Fleddy Melculy :: ”Natuurlijk moet er cancel culture zijn”

Niemand had kunnen verwachten dat dat “T-shirt van Metallica”-grapje zo uit de hand zou lopen, maar het is niet anders: met Antichlist is Fleddy Melculy al aan zijn vierde plaat toe en daarop kruipt de ernst nog meer door alle kieren en spleten de luim binnen. “Zo moest het ook”, zegt frontman Jeroen Camerlynck. 

enola: Wanneer besefte je dat Fleddy een lang leven was beschoren?

Camerlynck: “Fleddy Melculy was aanvankelijk inderdaad niets meer dan iets in onze marge. We waren als De Fanfaar op dat moment de begeleidingsband van Urbanus en hadden goesting om nog eens iets met metal te doen, smeten één nummer online, en hoopten daardoor misschien vijf caféoptredens te spelen. Het ontplofte echter vanaf dag één, we kregen erg mooie aanbiedingen en beseften dat we het maar beter deftig konden doen. De bookings kwamen immers binnen, alle media wilden interviews, … De titel van onze eerste EP dekte dat gevoel helemaal: Wat De Fok? En dus beslisten we ‘let’s go, we nemen dit serieus’ en het is blijven rollen tot na de tour met De kerk van Fleddy Melculy. Toen hebben we er bewust even de stop uit getrokken, voor de mensen ons zelf beu werden. Vandaar ook de titel Sabbath Fleddy Sabbath: we hebben een pauze genomen voor we ze uitbrachten.

enola: Sabbath Fleddy Sabbath verscheen uiteindelijk in 2020 op de dag van de eerste lockdown. Die plaat is dus zo goed als doodgevallen?

Camerlynck: “Daar leek het in het begin wel op. We hadden al die voorbereidingen gedaan en dan plots: niets meer. We zouden die eerste dag van de lockdown een releaseshow spelen, die mochten we meteen omvormen tot livestream. Dat bleek uiteindelijk nog goeie reclame, want het zou de eerste in België blijken, en Humo en Studio Brussel hebben die enthousiast mee gesteund. Maar daarna? Tja, dan was het terug naar de tekentafel en zoeken wat we wél konden doen om dat album te promoten en aan de man te brengen. Letterlijk zelfs, want het depot waar onze platen waren afgeleverd, zat ook in quarantaine. We konden dus niet aan de fysieke exemplaren en toen ze eenmaal vrijgegeven waren, bleven de muziekwinkels nog dicht. We hebben toen een stunt opgezet en brachten elke online bestelling zelf bij de mensen thuis, namen een clip op met inzendingen van fans, speelden een onlinefestival, … Allemaal fijn, maar het was maar dat. Als er geen lockdown was geweest, hadden we vast en zeker meer exemplaren van Sabbath Fleddy Sabbath verkocht.”

enola: Sabbath Fleddy Sabbath had de plaat van de bevestiging moeten zijn, die waarop je bewees meer te zijn dan een leuke grap.

Camerlynck: “Ja, en de reviews volgden dat. We hebben van dat album geen enkele slechte bespreking gekregen. We hadden laten zien dat de groep meer was dan wat de meeste mensen er van maken; de sérieux was er met nummers als “De hel niet gezien” ingekropen. Die was er op De kerk van Fleddy Melculy ook al wat, maar bij die derde langspeler moést het echt. Anders zouden mensen ons echt gaan zien als ‘die haha-hihi-band’, en dat wilde ik niet. Ik vind Sabbath nog altijd een erg goeie plaat die te weinig kansen heeft gekregen. We hebben bijvoorbeeld anderhalf jaar moeten wachten voor we er live iets mee mochten doen. En natuurlijk zijn die optredens toen ontploft. Dat knalde, maar het momentum waren we kwijt.”

enola: Je blijft de dunne lijn met humor wel bewandelen. Een single als “DUDEDEEDURTWO” ligt nu ook niet zo ver van “Boecht van Dunaldi” van Clement Peerens.

Camerlynck: “Dat is zo, en daarom heb ik ook lang getwijfeld om als volgende single “Melvin” naar voor te schuiven, om alles helemaal te doorbreken. Dat was een interessant idee, maar met die tekst kon het nogal snel als ‘how can I make this about me?’ worden, dus gelukkig ben ik omringd door mensen die me voor dat soort beslissingen behoeden. Laat het maar gewoon een song op de plaat zijn, zo zegt het al genoeg.”

enola: “Melvin” is een erg emotioneel nummer over een fan die aan kanker is overleden.

