Als u Trans Am een beetje kent, dan weet u dat u heel wat kan
verwachten, zoals een album waarop nagenoeg alle nummers tot een
ander genre behoren. Ook ‘Sex Change’ kan qua diversiteit tellen.
Toch zijn het allemaal songs waar je de stijl van Trans Am zo
uithaalt, al is het maar omdat dit trio zelf de mosterd lepelt uit
een hele serie aan vergane gloriën. Inderdaad, Trans Am is een
recyclagefabriek. Niet dat ze onbewust gegroeid zijn uit het geluid
van deze of gene plaat uit de collectie van hun ouders.
Integendeel, ze gaan heel bewust om met (het ridiculiseren van)
muzikale stromingen die twintig tot dertig jaar geleden in zwang
waren.
Toen dit trio uit Washington D.C. 1990 begon, nestelde het zich
vrij snel in de Amerikaanse post-rockscene die zich rond bands als
Tortoise,
Labradford en Ui had gevormd. ‘Post-rock’ klonk toen nog anders dan
de variant die vandaag bijzonder populair is. Waar het debuut
‘Trans Am’ (1996) nog voornamelijk rockelementen vertoonde, deed
zich met de tweede plaat ‘Surrender to the Night’ (1997) al een
belangrijke verschuiving voor van gitaar naar synthesizer. Yes en
Boston klonken dan wel door in hun debuut, sinds 1997 zijn het
vooral invloeden van synthpopgrootheden als Kraftwerk, Depeche Mode en
New Order die
we bij Trans Am waarnemen. Het hoogtepunt van hun kleurrijke
carrière is ook vandaag nog de dubbelaar ‘The Red Line’ uit 2000.
Wat erop volgde, stelde licht teleur, hoewel het erg politiek
geïnspireerde Liberation (2004) wel
op onze sympathie kan rekenen. Het bleek dan ook geen slechte zet
om even met de band te kappen en andere oorden op te zoeken. De
drie gingen elk een andere kant van de wereld uit, om zich pas
vorig jaar te herenigen. Met materiaal van derden werd in zeven
haasten dit achtste full album opgenomen, een plaat die alle
gepasseerde stijlen als een overzicht door elkaar mengt.
Ruwweg kunnen we stellen dat de elf songs op ‘Sex Change’ opgedeeld
kunnen worden in twee categorieën: nummers met een dominante gitaar
en drum en tracks met dominante elektronica. Hoewel de meer
verfijnde nummers bij het laatste onderdeel behoren, duiken er ook
bij het gitaargeweld interessante zaken op. ‘Tesco v. Sainsbury’s’
mag qua opzet dan wel vrij basic zijn, het klinkt alleszins
moddervet en hoort perfect thuis op de soundtrack van het
gemiddelde op vernieling gebaseerde videogame. Een song die klinkt
als een bulldozer op speed en bijgevolg behoorlijk cool.
‘Conspiracy of the Gods’ begint met verre woehoe’s, laat
dreigende gitaren als galopperende paarden dichterbij komen, tot
die het volledig overnemen wanneer drummer Sebastian Thomson zich
in gang trekt en de seventies gitaarhel begint. Vooral naar het
einde toe wordt het lekker intens, iets wat niet kan beweerd worden
van gitaarnummers ‘Shining Path’ en ‘Triangular Pyramid’, waar we
liever een creatiever einde hadden gehoord.
Opener ‘First Words’ – en nu zitten we in de elektronische
categorie – valt op door zijn aanstekelijke vrolijkheid. Waar het
aanvankelijk als The Knife klinkt, doet het ons toch meer aan de
feel good songs van The Flaming Lips
denken. Even opgewekt en een van de hoogtepunten is ‘4,738
Regrets’. Elektronica vol verwondering en ontdekking, maar ook
vooruitgang. Het lijkt wel alsof Fiffy aan zijn ochtendwandeling
bezig is en vrolijk de dieren begroet.
Als Trans Am in het verleden al met vocals heeft gewerkt, dan waren
die Kraftwerkgewijs vervormd. Op ‘Sex Change’ stappen ze hier
gedeeltelijk van af. In ‘Climbing Up the Ladder (Parts III and IV)’
worden de woorden nog door een vocoder gestuurd, in ‘North East
Rising Sun’ en ‘Oscene Strategies’ horen we normale stemmen.
‘Normaal’ is relatief wanneer je het over Trans Am hebt, want de
manier waarop in ‘Obscene Strategies’ wordt gezongen is wel erg new
wave.
‘Sex Change’ misleidt met zijn titel, want zo veel is er nu ook
niet veranderd. Wie een overzicht wil krijgen van waar Trans Am
voor staat, vindt met deze achtste langspeelplaat een ideaal, want
bijzonder gevarieerd aanknooppunt naar het vorige werk. ‘Sex
Change’ nestelt zich in de hogere regionen van het Trans
Am-spectrum. Net onder de top, en daar kunnen we goed mee
leven.
