En dan nu: de hele plaat. Een zomer lang stelde Kate Tempest zich tevreden met een festivalset die de brug naar het verleden sloeg, voor eigen volk brengt ze dezer dagen haar bejubelde The Book Of Traps And Lessons integraal. Ook een half jaar na zijn verschijnen bleek het nog altijd een fonkelend kleinood.
‘Als ik alleen die nieuwe, heel intieme nummers zou brengen, dan joeg ik iedereen weg’, verklaarde Kate Tempest ons vorige maand de keuze om op de festivals als captatio benevolentia eerst wat oud en vinniger werk te brengen. Vandaag doet ze in het hoogculturele Théâtre Nationale krek hetzelfde, en dus krijg je het vermoeden dat het maar de halve waarheid is, dat de Britse al dat rappen zelf veel te hard zou missen als ze het niet meer zou doen.
Want ja, The Book Of Traps And Lessons, haar derde plaat die net voor de zomer van hart naar hart begon te springen als een wel heel besmettelijke ziekte, is iets anders. Topproducer Rick Rubin wilde immers een plaat met haar maken, maar het mocht geen rapplaat zijn. Hij wilde de slam poet, en vooral de dichteres die ze vooraf was. Tempest, net uit een hevige relatiebreuk, vond na lang zoeken het antwoord op zijn vraag: een lang pleidooi – zonder rappen of uitbundige beats – voor menselijkheid en empathie.
Dat dat op zich geen nieuwe thematiek is voor haar bewijst Tempest in dat eerste stuk, waarin ze het werk bovenhaalt dat Rubin afwees en de plaat Let Them Eat Chaos werd. “When we gonna see that life is happening? And that every single body bleeding on its knees is an abomination / And every natural being is making communication / And we’re just sparks, tiny parts of a bigger constellation” vraagt ze in “Tunnel Vision”. Het enige verschil is dat ze dat toen verwerkte in een verhaal, zodat ze zich kon wegstoppen achter zeven twintigers die ’s nachts wakker liggen over het leven en hun bestaan, en nu niet meer.
Dat maakt nummers als “Europe Is Lost” of “We Die” niet minder pregnant. “We die, so that others can be born”, herhaalt ze in dat laatste over een backing track die heerlijk dreunt. En ook: “The point of life is live, love if you can, and pass it on”. Het is van een zeldzame helderheid en nietigheid: we zijn niet belangrijk, dus we kunnen maar beter zorgzaam met elkaar omgaan. Ze goochelt intelligent met dat oude werk, legt zelf lijntjes waar dat kan. Wanneer het personage Becky zich voorstelt in “Marshall Law”, nog van op debuut Everybody Down, doet Tempest dat door plots naar “Ketamine For Breakfast” van een plaat later te gaan. “This is my night, get lost in it”? Het zinnetje uit “Grubby” zou zomaar het motto van de avond kunnen zijn. Ze glimlacht in elk geval bij de overweldigende idolatrie die haar te beurt valt, en probeert een paar klungelige woorden Frans. Het belangrijkste zal ze toch in het Engels zeggen: ‘het zijn heel wat woorden, but everything you don’t understand, I hope you feel‘.
Waarna het donker wordt, en we de duisternis van The Book Of Traps And Lessons induiken. Want het is aan de grond dat Tempest begint. “I was digging out pence for a length of bad whisky, me and my friends / Or at least the others who slumped at the bar without peace”; daar zat ze nadat haar relatie uit elkaar spatte. Ze vertelt meteen hoe ze daar haar nieuwe liefde ontmoet, maar zelf niet klaar is voor iets meer dan “suckerpunch and numbness, the chase and the conquest of dating by numbers / The safety of keeping my distance and feeding my hungers”. De rode maan waaronder ze begint, gloeit zachtjes op.
Ook hier valt weer op met wat voor precisie Tempest haar plaat, samen met muzikale partner Dan Carey, in elkaar zette. Zeker in die eerste helft vloeien de nummers als logisch in elkaar over. Het “keep moving don’t move” waarin de protagonist de routine van haar leven, en dat van elk van de zeven miljard mensen op de aarde, nijdig opsomt wordt als vanzelf het “Don’t move a muscle / Stay exactly where you are” waarmee de “Brown Eyed Man” tegen de politiewagen wordt gezet. De strijkers waarmee dat nummer eindigt zijn dan weer dezelfde die “Three Sided Coin” inluiden. Een huppelend riedeltje luidt daarna “I Trap You” in, en even speels-maar-niet-heus is Tempests mijmering over het wezen van liefde. Vrolijk word je er niet van, hoe ze een relatie als een wederzijdse gevangenschap ziet, maar tegelijk is het minstens monkelen bij dat “I trap you, I should have said tenderly at the end of a long day”.
Met “All Humans Too Late” begint het Lessons-stuk van de plaat, dat ze afgelopen zomer wel al op de festivals bracht. Even lijkt ze met haar tekst te worstelen, de essentie blijft overeind: “Our minds are racing into the dead / We hurl everything against the stop of the blank hand that muffles the mouth but we can’t win”. Het antwoord op al die vragen? “Hold Your Own”, over een mijmerend orgeltje. “Know the wolves that hunt you / In time, they will be the dogs that bring your slippers / Love them right and you will feel them kiss you when they come to bite”.
Ook in dat nummer: de aanmaning “Notice the movement of stranger”. Het is een voorafschaduwing van slotnummer “People’s Faces”, dat aan de andere kant van de geluidsstorm aan het einde van “Holy Elixir” opduikt. Een eenzame piano speelt een rouwmars, Tempest vertelt. Hoe het leven hard is. Hoe moeilijk het is. “We got our heads down and our hackles up”. Maar ook: “None of this is written in stone”.
En ze gaat verder. Hoe ze troost vindt in het gezicht van een ander. In dat van iemand op het perron. “It’s hard to accept that we’re all one and the same flesh, given the rampant divisions between oppressor and oppressed – But we are though.” En dan de essentie: “More empathy / Less greed / More respect”. En voor u denkt: “betweter”, weet ze het zelf wel: “All I’ve got to say has already been said / I mean, you heard it from yourself when you were lying in your bed and couldn’t sleep / Thinking couldn’t we be doing this differently?”
“I don’t have the answers but there are still things to say”. Daar eindigt het ongeveer mee. Dit was Kate Tempest, hedendaagse goeroe vol zelftwijfel, een vrouw die het ook maar allemaal opschrijft om er zelf wijs uit te raken. Ze is niet de enige, maar wel één van de weinigen, die het ook gewoon durft uitspreken, en daarom hebben we haar nodig. Het scherpe inzicht van Tempest is een verademing in deze wereld.
