Je kan de remake als een serie van Dead Ringers op twee manieren lezen. Eén lezing is dat het spelen van een tweeling een uitdaging is voor een sterke acteur. In de gelijknamige Cronenbergfilm zette Jeremy Irons een indrukwekkende prestatie neer. En, eerlijk is eerlijk, wat Rachel Weisz hier klaarspeelt, moet daar niet voor onderdoen. Een tweede lezing is de genderwissel. Eigen aan vrij veel hedendaagse remakes wordt ook hier het hoofdpersonage een vrouw. Nu, gezien het beroep dat de hoofdpersonages uitoefenen – gynaecoloog – valt daar zeker iets voor te zeggen. Maar de serie komt vaak niet verder dan ‘vrouwen zijn empatisch en mannen zijn slecht’. Dubieus is ook de weergave van zwarte vrouwen in de Amerikaanse ziektezorg. De serie haalt dit aan (kijkers van Last Week Tonight with John Oliver weten hoe raciaal bevooroordeeld de VS op dat vlak kunnen zijn), maar doet er eigenlijk niets mee. Het wordt een element om diepgang te suggereren, maar blijft, net als de genderwissel, een beetje hangen in tokenisme. Gelukkig bevat de reeks andere goede elementen en de prestatie van Weisz is wel degelijk de moeite. Een Amerikaanse review maakte gewag van ‘Give her a pair of Emmy’s’. Dat zou zeker een juiste beloning zijn. Maar de grote hamvraag blijft: waarom een verhaal dat perfect in een filmformaat past, rekken tot een miniserie?
Laat een ding duidelijk zijn, de film uit 1987 is een meesterwerk. De Cronenbergfilm over ‘unrequited life’ is een briljante analyse, zoals een essay van Chris Rodley op de site van Criterion het perfect verwoord: ”Elliot and Beverly Mantle are one soul, split into two bodies and two mutually dependent minds at the point of conception. Issues of good and bad become issues of maleness and femaleness, here destructively divided. Elliot’s sexual and professional conduct is as confident and ruthless as Beverly’s is modest and sensitive. As both man and woman, they are a closed circuit, their stability precariously preserved by the virtue of their splendid isolation.”
De serie haalt dit er niet uit. Ja, Elliot is nog steeds de meer masculiene, brute, zelfdestructieve en dominante helft met een sterke seksualiteit, Beverly de zachtaardigere helft, die openstaat voor liefde en moraliteit, een duts maar met een sterke beroepsmatige toewijding. Maar uiteindelijk blijkt dat allemaal fake en is ze niets zonder de Elliot-helft. Dit leidt onherroepelijk tot een ander einde dan dat van de film. Hier valt veel over te zeggen, maar zonder te veel te onthullen: de film had een zeer welbepaald einde omdat de verbondenheid van de tweeling een finaliteit uitdroeg. De serie gaat meer voor een plottwist, al legt ze wel hetzelfde parcours af van verslaving, obsessie en waanzin. Een leuke toets nu is hoe dat godcomplex overkomt, het voelt toch anders komende van een vrouw dan van een man. Wat de serie echter mist, is het medisch fetisjisme dat Cronenberg toevoegde. Er zijn nog enkele zaken die pijnlijk ontbreken. Misschien wel meest in het oog springend: dit keer geen “In the Still of the Night” van The Five Satins. Wie de film kent, weet over welke scène het gaat. De tweeling die van rol wisselt komt ook hier terug, maar een curieus verschil is hoe in de film Elliot als het ware vrouwen seksueel voorbereidt alvorens de verlegen Beverly hen overneemt. In de serie is het enkel een kus, al reageert Elliot haar seksuele driften af op andere bijna anonieme mannen die geen band hebben met Beverly. De switch dat Beverly nu op vrouwen valt, levert geen bevredigend antwoord.
Om het verhaal wat meer lengte te geven, hebben de makers ook een paar subplots toegevoegd. Enkele daarvan zijn niet geslaagd te noemen, andere dan weer wel. De ronduit onbegrijpelijke verhaallijn van huishulp Greta is een misser. Ze verzamelt mysterieus allerlei objecten van de tweeling om er dan een installatie rond te bouwen in een kunstgalerij. De lijn rond Silas, een verbitterde, gevallen journalist, die een hard stuk schrijft over Elliot, werkt beter omdat deze in aflevering 5 de sprint naar de finale lanceert. De ouders van de Mantletweeling duiken ook een keer op, al is onduidelijk waarom. Zeer bevredigende nieuwe personages zijn de investeerders van de kliniek die de twee zusters willen opstarten. Al is de knipoog naar de Sacklerfamilie (die van de OxyContincrisis – lees Empire of Pain/Het pijnstillerimperium van Patrick Radden Keefe) nietszeggend, tenzij de makers willen aantonen dat Big Pharma geen scrupules heeft? Gelukkig zijn de scènes rond de financiering wel heel goed. Sterke dialogen, sterke acteurs. Deze momenten in aflevering 2 en 5 steken boven de rest uit, vooral ook dankzij het fantastische acteerwerk van Rachel Weisz. Dat aflevering 2 geregisseerd werd door Sean Durkin, helpt ook – de man bewees met zijn filmdebuut Martha Marcy May Marlene al dat hij zeer sterke vertolkingen kan ontlokken aan een cast, in dat geval aan Elizabeth Olsen. Een ander opvallend verschil met de film is dat waar de Mantletweeling zich meer bezighoudt met onderzoeken naar fertiliteit (de Ironsuitvoering had als hoofdtaak vrouwen helpen zwanger raken), er nu meer aandacht besteed wordt aan het ter wereld brengen. Dit levert een resem shots op die duidelijk proberen knipogen naar de body horror waar Cronenberg om bekend is, maar hoe huiveringwekkend bloederig of realistisch ook in beeld gebracht, de geboorte (ook via keizersnee) van een mens is geen body horror.
Misschien zit hier het gedeelte dat blootlegt waarom de serie nooit het niveau kan halen van de film. Hetzelfde gevoel creëert de soundtrack. De melancholische langoureuze muziek van Howard Shore uit 1988 staat nog steeds als een huis, het gebruik van het lied “In the Still of the Night” is een voltreffer. In de serie valt de originele muziek amper op, en werken de bangers waarmee elke aflevering overladen wordt, snel op de zenuwen (Eurythmics, Little Simz, Celine Dion, Coldplay, Soft Cell, Suicide, Richard James, Elvis Presley, Paul Simon, Bauhaus, Joy Division, The Human League, The Doors…). Eindconclusie: de serie is haast vanzelfsprekend minder goed dan de film, maar blijft overeind dankzij enkele zeer goede afleveringen (met name 1-2 en 5-6), goede dialogen en sterke acteerprestaties. Dit is dan ook vooral een showcase voor het onmiskenbare talent van Rachel Weisz. Er zijn enkele momenten dat ze zo goed is, dat je haast vergeet dat er ooit een Jeremy Irons was.
Dead Ringers valt te bekijken via Amazon Prime
