieper weg in het technologiemoeras. Ook de zwaar gemediatiseerde oorlog in Oekraïne ontsnapt niet aan zijn aandacht, zo blijkt in “Everybody Knows”. We spelen met z’n allen ramptoerist, gebruiken het leed om onszelf te profileren, en scrollen vervolgens verder door naar wat filmpjes over katten of lekker eten. De onheilspellende sfeer vindt zijn hoogtepunt in “Working Harder”, waarin het venijn in hypnotiserende mantra’s wordt gesnauwd.
Een moker van een boodschap dus. Hoe vind je dan de juiste stem om dit tot een album te laten groeien? Alleen staat Vanparys er alvast niet voor; hij omringt zich met enkele hoofdvogels uit de Belgische muziekvolière. Oudgedienden Jasper Hautekiet en Hendrik Lasure krijgen hulp van Vitja Pauwels’ manische gitaarexcursies en zevenarmige drummer Simon Segers. Live worden de rangen versterkt met Thijs Troch en Gertjan Van Hellemont van Nordmann en Douglas Firs, respectievelijk. En als u het ons vraagt, is dit volkomen begrijpelijk: deze plaat bewijst dat The Bony King meebokst met de allergrootsten.
Neen, aan goeie songs geen gebrek op Everybody Knows. Hier is duidelijk een van de beste singer-songwriters uit ons land aan het werk. Nummers met catchy riffs en meezingrefreinen, slimme arrangementen en die engelenstem van Bram Vanparys in prachtige vocale harmonieën: het plaatje klopt. Muzikaal begint de plaat met flink wat tempo: in “Are You Still Alive” en “Get One Free” voelen we de continue ratrace, het onverbiddelijk tikken van de tijd. Jachtige spookhuisrock. “Everybody Knows” klinkt initieel als een meer uitgeklede reprise van de openingstrack en sluit zo de ouverture af. Iets lichtvoetiger wordt het dan met de Americanaballad “Falling Into Place”, waarin we vorige platen terughoren. Dat laatste kan ook gezegd worden van onder andere “Almost Invisible”, “All It Takes” en “Slow Down”, minimalistische kampvuurnummers. Pal in het midden zit het interlude “Rubber Faces”, een sonische bricolage van elektronica die een gure herfstwind door de trommelvliezen jaagt. De afsluiter “Perfect Sense” belichaamt dan weer een nachtelijke rit huiswaarts, uitgeput na weer een hectische dag.
U merkt het, we zijn erg onder de indruk van het kunnen van The Bony King op deze plaat. En toch moet er ons iets van het hart. Al van toen we de eerste keer “Everybody Knows” hoorden, dachten we: ‘wacht, wat? Is dit nieuw werk van Radiohead?’ Die licht zeurende stem en synths, de distopische sfeer en sloganeske tekst, vreemde akkoordenwissels en scheurende gitaren doorheen de song: De Abraham van dienst heet Yorke en hij levert een royale portie mosterd. Op het refrein van “Almost Invisible” kunnen we bijna zo “The Tourist” vanop OK Computer meezingen en als we al bevooroordeeld zijn, linken we “Working Harder” natuurlijk meteen aan “Fitter, Happier”.
Ach, iedereen heeft zo zijn inspiratiebronnen, en geloof ons: Vanparys komt ermee weg. Het zou zonde zijn van hoe goed deze plaat is om ons te verliezen in gejammer over referenties. Nogmaals: deze plaat bevestigt The Bony Kings status van Grote Klepper in de singer-songwriterkast van de Lage Landen. Laat u dus overspoelen door “Everybody Knows”, voel u vies en in de war. Maar voel u vooral overdonderd.