“Born all in the dark wormy earth, cold specks of fire, evil, lights shining in the darkness”. Haar muzikale alter-ego haalde ze uit een regel van James Joyce’s Ulysses, maar Al Spx, de 24-jarige dame achter Cold Specks, leverde met haar debuutplaat I Predict A Graceful Expulsion ook direct een meesterwerk af. Al is het er eentje met groeipijnen.
Doom Soul is wat Cold Specks zegt te maken. Donkere en persoonlijke nummers om op donkere winteravonden bij weg te dromen. Een van de meest opvallende redenen daarvoor is Al Spx unieke stemgeluid. De Canadese singer-songwriter heeft nu eenmaal een strottenhoofd gedrenkt in weemoed en verpakt in schuurpapier. Met haar indrukwekkende stemgeluid wist ze onder andere ook Jools Holland te charmeren. Na een verpletterende tussenstop in diens Later Live Show (google Cold Specks – Old Stepstone maar even) was het dan ook reikhalzend uitkijken naar het debuut van de frêle dame uit Toronto. Haar unieke timbre is dan ook de rode leidraad doorheen I Predict A Graceful Expulsion geworden. Want als je stem een volwaardig instrument is, heb je geen nood aan veel bombast. Opener “The Mark” is het perfecte voorbeeld: eenvoudig gitaargetokkel met subtiele instrumentale accenten omringen Spx doordringende vocals.
Een melancholische stemming ademt doorheen het gehele album. De zangeres schreef de meeste van haar nummers in haar donkerste tienerjaren. Het zoeken naar eigen identiteit, worstelen met verwachtingen en verplichtingen, … Het vormt de ruggengraat van haar muzikale debuut. Spx doet het in interviews zelf af als een duistere momentopname van een puberende bakvis, maar dan wel eentje om duimen en vingers bij af te likken. Tekstueel stralen de songs immers een rauwe volwassenheid uit. “Winter Solstice” gaat over de bitter nasmaak en weemoed van gestrande relaties, en is een nummer dat naar het einde toe alleen maar aan intensiteit wint.
Op A Graceful Expulsion glijden de nummers naadloos over in elkaar. Het gitaarspel van Spx is vaak eenvoudig en braaf, maar storen doet dat zelden. Producer Rob Ellis (bekend van zijn intense samenwerking met PJ Harvey) verstaat de kunst om de eenvoudige slaapkamerliedjes die Spx’ nummers in eerste instantie waren, om te zetten naar gelaagde composities. ‘Hector’ vertrekt van een naïef gitaarriedeltje om daarna geheel open te bloeien. Het is zonde dat de meeste nummers even snel eindigen als ze opgebouwd worden, waardoor een zekere eenvormigheid al eens heerst.
Het zijn dan ook vooral de ietwat langere songs die het langst hangen. Tandem “Holland” en ”Elphant Head” lijken rijper en geven het gevoel dat er meer dan één idee in verscholen zit, wat bij de andere nummers soms lijkt te ontbreken. Het langzame opbouwen is iets wat Spx heel goed beheerst, maar soms is het langer uitspinnen een betere optie. Hoogtepunt waar dit alles wel lukt: Het bloedmooie “Blank Maps”. Deze is, met zijn kinderlijk eenvoudige, maar aanstekelijk refrein “I Am A Goddamn Believer” een oorwurm van hoog niveau. Afsluiter “Lay Me Down” maakt de cirkel rond: Stem, gitaar en ijskoude stiltes snijden andermaal door merg en been.
Met I Predict A Graceful Expulsion heeft Cold Specks haar eigen unieke geluid gevonden. Nu mag er nog wat meer buiten de lijntjes gekleurd worden. Want hoewel het gehele album voortkabbelt van de ene doorleefde song naar de andere, heb je soms het gevoel dat ideeën herkauwd werden en structuren vaak dezelfde zijn. Maar laat deze kritiek u vooral niet tegenhouden om I Predict A Graceful Expulsion in huis te halen, dit is een debuutplaat van hoog niveau. Het potentieel van Cold Specks is echter nóg groter, en meer dan de aanloop voor een prachtige carrière kan dit ongetwijfeld niet zijn. Het is nu is het enkel wachten op dat tikkeltje meer. De rode loper voor haar magnum opus wordt hier alvast uitgerold.