Karen Willems een percussioniste noemen, doet haar eigenlijk tekort. Want de Maldegemse was de voorbije jaren in de weer voor en met theaterproducties, vrije improvisatie en pop/rock, en onderhield een voortdurende tweespalt met haar solowerk. Dat neemt nu even de bovenhand met TERRE SOL. Noem dat gerust een langdurig project, een missie om de solopraktijk te verdiepen. Het eerste product van die missie verschijnt nu op tape (de eerste in wat een reeks zou moeten worden) via Taping Policies.
Die ‘Grondwerken’ van de titel zegt het allemaal. We schreven het al eerder: Willems is een wroeter. Niet alleen omdat ze daadwerkelijk tuinbouwstudies achter de rug heeft en dus weet hoe het voelt om letterlijk met de handen in de aarde te zitten, maar omdat haar muzikale praktijk ondanks z’n etherische momenten ook altijd in de grond geworteld is. In de concrete, kleverige materie. Kreeg die in de begindagen van Inwolves nog een relatief pop-gerichte aanpak, dan verschoof de focus stap voor stap, tot je bij Color In The Zoo kon spreken over een soort van muzikaal-etnografische collage.
Grondwerken Willems 01 is er een uitloper van, maar laat een veel geduldiger en organischer geluid horen. Dit is niet zozeer een collage als een ketting van ideeën die met geduld uitgevoerd wordt. De ideeën zijn eenvoudiger, de contrasten doorgaans minder scherp, maar de aanpak nog altijd even persoonlijk. Het is een oefening in muzikaal ademen, in gebruik van tijd en ruimte, in beweging met conventionele en minder conventionele instrumenten. Er komen stukken van een drumstel aan te pas, maar daarnaast is Willems – net als pakweg, Han Bennink, Paul Lytton of Eric Thielemans – graag in de weer met minder evidente objecten, die samengebracht worden met elektronica en subtiel binnengeloodste field recordings.
Het album duurt 41 minuten, maar zou je kunnen opdelen in stukken van gemiddeld 5-6 minuten. Korte brokken waarin ze een insteek voor het licht houdt, binnenstebuiten keert, om vervolgens naar een volgende fase te gaan. Pik je in op willekeurige plekken, dan kunnen de contrasten groot zijn, maar zit de rit uit en je voelt de natuurlijke stroming, die je als luisteraar meeneemt langs een gedruppel van gepluk en geklik, hout dat ratelt in de wind, tot er aanhoudende klankgolven onder gelegd worden en je plots in een rustgevende drone beland. Het gaat net zozeer over perceptie, over psychoakoestiek en een bewustwording van het verschil tussen het passieve horen en het actieve luisteren.
Met de toevoeging van woordeloze zang neemt de trance helemaal toe, wordt de hypnose een ritueel. Je denkt misschien aan Can of Yo La Tengo in exploratiemodus. Het kan ook iets uit een exotische traditie zijn. Pauline Oliveros wordt misschien steeds meer een referentie. Stem en materiaal resoneren, terwijl een marímbula-patroon een passage op gang brengt die zich ontwikkelt met die kenmerkende onbevangenheid. Subtiele elektronica en zangmelodieën die zo gegrepen lijken uit een folktraditie, worden vervolgens vermengd met field recordings. En zo blijft de muziek vloeien, met percussief pointillisme en lang aangehouden tonen die rond elkaar bewegen en verhoudingen doen verschuiven, met scharrelende kippen die passeren en het introverte gerammel van een inside (?) piano.
Zang krijgt in de echoënde ruimte haast iets sacraals, tot bruuske slagen ineens verrassen, refereren aan een Japans ritualisme. Of misschien wel de expressionistische scores van Morricone? Afsluiten gebeurt in eenvoud, met een hypnotiserende beweging van een strijkstok over snaren. Zo klinkt het althans, maar eigenlijk doet het er voor de luisteraar niet echt toe wat het precies is. Grondwerken Willems 01 is een onderdompeling in een persoonlijk klankuniversum waarin het fijn ronddwalen is, bewogen wordt op de tast, met als de bedoeling helemaal in de creatie van het moment en de kern van geluid te duiken. Dat vereist concentratie en betrokkenheid, maar de beloning is een even authentieke als intieme ervaring die je laat proeven van muziek in z’n meest persoonlijke, naakte vorm.
Bestellen kan via de website van Taping Policies, HIER. De beperkte oplage is bijna de deur uit, dus snel zijn is de boodschap.