Camerlynck: “Zo’n song heeft ook zijn plaats. Het is een boodschap aan onze fans dat zij iets aan ons hebben, maar dat dat ook in de omgekeerde richting werkt. On the road krijgen we heel veel verhalen te horen. Mensen die bijvoorbeeld vertellen dat ze je wilden zien nadat ze een ongeluk kregen en hun muziek hen er bovenop hielp. En zo was er ook “Melvin”. Het enige aan dat nummer dat niet echt is, is zijn naam. Twee weken voor zijn dood ben ik op vraag van zijn beste vriend nog tot bij hem in Limburg gereden. Paar biertjes gedronken op zijn terras – het was nog die tijd – en een later was hij er niet meer. Hij heeft nog gevraagd dat ons “Strength Unity Biffyroll” op zijn begrafenis werd gedraaid. Dan denk je wel even ‘wow, dit is diep'”

enola: Zwangere Guy vertelt in “Waarom?” hoe ook hij voortdurend verzoeken krijgt om een filmpje op te nemen voor een fan. Ik kan me voorstellen dat dat al eens verstikkend kan zijn.

Camerlynck: “Zo heb ik dat nooit aangevoeld – al bekijk ik het wel met een soort verbijstering: ‘what the hell?’ En ik maak die dingen ook. Ik heb al honderden van die filmpjes opgenomen voor vriendinnen die verjaren, een straatfeest, … Ik zeg daar nooit neen tegen en vraag er ook geen cent voor – in tegenstelling tot andere artiesten. Ik ben nochtans benaderd door een louche figuur die een bedrijfje wilde beginnen dat voor zo’n filmpjes zou bemiddelen en geld zou vragen. Hij was ervan overtuigd dat dat zou werken, maar van mij mocht hij het idee steken waar de zon niet schijnt.”

“Het doet me allemaal wel iets. Van Melvins verhaal was ik echt aangedaan en dat is er zo maar één. Het is gek om zoveel impact te hebben met iets dat bedoeld is om plezier mee te hebben. Het blijft mooi dat mensen zich daar aan kunnen optrekken, dat het hen door donkerte heen helpt. En dat helpt tegen alle haat die je ook tegenkomt – daar zal Zwangere Guy waarschijnlijk ook over kunnen meespreken.”

enola: Ook die tegenwind kun je moeilijk loslaten. Met “Vandaag nog wel” staat er op Antichlist alweer een nummer dat de haters lik op stuk geeft. Kun je niet goed met kritiek om, Jeroen?

Camerlynck: “Je mag honderd positieve dingen lezen, het is die ene negatieve reactie die je onthoudt. Meestal slaag ik er wel in om dat los te laten, maar de meer extreme dingen raken me toch wel. Je hebt van die mensen die verhalen beginnen uitvinden en dan hoor je plots dat je een band uit zijn repetitiehok hebt laten smijten – dat was totaal niet waar, en dat merk je dan ook wel als je een beetje doorvraagt. Toch: hoe is het mogelijk dat je dat doet, dat je zo’n haat voelt? Ik heb ondertussen geleerd dat je daar niet mag op ingaan; je kunt daar niet in winnen, maar kritiek blijft moeilijk. Het voelt vaak alsof een andere vader aan de schoolpoort begint te vertellen hoe lelijk hij mijn kind vindt. Dan wil je vooral beschermen, want wat weet zo’n gast nu? Hoe vaak heb ik het niet gehad dat iemand na een optreden komt zeggen dat hij bijgedraaid is. Waarom moest je dan eerst zo afgeven op ons? Ach ja, het is bevredigend dat je er dan toch in slaagt om live te overtuigen. Dat was vanaf dag één mijn bedoeling.”

enola: Jullie zijn dan ook straffe muzikanten, die hun hand niet omdraaien voor een genrewissel meer of minder. Hoe hard dreigt dan het gevaar dat je eerder pastiches gaat maken?

Camerlynck: “Ik heb bij Fleddy de muziek altijd even belangrijk gevonden als de teksten. Ook bij dit album was dat zo: ik ben gaan zoeken naar een geluid en uitgekomen bij iets very nineties. Voor de meer hevige dingen hebben Bart (Govers, gitarist – red.) en ik immers onze death metal band Coffin Feeder, waardoor Antichlist meer op hardcore, punk en crossover leunt. Dat plaatje klopt voor mij helemaal, want zo is er ruimte voor wat hiphopinvloeden – ook dat heeft zijn plaats.”

enola: In “48 Bars” leg je de luisteraar letterlijk uit dat hiphop altijd al in het geluid van Fleddy zat.

Camerlynck: “En dat heb ik ook in ongeveer elk interview benadrukt, dus ik denk niet dat fans daar moeite mee hebben. In “Korrel zout”, met DJ Swordz, wordt het met die zware gitaren zelfs helemaal Judgement Night (de legendarische filmsoundtrack uit 1993 waarop rappers aan harde rockbands werden gekoppeld – red.). Moet kunnen; we zijn allemaal kinderen van de jaren negentig, en behalve onze gitarist Tim luisteren we allemaal minstens evenveel naar hiphop als naar metal. Dus natuurlijk sluipt dat er in.”

enola: Mia Doornaert en Rik Torfs zullen vrij verbaasd zijn om Fleddie in hun gezelschap te vinden, maar je geeft toch wel enkele prikjes richting woke, heb ik de indruk.

