Album nummer vijf, en dus mag School Is Cool zo langzamerhand een vaste waarde genoemd worden. Want ja, ook dat nieuwe Brittle Dream houdt het niveau alweer hoog, met popsingles van internationale allure en melodieën die ook dagen later nog in je dromen opduiken. ‘We beginnen het moeilijk te hebben om onze setlist beknopt te houden’, klinkt het bij frontman Johannes Genard en toetsenist/violist Michaël Lamiroy.
enola: Toen de pandemie de campagne voor Things That Don’t Go Right genadeloos de nek omwrong, ben je dan maar gewoon blijven doorschrijven?
Johannes Genard (zang/gitaar): “Dat doe ik altijd wel, maar toen was er ook echt tijd voor. Het had iets opwindends, en ik voelde dat ik net als iedereen een beetje op scherp stond. Alles veranderde, en ook thuis moesten we een regeling opzetten waarbij mijn vriendin en ik om beurten voor ons dochtertje zorgden: drie uur werken, drie uur kinderopvang. Daardoor ging ik heel erg gefocust schrijven op de momenten dat dat kon. En als ik Mattilda zag, was ik ook heel erg blij om haar te zien.”
“Dat is daarna wel zo’n beetje stilgevallen – meer dan ik had verwacht. In 2021 voelde ik me vooral uitgeput. Ik herinner me dat als een jaar waarin mensen geen energie meer hadden omdat alles uitzichtloos leek.”
enola: Elvis zei altijd ’the output can only be as big as the input’, en hij mag het dan wel gehad hebben over die vieze gefrituurde sandwiches die hij binnenspeelde, zo gaat het ook met energie. Als je geen energie krijgt, voel je je ook tam.
Genard: “Klopt. Ik heb dat van andere mensen ook gehoord; in dat tweede jaar was iedereen veel meer platgeslagen. Je maakte niets mee, behalve thuis in jezelf gekeerd zitten, en ik merk dat dat we zijn invloed heeft gehad op mijn teksten, want die zijn pas in die fase afgeraakt.”
enola: Ik krijg uit je teksten deze keer ook het gevoel dat je kijk op menselijke relaties best donker is.
Genard: “Het is nu eenmaal interessanter om over zo’n dingen te schrijven dan ‘ik heb een erectie waarvan ik je via Whatsapp op de hoogte stel, zullen we afspreken en seks hebben?'” (lacht smakelijk)
enola: Verleid je me nu echt te polsen wat je vindt van het Win Butlerverhaal?
Genard: “Laat het ons daar maar niet over hebben, want ik vind het wel hevig. Aanvankelijk dacht ik nog dat Feist eerder uit de tour stapte door de associaties met #metoo, maar toen ik het hele Pitchfork-stuk las, was het duidelijk dat hij toch wel een paar serieuze grenzen heeft overschreden. Al was het maar zijn compleet gebrek aan bewustzijn van zijn macht, als zanger in een toch wel belangrijke band.”
enola: We moeten het anders ook eens over “Comfort” hebben. Is alles nog goed in het gezin Genard-De Ridder?
Genard: “Ja hoor. Als je bedoelt of Greet en ik een open relatie hebben; dat heeft nooit op tafel gelegen. (lacht) Ik schrijf – voor alle duidelijkheid – niet per se verhalen uit mijn persoonlijk leven, maar ’t is een stevig nummer om mee naar buiten te komen. Ik wilde gewoon iets maken over dat besef dat je alles in een relatie hebt gestoken en niet verder meer kunt. Het gaat over het moment waarop je toe bent aan dat hele zware gesprek in een relatie.”
Lamiroy: “Ik ben eigenlijk niet bij die tekst blijven stilstaan alsof het iets was wat Johannes ons wilde vertellen. Ik vond het gewoon een prachtige popsong, zoals “Teardrops” van Womack & Womack dat ook is; een dansvloernummer met een supertriest, maar herkenbaar gevoel. Met die modulatie wordt het bijna Whitney Houstonachtig mooi. ’t Is misschien wel het meest poppy nummer van School Is Cool ooit.”
enola: Muzikaal ligt Brittle Dream dan weer in het verlengde van Things That Don’t Go Right.
Genard: “Voor mij liggen al onze platen in het verlengde van de anderen, behalve dan misschien die overgang tussen Nature Fear en Good News. En ergens is dat logisch. We hebben nu een goeie band, die zich heel erg amuseert: dáár wil ik nummers voor schrijven, daar wil mee gaan optreden.”
enola: Laat me de vraag omdraaien: heb je het gevoel dat je nieuwe dingen gedaan hebt op deze plaat?
Genard: “Het klinkt misschien wat technisch, maar we zijn enorm afhankelijk geworden van een nieuwe synth die Micky heeft binnengebracht: de Yamaha CS6X Faithless. Die is tijdens de opnames gigantisch belangrijk geworden. We zijn die beginnen gebruiken tijdens de lockdowns.”
