„Wie doet dat nog, een plaat opnemen in de natuur?” Aan het woord is Koen Kohlbacher, frontman van Birds That Change Colour, met wie hij net het prachtige On Recording Birds uitbracht. En of hij met zijn birds iets uniek heeft gedaan. Zijn tweede plaat is niet alleen een geslaagd folk- en popexperiment geworden, maar ook een bewonderenswaardige luisterervaring.
Onder natuurliefhebbers is Kohlbacher misschien wel bekend dankzij het vtm-programma Wilde Dieren, ofwel door het protestconcert The Syrian Cry, waarmee hij met optredens van hemzelf en zijn band, Fence, Bed Rugs en gasten als Mauro Pawlowski, Tim Vanhamel en Pascal Deweze Het Journaal haalde. Ondanks de allesbehalve ideale omstandigheden speelde hij met Birds That Change Colour – dat verder bestaat uit schoon volk als Dave Schroyen, Micky Peeters, Niels Hendrix en Dimitri Vossen – op de eerste editie van Eigen Teelt Festival in Maasmechelen, een dijk van een optreden. „En dan waren zangeressen Nathalie (Delcroix) en Naomi (Sijmons) er nog niet bij!”, aldus Koen. Een van de eerste vragen die ons te binnen schiet, is hoe je in godsnaam zeven man samen brengt voor een repetitie? „Dat is om te beginnen veel wikken en wegen”, zegt Vossen. „Maar we zijn allemaal ervaren muzikanten, dus de nummers zijn snel ingeoefend.
„De agenda’s zijn het moeilijkste. Nathalie is nu helemaal aan het gaan met Eriksson Delcroix, Naomi met Reena Riot. Maar inderdaad: wanneer we samen komen en lang repeteren, klikt het meteen. We vormen een organisch geheel. We spelen ook gevoelsmuziek hé, dus als je het snapt, ben je meteen in de sfeer”, legt Kohlbacher uit.
enola: Tijdens jullie optreden was Neil Young de eerste naam die ik hoorde vallen bij mijn compagnie. Ga je akkoord met die associatie?Kohlbacher: „Zelf hoor ik dat niet maar misschien omdat ik vaak hoog zing? Maar iedereen is wel Neil Young-fan in de band. We hebben nu wel live de rustige nummers laten vallen omdat de geluidsomstandigheden niet meezaten. De meer rustige nummers van de band gaan wel richting Angelsaksische folk. Zo is Birds That Change Colour ook begonnen. De muziek die ik als solomuzikant speelde, was meer geïnspireerd door de Britse folk revival van eind jaren zestig zoals The Incredible Stringband en The Pentangle. Dat is de eerste injectie die ik gekregen heb op muzikaal vlak en die zijn we nu al twee jaar aan het vermengen met Amerikaanse muziek. Onze ruigere nummers neigen dus naar de folkrock van The Byrds van Bob Dylan of The Band. Ook wanneer ik solo akoestisch speel, breng ik meer op Britse leest geschoeide ballades.”
enola: Ik ben geen kenner van het genre, maar wat is het grootste verschil tussen de Britse en Amerikaanse folktraditie?
Kohlbacher: „Er zit meer blues en country in de Amerikaanse songs, de fijnbesnaardere folk en de a capella zanglijnen zijn dan weer Britser.”
enola: On Recording Birds is veel meer een singer-songwriter/folkplaat dan het psychedelische On Recording The Sun. Wederom akkoord?
Kohlbacher: „Ja, klopt! De plaat is veel rustiger dan de vorige, maar live spelen we sowieso luider. Op plaat klinken we dan ook heel anders dan met de volledige band live. Ik ga ook akoestisch spelen, met of zonder de dames, en dan gaat de klank van de plaat meer naar voor komen. De plaat is namelijk opgebouwd rond de stemmen van Naomi, Natalie, mezelf en mijn akoestische gitaar. Dat is trouwens nog altijd een van de redenen waarom ik tevreden ben met de bandnaam: het publiek zal merken dat we wel eens van kleur durven veranderen. Afhankelijk van de sfeer kunnen we nu de gedaante kiezen.”
enola: De plaat werd opgenomen tussen de vogels en het gras in de Hoge Venen. Opnieuw: ik ben geen specialist, dus hoe gaat zo’n field recording precies in zijn werk?