Camerlynck: “Ik ben blij dat je ‘prikjes’ zegt, want meer is het niet. Ik heb immers niets tegen woke of cancel culture. Integendeel zelfs, maar ik heb wel een probleem met mensen die dat inzetten voor hun eigen gewin en promotie. Daar zijn genoeg voorbeelden van te vinden. En verder is de logica van woke soms echt wel zoek. Apu is in The Simpsons gecancelled, maar Groundskeeper Willie mag als stereotiepe Schot blijven en over Ned Flanders hoor je ook niemand klagen. Waar trek je de lijn dan?”

“Want dat is het probleem: hoe meer regels je verzint, hoe sneller je in je eigen voet schiet. Daar wil ik wel even voor waarschuwen. Maar verder? Natuurlijk moet er cancel culture zijn. Ik ga niet applaudisseren voor Harvey Weinstein, ik snap dat het n-woord niet meer oké is.”

enola: Je zingt niettemin ‘(Je) kent het verschil niet tussen een hak en een grap’. Is het niet aan het slachtoffer om dat uit te maken, wat een trap was en wat een grap was? Het eerste verweer van een pestkop is altijd: ‘het was maar een grapje’.

Camerlynck: “Dat is zo. Wat ik daar precies wil vragen is: ‘ben je een slachtoffer, of máák je je slachtoffer?’ Want als je jezelf niet meer kunt relativeren, is het hek van de dam. Dan zie je dingen als die hele rel rond de boeken van Roald Dahl. Ik heb die boeken zelf ook verslonden, dat ‘stoute’ kantje maakte ze net zo goed. Uiteindelijk bleek dat zelfs nergens over te gaan, want het was in de Nederlandstalige vertalingen niet eens zo erg. Waar zijn we dan mee bezig? Maar dat is de hele kwestie wel: mag je je nog aangevallen voelen en wanneer en wie mag uitmaken of er een probleem is?”

enola: Zijn er dingen die je ooit gezongen hebt, maar nu niet meer zou doen?

Camerlynck: “Iets als “Dik meisje” vanop Helgië zou ik niet meer doen. Dat was er zodanig over, bedoeld om in de lijn te liggen van die ‘your mom is fat’-songs op zijn Steel Panters. Eigenlijk wilden we daarmee met nu metal lachen en je zag in het emotionele einde ook dat ik het niet echt meende. Maar ik zou dat nu niet meer schrijven en we brengen het ook niet meer live. Hetzelfde met het n-woord in “Brood”, dat heb ik op eigen initiatief laten schrappen. Niet omdat iemand heeft geklaagd, maar omdat ik het zelf niet meer vond kunnen. De Fanfaar? Op die platen staat ook foute shit, maar dat is werk van tien-vijftien jaar terug, dat was een andere context. Maar zou ik dat terug zingen? Neen.”

enola: Fleddy wordt wijzer, maar vooral ook ouder?

Camerlynck: “Ja. We praten daar niet over, maar het is wel zo. Ik word volgende maand vierenveertig  en het begint. Vorig jaar is er cataract vastgesteld aan mijn rechteroog. Wat? Cataract? Dat is toch iets voor mensen van negentig? Nee, ik heb dat al. Het weegt dus, vooral fysiek. Als ik op een weekend twee shows heb gespeeld, sta ik de dag nadien op alsof er een vrachtwagen over me is gereden. Dat hoort erbij, maar ik vind het wel grappig om daar dan ook een song over te schrijven en het gigantisch op te blazen. Al is het allemaal waar: mijn knieën doen pijn, mijn katers duren vijf dagen. En ik vind het dan heerlijk anti-rock-‘n-roll om daar een rock-‘n-rollsong over te maken. Ik heb dat nummer, “Midlife Cri666”, overigens helemaal gebaseerd op “Liar” van Henry Rollins Band. Ik heb heel dat jazzy sfeertje daarvan gepikt.”

enola: In “Vroeger was het beter” uit je je bezorgdheid over de wereld die je kinderen erven. Maak je je zorgen?

Camerlynck: “Heel erg. Ik trek mij dat enorm aan. Ik had het moeilijk om dat nummer in te zingen, net omdat het heel dicht kwam. Maar dan laat ik dat aan mijn twee puberdochters horen en was de enige reactie een droog ’tof, wat eten we vandaag?’ Oogrol erbij, ja, en nog wat protest – ‘ik zit wel niet zoveel meer op Snapchat, papa!’ Ja zeg, ik heb die song een jaar geleden geschreven, hé!”

enola: Wat vinden ze van papa’s Fleddy-zijn?

Camerlynck: “Dat is dubbel. Ze vinden het ergens wel cool dat dit mijn job is, maar ik ben nu ook Zwangere Guy niet. Die kent iedereen op school, mij niet. En dat Fleddy op TikTok zit, daar heeft mijn oudste van vijftien het wel moeilijk mee, want op die onzin wordt ze soms aangesproken en dat is niet leuk. Kinderen kunnen hard zijn voor elkaar, dus daar hebben we wel al discussies over gehad. Maar verder? Zij zijn into Stikstof en wat weet ik nog allemaal. Binnen enkele weken speel ik op een festival waar Joost ook staat. Ja, dan willen ze wel mee, maar niet voor mij.”