Een zondagsschilder: zo voelt Bert Ostyn zich op de achtste plaat van Absynthe Minded. De ambitie maakte op Sunday Painter plaats voor berusting en aanvaarding en dat is oké zo. “Er gebeuren nog altijd spannende dingen in de muziek, soms zelfs tussen de meest beluisterde nummers op Spotify en daartussen moeten wij onze plaats verdedigen.”
enola: Je schreef deze plaat grotendeels samen met toetsenist Laurens Dierckx, die er pas na de vorige plaat bijkwam. Had je nood aan een nieuw schrijfmaatje?
Bert Ostyn: “Alleen is ook maar alleen hé. Laurens is erbij gekomen toen we wilden touren met The Riddle Of The Sphinx, maar door de hele pandemie is dat er niet van gekomen. Hij is een waanzinnig goeie muzikant, maar ook iemand waar ik als mens erg goed mee om kan en dus ben ik met hem aan nieuwe nummers beginnen werken in plaats van op te treden. We zagen elkaar in ons repetitiehok, maar net zo goed bij mij thuis of bij hem, waar hij een erg goeie vleugel heeft staan.”
“Ik vond het zalig spelen met Laurens, ik heb ervan genoten om met zo’n goeie vriend samen te zitten en de songs serieus vast te pakken. Hij ademt muziek, zijn talent heeft erg veel invloed gehad op de nieuwe nummers. Samen konden we dingen af en toe laten liggen, om ze later weer op te pikken. Songs mochten rijpen tot we zeker wisten dat we er mee verder wilden of niet en ik kon aan de teksten blijven schaven tot ze goed zaten. Zo zijn we uiteindelijk met bijna veertig songs of ideeën naar de band kunnen stappen, waarna we ze verder hebben uitgewerkt. Dat heeft ervoor gezorgd dat we een mooi werkstuk hebben kunnen maken, met enkel die songs die echt bij elkaar passen.”
enola: Ik heb het gevoel dat door die samenwerking het groepsgeluid opnieuw wat veranderd is. Dat Absynthe Minded weer wat minder als Absynthe Minded klinkt.
Ostyn: “Misschien wel, maar dat hangt ook af waarmee je het vergelijkt. Je hoort bij ons altijd de invloed van iedereen. Deze keer valt net zo hard op hoe ook Laurens Smagghe erbij is gekomen. Da’s echt een drummer met toewijding, met een goede backbeat. Hij voelt de grooves echt en dat hoor je aan een song als “Cancel Fest”, dat wel refereert aan wat we vroeger deden, maar waar tegelijk een heel andere chaos inzit dan toen.”
“Het komt er op neer dat we bij het opnemen gewoon ons gevoel hebben gevolgd, maar ik denk dat het resultaat wel een album is dat af is. Dat is ook waar we de focus op leggen. We vertrekken niet vanuit een vastomlijnd idee van wat het moet worden, maar laten ons leiden door de ideeën en verhalen in de songs. Zo kwamen we deze keer uit op iets dat veel kleurrijker was dan wat we voorheen maakten. Ook muzikaal. Je hoort wel dezelfde mensen spelen, maar ze gebruiken elke keer andere instrumenten: nu eens een Hammondorgel, dan weer een synth en af toe zitten er samples in. Eigenlijk voelde het een beetje als een speeltuin, heel vrij. Zelfs “Empowerment”, dat er pas helemaal op het einde nog is bijgekomen, draagt daaraan bij. Door veel tijd te hebben, kregen we een soort zelfzekerheid waarbij we durfden zeggen: die piano die we in Laurens’ woonkamer hebben opgenomen met twee microfoons klinkt gewoon goed genoeg. Het moest geen rocket science zijn, het was gewoon puzzelen en schaven.”
enola: Heet de plaat daarom Sunday Painter, omdat ze de vrijheid uitademt van iemand die puur voor zijn plezier speelt?
Ostyn: “Ja. Ik heb de afgelopen jaren een soort loutering ondergaan, waarop ik met wat meer afstand naar mijn muziek kon kijken. Riddle Of The Sphinx was nog heel cryptisch, nu wilde ik iets bescheideners. Het moest menselijker en persoonlijker. Dat beeld van die zondagsschilder vond ik daar mooi bij passen. Je hoeft jezelf geen grote kunstenaar te vinden om gewoon mooie dingen te willen maken, om in alle vrijheid te willen spelen, te zoeken naar kleuren. En dat bepaalde ook de keuze van nummers: op een gegeven moment zijn we voluit voor dat speelse gegaan, verlieten we de ballad-achtige ideeën en werd het een vrolijk werkstuk.”
enola: Wat bedoel je met die loutering?