Kohlbacher: „Er waren twee microfoons voorzien voor mij (één voor gitaar en één stereo voor de stem), twee voor de zangeressen en een twintig meter verder nog eentje in het bos of de weide om omgevingsgeluiden op te nemen. Het moeilijke is dat je niet alle omstandigheden onder controle hebt. Het kan zijn dat een vliegtuig veel lawaai maakt of dat dat ene mooie beekje toch meer klinkt als een autostrade. De kunst bestaat er dan in om het echt bij een field recording te houden en geen studio te gaan bouwen in het bos. Op een gegeven moment was dat echter wel nodig omdat er veel wind was. En omdat Francorchamps weer begonnen was. De eerste dagen van de opnames was het zelfs zo koud dat de dames bijna onderkoeld raakten. Tijdens de opnames van „The Beach Boys” was het bijvoorbeeld ijzig koud. Maar de laatste dag scheen de zon en dan hebben we alle vrolijke nummers gedaan. „Rock Island Line” is op zo’n mooie dag opgenomen. Soms zit de wind nog in de mix en dat is het fantastische aan die momentopname. Je kan het opnieuw opnemen, maar het zal nooit meer hetzelfde zijn.”
enola: Een van de opvallendste nummers op de plaat is „My Love”, dat makkelijk op te delen is in een singer-songwriterdeel en een psychedelisch stuk. Je hoort ook minder omgevingsgeluiden.
Kohlbacher: „Omdat het nummer zo vol zit, hoor je de omgevingsgeluiden niet meer. Maar het live gevoel blijft en dat is ook belangrijk. We wilden geen statement maken door een plaat in een bos op te nemen. Ik wou de omgeving erbij en mezelf goed voelen bij de opnames. Ik heb voor de Ardennen gekozen omdat ik er vaak kom en de plaats goed ken.”
De release van de plaat is bijna op het einde van de zomer. Is het een nazomerplaat of eerder een herfstalbum?
Kohlbacher: „Ik zou er geen seizoen op kleven. Als je met de koptelefoon naar de plaat luistert met de hoes van Maarten Donders in de hand, klopt het plaatje gewoon. Maar als ik dan toch een seizoen moet kiezen: doe maar de lente, met de vogeltjes erbij.””Maar eigenlijk zijn al mijn nummers bitterzoet. De teksten zijn ook niet gratuit. Er zit altijd een dubbele laag in verscholen.”
enola: Je lijkt mij ook niet echt de muzikant die zijn teksten aan zijn bureautje schrijft?
Kohlbacher: „De ene tekst valt plots op mijn kop, voor het andere ga ik echt wel zitten en een verhaal schrijven. Het moet echt wel goed zitten. Ik werk ook hard aan mijn teksten en ben er zo trots op dat ik ze geprint heb in het albumbooklet. „The Honest Ghost” is bijvoorbeeld een verhaal in de traditie van de Britse folk, bijna een troubadoursnummer. De écriture automatique van de Beat Poets zit ook wel in mij, maar daarmee wilde ik geen hele cd volschrijven.”
enola: In 2013 was je een van de initiatiefnemers van The Syrian Cry. Het getuigt van veel lef om als relatief onbekende muzikant — je bent immers geen Tom Barman — zo’n protestactie te organiseren.
Kohlbacher: „Op muzikaal of artistiek vlak was dat ene nummer niet veeleisend — dat heeft ons maar drie dagen gekost —, maar het hele gebeuren was inderdaad arbeidsintensief. Het ruwe materiaal van de concertavond moet wel nog altijd gemonteerd worden tot een documentaire. En dat moet dit jaar nog gebeuren.”
enola: Mag ik je een maatschappijkritische of geëngageerde muzikant noemen?
Kohlbacher: „Neen, want die actie was ook weer geen statement, ik voelde dat ik iets moest doen toen ik een filmpje had gezien van een bombardement in Aleppo. Ik was daar ziek van. Maar Niels (Hendrix, lid van Fence en Buffoon), Stijn (Boels, gitarist van Bed Rugs) en ik waren maar een paar sen die iets organiseerden. Het was fantastisch dat Niels mee op de kar sprong. Wat hij voor mekaar kreeg, was geweldig en leverde uiteindelijk meer geld op en dat was de bedoeling. Maar we denken nu niet dat we ermee een plekje in de hemel verdienen.”
„Ik ben gewoon op mijn best wanneer ik mijn impulsen volg. Als we op de repetitie ZZ Top willen spelen, doen we dat. Als ik goed had nagedacht, was ik nooit gestart met The Syrian Cry. Ook voor de band was het artistiek gezien geen goeie zet: we zijn zo bijna acht maanden verloren. Maar hetzelfde principe gold voor de nieuwe plaat. Ik dacht: fuck, ik ga niet weer een gewone studio in. En zo geschiedde.”
Birds That Change Colour komt morgen On Recordings Birds live voorstellen in De Roma in Antwerpen.
