Voor haar vierde film wilde Fien Troch eens iets anders. “Geen marionetten die ik rondschuif in een kader”, was het motto; het moest een verhaal zijn over echte personages. Een stel onstuurbare jongeren als uitgangspunt nemen, is dan natuurlijk de beste benadering om dat doel te bereiken, en zo ging het ook. Home is een film op het ritme van de jonge hartslag; vol onrust, roerigheid en temperament.
Volwassenen die zich over de tienerwereld willen buigen, begeven zich op glad ijs. De verleiding om te gaan moraliseren is groot, en anders wordt het wel een verheerlijking van alle platvloerse onderbroekenlol die de makers zich uit hun eigen jeugd herinneren. Maar je kunt natuurlijk ook gewoon voor het choquerende ultrarealisme gaan van Larry Clarks Kids. Door die eerste twee valkuilen te omzeilen doet Fien Trochs Home nog het meest aan die laatste prent denken, maar dan zonder het rellerige kantje. De Brusselse regisseur daagt immers niet uit, maar staat schouder aan schouder met vier tieners, en toont hoe zij het leven ervaren. Ja, ze wilde deze keer een ongedwongen verhaal vertellen. Ze laat haar pubers doelloos rondhangen, zeveren, plezier maken. En ja, daarbij komt al eens wat seks of drugs kijken; gaan we hypocriet verbazing veinzen?
Home kiest resoluut voor de blik van de jongeren. Volwassenen staan aan de rand en zijn bij elke interactie – hoe beperkt of goedbedoeld ook – de eeuwige indringers. Die eeuwige “Hoe was het op school”/”Wat ga je doen?”-vragen, de eindeloos belerende gesprekken: Troch laat je het beklemmende ervan voelen op een manier die bijna net zo fysiek werkt als de ondraaglijke stiltes in Hans-Christian Schmids Requiem. Want Home kan ook een plek zijn waar je zo snel mogelijk wég wilt, waarvan je niet ziet dat het eigenlijk een veilig nest is.
Dat is het ook niet voor een van de jongeren, en daar trappen we het verhaal van Troch eindelijk op de staart. Want ex-delinquent Kevin mag dan wel bij zijn tante intrekken en zo de focus op zichzelf richten, het is bij de teruggetrokken John dat het thuis niet pluis is. Els Deceukelier zet zijn manipulatieve moeder akelig neer, met als hoogtepunt het soort ouderavondgesprek waar ook leraars nachtmerries aan overhouden. Zoals Peter Monsaert in Le Ciel Flamand, laat ook Troch het geweld spaarzaam en kort opwellen. Als donderslagen op een verder doodstille dag gaat het héél even fout, waarna de rust mag weerkeren en we terug zijn waar het begon: bij vier puberlevens die nu veranderd zijn. Soms een beetje, soms volledig. Zoals dat gaat.
Zo is Home een zeldzaamheid: een film die tieners ernstig neemt, zonder te vervallen in karikaturen. Fien Troch slaagt erin een verhaal te vertellen over jonge mensen van vlees en bloed. De regisseur geeft haar scenario alle ruimte, in plaats van recht op haar doel af te koersen. Lang laat ze je zoeken waar dit nu over zal gaan vooraleer ze ter zake komt. En dat is niet erg, want het is letterlijk niet meer dan een faits divers dat wordt verfilmd. Als je bij het buitenkomen toch onder de indruk bent, dan is dat omdat het lang geleden is dat je zelf nog puber was, maar het bij elke scène weer een stukje meer werd, of het nog bent. Het is een warme herkenning, vol melancholie en vooral herinneringen aan frustratie. Home is een eerbetoon aan een leeftijd die vaak geridiculiseerd wordt, en dat niet verdient.
Zoiets goed doen, roept om sterke acteurs, en die vond de regisseur pas na lang zoeken. De casting van de vier jongeren sleepte maar liefst negen maanden aan, maar de puzzelstukjes werden daarbij wel perfect gelegd. Sebastian Van Dun heeft de meest uitgesproken rol als de imposante, agressieve Kevin, maar het is Mistral Guidotti die de zwaarste opdracht tot een goed einde weet te brengen door zijn John op subtiele manier neer te zetten: kwetsbaar, maar niet zwak. Ingetogen, maar met een onvoorspelbaar kantje. Ook Lena Suijkerbuijk weet haar Lina een zekere geloofwaardigheid mee te geven in haar fragiel en aarzelend spel. Het zijn dankbare tegenspelers voor een volwassen cast waar met namen als Karlijn Sileghem, Robbie Cleiren en Els Dottermans weinig op af te dingen is.
Vormelijk maken Troch en haar (schrijf)partner en monteur Nico Leunen de juiste keuzes. Drukkende stilte, of zinloze leegheid exploderen op de juiste momenten in de briljant ingezette muziek van Johnny Jewel (Chromatics). De dromerige eighties-synthklanken passen bij de halfweg tussen de kindertijd en volwassenheid zwevende levens en geven de onderhuidse onrust vorm. De muziek contrasteert ook mooi met de quasi-documentaire beeldtaal in de geest van Frederick Wiseman. Dat dat af en toe ook wordt doorspekt met shots die de jonge acteurs zelf met hun gsm filmden, geeft het geheel een moderne sfeer, maar doet verder weinig ter zake en kan over enkele jaren misschien gedateerd aanvoelen. Het is een begrijpelijk vormfoutje in een film die verder een nieuwe proeve van meesterschap is. Fien Troch staat nog maar aan het begin van een imposant oeuvre, en het wordt ongetwijfeld nog beter.