Ostyn: (droog) “Ik word ouder. En je ziet hoe de gatekeepers in de sector veranderen. Je merkt hoe belangrijk perceptie is en je kunt niet anders dan dat proberen te begrijpen en uiteindelijk aanvaarden. Ik voel nog altijd ambitie, maar de wereld is wel anders dan vroeger. Je kunt er niet met dezelfde bril als twintig jaar geleden naar kijken. En dan kwam ik op het punt dat ik me tevreden kon stellen met dat idee van de zondagsschilder, dat ik niet meer wilde dan mooie dingen maken, mijn fantasie gebruiken.”
“Sommige liedjes zijn ook rechtstreeks aan de jeugd gericht. “My Advice”, vanzelfsprekend, maar ook “Natural” is zelfkritiek waarin ik me afvraag hoe een mens toch altijd weer manieren vindt om zichzelf in de voet te schieten. Ik doe dat zelf ook. En zo zijn er nog wel beschouwingen die klein kunnen lijken, maar waar veel mensen zich aan kunnen spiegelen. In “Cancel Fest” heb ik een aantal frustraties laten opborrelen die net zo universeel zijn. Het is de pijn van de jonge gast die zijn optreden afgelast weet door de pandemiemaatregelen, maar net zo goed de muziekliefhebber die mooie speelplekken als Magasin 4 in Brussel of Dok in Gent ziet verdwijnen door gentrificatie.”
enola: De gatekeepers zijn veranderd, zeg je. Vind je het moeilijk om nog gehoor te vinden voor muziek?
Ostyn: (stellig) “Neen hoor. Maar het gaat niet zonder slag of stoot. Dat hangt samen met hoe muziek tegenwoordig geconsumeerd wordt. En ja, ik ben dus ook bezig met dingen buiten Absynthe Minded die er ook bij komen kijken. Ik heb daar vrede mee, dat ik op social media het contact met de fans moet onderhouden. TikTok is nu eenmaal geen gemakkelijk medium voor een groep als Absynthe Minded, maar dat wil niet zeggen dat ik het vermijd of erop neerkijk. Ik denk niet dat ik het echt in de vingers heb, maar ik heb een account en af en toe posten we er iets op. Op een bepaald moment moet je gewoon de klik maken, je mag het niet links laten liggen. En ik vind het op zich wel intrigerend; het is leuk om iets te delen en op die manier contact te hebben met je fans en met je publiek.”
enola: Eigenlijk zeg je: ‘ik heb het moeilijk gehad met de veranderende ontvangst bij pers en publiek van de laatste twee platen’, het besef dat je niet meer de favoriet van de jongeren bent?
Ostyn: “En ik denk dat dat nog maar begonnen is. Het zal alleen maar erger worden. En dan kun je op verschillende manieren reageren. Je kunt je terugtrekken in de theaters. En dat doe ik ook graag, maar ik wil vooral mijn verhalen blijven vertellen, dit geven.”
“De tijd dat rock en indiepop mainstream waren ligt dertig jaar achter ons, maar dat wil niet zeggen dat het niet waardevol is wat wij doen, of dat ik er niet meer achter sta. En ik kan onder de indruk zijn van zo’n Travis Scott die optreedt in het Colosseum in Rome. Je kunt niet naar die moshende jonge gasten kijken en zeggen dat je het niet begrijpt. Er gebeuren heel spannende dingen, soms kom je ze zelfs tegen bij de meest beluisterde nummers op Spotify en daartussen moeten wij onze plaats verdedigen door goeie muziek te maken.”
enola: Ik ga eerlijk zijn: toen ik de tekst van “Natural” las, dacht ik dat het een commentaar op vaccinwappies was, met die sneer ‘You’re always unbalancing things / Is it to feel natural? ‘Cause all is clearly working out for y’all’. Maar misschien ben ik het te ver gaan zoeken.
Ostyn: “Misschien wel, maar ik snap wel dat je er na de afgelopen jaren zoiets in leest. Op zich gaat het voor mij over zelfmedicatie en vraag ik me op dat moment vooral af ‘maar waarom toch?’ Als alles stabiel is, waarom ga je dan toch weer scheef? Zelfs als zijn blik helder is, maakt een mens hem graag zelf weer troebel.”
