Anderhalf jaar lang was hij een Sex Pistol, met zijn tweede band hield hij het een stuk langer uit. Veertig jaar bestaat Public Image Limited (PiL), en dat komt John ‘Johnny Rotten’ Lydon volgende week vieren met een concert in de AB dat de geboorte van een nieuwe plaat moet helpen stimuleren. “Pure, rauwe energie willen we vatten.”
enola: Dit concert hoort bij een reeks rond protestmuziek. Is dat een context die PiL past?
John Lydon: “Het is één van de contexten die juist is voor PiL. Het lijkt me ergens wel gepast. Ik wil maar zeggen: we are revolting, aren’t we? (kakelende lach) Kijk naar mijn bandleden. Stuk voor stuk zijn het ongelofelijk getalenteerde mensen, en toch vinden ze hun plek niet in de industrie. Die wil geen talent maar jaknikkers, zodat wij vanzelf neen zeggen. We zijn natural born rebels. Ik kan er niets aan doen! Als ik iemand zie die misbruikt wordt, als ik zie hoe er nodeloos verdeeldheid wordt gezaaid op basis van religie of politiek, dan kan ik niet anders dan opstaan en iets zeggen.”
enola: PiL bestaat dit jaar veertig jaar. Wordt dat gevierd?
Lydon: “We brengen een grote verzamelbox uit met zes uur film en tonnen songs, waarvan best wel wat nog nooit is uitgebracht: demo’s en zo meer. Je zult dus ook elke muzikant horen die ooit lid van de band is geweest, want de geschiedenis van PiL is nogal groots. Eigenlijk was de band een soort van Voortgezette Muziekopleiding voor veel mensen. Er zijn nogal wat andere carrières vanuit PiL gelanceerd, weet je. Die veertig jaar zijn het vieren dus wel waard.”
enola: Je bent in 1978 erg teleurgesteld uit Sex Pistols gestapt, maar begon bijna meteen een nieuwe band. Hoe herinner je je die begindagen van PiL?
Lydon: “Als pijnlijk moeilijk. Het was een verdomde miserie om de platenfirma te overtuigen dat die onbekende muzikanten voor mij echt de juiste mensen waren om mee te werken. Wat verwachtten ze dan, dat ik na anderhalf jaar met die eerste band plots met een horde supersterren op trot zou gaan? No. No. No. (lacht kakelend) Dat zou niet eerlijk zijn geweest. De enige keer dat ik ooit gewerkt heb met grote namen uit de industrie, hield ik dat geheim. Dat was voor Album uit 1986, omdat mijn toenmalige jonge bandleden de stress van de studio niet aankonden. Bleek dat de platenfirma de plaat niet lustte, en ze zetten me op straat. Wat ze niet meteen beseften was dat ze zo niet alleen mij kwijt waren, maar ook legendes als Ginger Baker, Steve Vai en Ryuichi Sakamoto die de plaat hadden ingespeeld. Dat zegt genoeg over de wereld waarin ik moet werken: ze kunnen geen goed van een slecht nummer onderscheiden!”
enola: Het zorgde er ook voor dat u PiL bijna achttien jaar lang op sterk water zette, omdat de platenfirma u contractueel in een houdgreep had.
Lydon: “Die periode was de hel op aarde. Ik was mateloos gefrustreerd. Je moet weten: ik was gebonden door platencontracten die ik nooit had gezien, maar waar ik aan vast zat omdat ze overschotjes waren van de Sex Pistolstijd. Ik kon er niet onderuit, tenzij ik de zogenaamde schulden afloste. En toen gingen de platenfirma’s hun spelletjes spelen, en probeerden ze me aan hun regels te onderwerpen. Dat maakte het alleen maar erger, want ik kan nogal koppig zijn. Als je mij tekent, dan wil je mij, en niet ik die zich als iemand anders voordoet. Wist je dat mijn ex-management zelfs nog het eigendomsrecht op mijn zuurverdiende bijnaam Johnny Rotten heeft geclaimd? Ik heb ze voor de rechtbank moeten dagen om die terug te krijgen. Dat was laag van hen, een waanzinnige daad van nijd. En dat was maar één van de problemen waar ik mee te kampen had in die tijd. En trouwens: als ik zo Rotten ben, waarom wil je dan een stukje van me? Het heeft me uiteindelijk jaren gekost, en een dikbetaalde reclame voor boter, voor ik mijn onafhankelijkheid kon terugkopen. Toen kon ik in een eigen label investeren en mijn band nieuw leven inblazen.”
“Dit is een industrie die me nooit heeft geholpen, vriend, dus wat betreft een opname in de Rock ’n Roll Hall Of Fame en al die nonsense nu: I’m absolutely not having it. Na alle miserie die ze mij hebben aangedaan, ga ik niets aanvaarden uit hun handen. Maar hé, ik wentel me niet in zelfbeklag. Ik doe gewoon voort, en wacht mijn tijd af. Ik heb geduld. Dat is wat je moet doen: je moet langer wachten dan zij aankunnen.
enola: Met PiL begon je niet alleen een nieuwe band, je vond ook een nieuw geluid uit: de post-punk. Weet je nog hoe dat zo kwam?
Lydon: “Puur geluk. Je steekt gewoon een naar jou idee goeie collectie vrienden in de studio, en lo and behold: there it is. Zo simpel als dat.”
enola: Je werkte ook even met Lee Scratch Perry destijds.