“Die track vertrekt vrij heftig en emotioneel, maar dan wordt de beat uiteindelijk funky en feestelijk. Er zit een soort humor in. Eigenlijk vind ik het geen slechte interpretatie van je, want dat nummer gaat inderdaad over een vorm van ziekte, verslaving meer bepaald, die willen controleren en inperken, wat op het einde toch weer mis loopt. Dat is ook waar de titel op slaat: de vraag wat nu precies ‘natuurlijk’ is. Mensen zeggen al eens dat vrede natuurlijk is. Maar nee! De natuur is chaos, een nacht in de jungle overleef je niet. Dus daar gaat het ook over, waartoe wij als mens in staat zijn en wat we onszelf aandoen. Waarom drinkt een mens alcohol, terwijl je hersencellen daarvan afsterven? Net daarom! Het is dat dubbele. En alcohol heeft in de loop van de geschiedenis altijd een invloed gehad, daar kun je niet naast kijken. Het is sterker dan onszelf.”
enola: Worstel je zelf met die hang naar roes?
Ostyn: (grijnst) “Vandaar de naam: Absynthe Minded. Ik zal niet zeggen dat ik ermee worstel, maar: het is een deel van mijn leven en een uitdaging. Ik heb gelukkig een warme thuis en een prachtig gezin en dat betekent heel veel voor mij. Dat houdt mij geaard. Want ik hou wel van het leven en ik kan heel Bourgondisch leven, maar je moet een balans vinden. Die strijd vind je in verschillende van mijn nummers terug en ik heb er nog veel nihilistischer over geschreven. In “Dead On My Feet”, bijvoorbeeld, maar dat zit nu niet meer in me. Nu kijk ik er met meer afstand naar, kritischer voor mijn eigen gedrag en gevoelens en hoe ik ermee omga.
“Ik heb nu een gezinsleven en het klopt: ik kan me geen ontsporingen meer permitteren. Ik voel me daar ook niet meer zo goed bij. Maar als je daar vrede mee hebt, kun je best een lekker leven leiden. Het is een kracht, niet iets dat ik moet opgeven. Ik krijg er veel van terug. En wat het ook is: je wil niet in patronen vervallen, jezelf keer op keer opnieuw tegenkomen. En dus worden we ouder en wijzer.”
enola: Wat is het verhaal exact achter “Empowerment”?
Ostyn: “Een familiebezoek bij de oudste zus van mijn vrouw Mieke. Die woont ondertussen al vier jaar in de Zambiaanse hoofdstad Lusak, en we zijn hen met de kinderen gaan opzoeken. Een erg toffe reis, maar na twee dagen roadtrip kwamen we al in een resort dat heel erg contrasteerde met wat we onderweg hadden gezien. Noem het een stomp in de maag: daar was wél groen, water, een zwembad. Uiteindelijk zijn we met hulp van het personeel daar toch naar dorpjes getrokken, bezochten we een schooltje, waar ik een opname maakte van kinderen die voor ons zongen. Het was onwerkelijk mooi. Toen ik het thuis op mijn computer inlaadde rolde “Empowerment” er bijna vanzelf uit. Het was de eerste dag dat Laurens Smagghe als nieuwe drummer kwam kijken en ik denk dat ik wel wat wilde kunnen laten horen.”
“De tekst volgde wat de meisjes zongen. Ze vroegen de machthebbers in Oeganda letterlijk empowerment: steun ons, geef ons onderwijs, want wij willen leren, slimmer worden. Het past perfect naast iets als “My Advice”. De bedoeling is dat eventuele opbrengsten van het nummer ook naar hun school gaan. Want het is waar: als je wilt dat je kinderen sterk worden, zorg dan dat ze leren begrijpen, kunnen lezen. Zorg dat ze leren kijken naar de wereld met verstande hoog.”
enola: Ik heb het gevoel dat je “Empowerment” misschien ook voor je eigen kinderen hebt geschreven.
Ostyn: “Absoluut. Voor ieder kind. Dat is ook waarom dat liedje van die meisjes voor mij zo’n cadeau was. Als ik die stemmetjes daar niet had opgenomen, was ik nooit vanuit dat gevoel vertrokken. Het was juist door het enthousiasme van die meisjes en hoe ze dat zongen en hoe mooi die harmonie schuurt, dat het mij zo raakte.”
enola: Het is je persoonlijke Graceland-momentje.
Ostyn: “Ja, en waarom niet? Ik heb er veel over nagedacht. Ik ben mij er van bewust dat je moet opletten met cultural appropriation, maar ik vind die muziek prachtig en het paste bij alles wat ik wil vertellen. En de wereld komt per slot van rekening altijd wel een keer binnen. Op Riddle Of The Sphinx gebruikte ik ook al samples van Indische rituelen en in “Little Rascal” lopen Oosterse strijkersorkesten mee. Ik heb er altijd al van gehouden om ons geluid op die manier rijker, kleurrijker te maken. En dat is bij deze dus weer gebeurd.”