Lydon: “Klopt, maar dat ging nergens heen. We waren allemaal te stoned, vrees ik. Het was ook allemaal niet echt de bedoeling. Ik ging gewoon langs in de studio, en voor ik het wist had ik een microfoon in handen. Ik vermoed dat ze mij wilden testen, en tegelijk dacht ik ‘oh bloody hell’. (lacht smakelijk) Maar zeg eens, waarom blijf je maar vragen stellen over dat begin? Ik heb sindsdien nog veel gedaan hoor.”
enola: We praten over de veertigste verjaardag van PiL dus het leek me maar gepast om even terug te keren naar het begin.
Lydon: “Het begon en eindigde niet in dat eerste jaar, makker, in tegenstelling tot de Sex Pistols. We zijn nog steeds een ongoing force.”
enola: Daar ging ik nog toe komen.
Lydon: “Well let’s get to it quick, shall we?“
enola: Goed. Er komt een nieuw PiL-album aan, vernam ik?
Lydon: “Inderdaad. Dat willen we opnemen tussen deze optredens door, want het is de bedoeling om de energie van onze optredens in de groeven van de plaat te krijgen. Daar zijn we bij de opnames van onze laatste twee platen vrij dicht bij geraakt, maar deze moet het helemaal beet krijgen. We hebben al eens songs opgenomen na een optreden, en dat vonden we heerlijk. Nu willen we die manier van werken verder verkennen: pure rauwe energie vatten.”
enola: Jullie spelen straks dus ook nieuwe songs?
Lydon: “Ben je gek? Ik ga geen plaat spelen die nog niet uit is, want dan is er voor je het weet een bootleg beschikbaar. Ik ben al vaker bestolen, ik vond het niet fijn, dus ik ben daarmee gestopt. We brengen gewoon een mooie selectie uit die veertig jaar vooraf.”
enola: Heb je de indruk dat PiL nu meer naar waarde wordt geschat dan vroeger, toen het meer als uw tweede band werd bekeken?
Lydon: “Daar heb ik geen idee van, om eerlijk te zijn. Ik doe gewoon wat ik nodig en eerlijk vind. Als er dan mensen zijn die het ook willen beluisteren, fijn zo, maar ik hou me niet bezig met vooroordelen, haat en animositeit zoals de muziekpers die almaar probeert op te poken. Er zijn mensen die ons goed vinden, wij geloven in wat we doen, en we gaan niemand ons laten stoppen. Er zijn genoeg mensen geweest bij grote platenfirma’s die destijds onze carrière hebben geschaad, dat het verdomme een plezier is om nu onafhankelijk te zijn. Daardoor slagen we er nu ook in om samen te blijven, en elkaar beter te leren kennen, wat de songs enkel maar ten goede komt.”
enola: Pil blijft ook voor jongere generaties een erg belangrijke band. Streelt het uw ego nog als u hoort dat een band als Pearl Jam nog regelmatig met een cover van jullie “Public Image Limited” opent?
Lydon: “Het zou mijn ego strelen als iedereen die onze ideeën ooit gebruikt heeft netjes in de rij zou gaan staan om dank u te zeggen, maar er zijn er niet al te veel die dat doen. Maar ja, ik ben daardoor geflatteerd: ideeën zijn er om te delen, niet om te kopiëren, en er is een verschil daar: wie onze invloed toegeeft deelt, wie dat niet doet kopieert gewoon. (dreigend) En ik hou niet van carbonnetjes. Muziek waar ik van hou is doorgaans open, eerlijk, individueel. En: origineel.”
enola: Wat is u in recente jaren opgevallen als erg originele muziek?
Lydon: “Ik heb me helemaal toegelegd op PiL, en de werking daarvan, het oprichten van dat label, songs schrijven. Ik probeer te vermijden dat ik dan naar andere mensen hun ideeën luister. Ik werk beter in isolatie.”
enola: Je hebt in Londen nochtans een appartement vol platen?
Lydon: “Ik ben een gigantische platenverzamelaar, dat is zo. Ik heb het plafond moeten laten verstevigen, want mijn collectie heeft ondertussen het gewicht van een kleine baby-olifant, gok ik, misschien twee: vinyl is zwaar. Ik heb hetzelfde met boeken trouwens, ik blijf ze maar bijhouden, want ik wil mijn herinneringen bij de hand. Good things last forever. Soms herlees ik ze, of leg ik platen opnieuw op, en leer ik meer dan ik er oorspronkelijk uit haalde. Zo werkt het wel.”
enola: Maar nu koop je dus even geen muziek meer?
Lydon: “Toch wel! Constant! Maar ik leg het even opzij, omdat ik niet wil dat het interfereert met waar ik mee bezig ben. Ik luister wel naar die platen als ik eens tijd heb.”
enola: Je hebt dit jaar geprobeerd om voor Ierland mee te doen aan het Eurosongfestival, maar werd niet geselecteerd. Is het idee nu begraven?
Lydon: “Neen! Het was en is een geweldig plan, maar ook daar zie je het weer: censuur van hogerhand. Ze weten niet wat ze verloren hebben. Ach, met wat geluk ben ik er volgend jaar wél bij. Ik vind het een te mooi idee dat ik Europa kan tonen dat een songwedstrijd ook een waardige wedstrijd kan zijn met echte mensen, die geven om hun muziek en die willen delen met de wereld. Zo was het uiteindelijk ooit bedoeld. En als ik meedoe, dan wil ik dat mijn drie paspoorten tellen, dan kan ik niet alleen Ierland, maar ook Engeland én Amerika vertegenwoordigen. Hahahahaha! (lacht zijn waanzinnige lach) Hopla, daar heb je nog eens gratis mijn typische Johnn Lydonlach!”
PiL staat op 6 juni in de AB in Brussel. Info & tickets: www.abconcerts.be