Lamiroy: “Johannes en ik hebben in het strandstoel-concerten-voor maximum-tweehonderd-man-circuit dat toen ontstond vaak als duo opgetreden, en toen heb ik die nineties-achtige synthesizer geïntroduceerd. Ik woonde in de lockdowns alleen en had iets fout nodig om mezelf te amuseren – om op mijn eentje te raven, zeg maar. Zo is dat geluid belangrijk geworden, zijn we gehecht geraakt aan die toch wel grappige sound en konden we een soort van trance maken met synth en akoestische gitaar. Dat heeft heel veel vrijheid gebracht in hoe we de arrangementen benaderden: met veel plezier, en misschien zelfs met humor. Dit is het eerste album waarvan ik de opnames heb meegedaan, en ik voel toch meer speelsheid, meer ‘dit klinkt heel erg fout, maar we gaan het toch gewoon doen’.”
Genard: “Dat zat er altijd al in, maar nu zijn we daar nog extremer in gegaan. Er zijn bepaalde klanken die voor mij een heel nummer maken. Neem nu die elektrische piano op “Brittle Dream”, die draagt heel die song. “Touching People”, een ietwat omfloerst coronanummer, was eigenlijk een heel akoestische ballad met een paar elektrische gitaar-toetsen, tot onze producer Reinhard (Vanbergen – mvs) Miki de opdracht gaf een drone te spelen die lichtjes meebewoog met de akkoorden. Hij zette daar een tremolo op, en nu domineert dat element – dat er eigenlijk pas op het laatste is bijgekomen – heel die track.
Lamiroy: “Ik moest bij dat geluid heel erg denken aan t.A.t.U.’s “All The Things She Said”. ’t Was soms wat lastig voor Hanne (die normaal alle synths verzorgt) om vast te stellen dat ik dat nu ook deed, en daar kwam dan nog eens Reinhard bovenop die zich ook moeide, maar uiteindelijk was het toch vooral een erg leuke symbiose hoe alles is ontstaan.”
enola: En ondertussen was jullie drummer Matthias Dillen ook vertrokken.
Genard: “Dat is misschien wel het grootste verschil met Things That Don’t Go Right. Het is ook vrij laat in het proces beslist, toen we al aan de preproductie waren begonnen. De opnames hebben we met onze nieuwe drummer Niels Meukens gedaan, en dat was voor mij wel beangstigend: hoe zou het werken met iemand nieuw die de schoenen moest vullen van Matthias, die al een jaar mee naar de nummers luisterde en een heel specifieke manier van drummen heeft?”
Lamiroy: “Het was niet eenvoudig om hem te vervangen, want niemand speelt zoals hij. Matthias is geschoold door zichzelf, en door de band waarin hij gespeeld heeft. Je kunt het niet leren: drummen zoals Matthias, heel hard en veel zweten. (lacht) We hebben uiteindelijk iemand totaal anders gevonden, maar die het toch op een fantastische manier heeft kunnen overnemen. Het lijkt niet op wat Matthias deed, maar het is toch heel fris en professioneel; een beetje op een Ringo-achtige manier, zoals hij zelf zegt. Het was fijn om te ontdekken dat Matthias’ vertrek niet het einde van de groep moest betekenen.”
enola: Het was ook niet de eerste personeelswissel die School Is Cool heeft moeten opvangen.
Genard: “Nee, maar wel die van het langst meespelende lid. Matthias was er bij van bij ons tweede optreden, en dat is enkel maar omdat hij op het eerste niet is komen opdagen. Ik weet nog dat ik toen in een bindtekst heb gezegd: ‘Matthias, als je niet bent verongelukt: fuck you’. Dat was de aanzet voor verder twaalf jaar ongelofelijk betrouwbaar zijn.
enola: Hoe voelt het om de laatste van die beginjaren te zijn?
Genard: “Het is raar, maar ergens voelt het niet zo bijzonder omdat Toon er ook al bij zit van in 2011 en Hanne sinds 2012. Dat is ook al lang, al hebben zij natuurlijk die knettergekke beginperiode niet meegemaakt. De op andere vlakken minstens even crazy middenperiode dan weer wel, net als de – ach neen, laten we dit nu niet de ‘eindperiode’ noemen! (schatert – herpakt zich) Onze meest recente periode!”
enola: Corona was wel een dingetje in die recente periode. Hoe heeft dat de opnames beïnvloed? Van op afstand gewerkt?
Genard: “Toch niet. We zijn in een soort isolement op hotel gaan leven tijdens de opnames en dat was zwaarder dan je zou denken. Ik heb nadien drie maand moeten recupereren van die tijd. Feesten? Neen. Het was hard werken, elke dag, en ondertussen kregen mijn vriendin en mijn dochter covid. Ik heb de keuze gemaakt om daar in Gent te blijven, maar we hebben wel de rustdagen wat herschikt, zodat ik naar Antwerpen eten kon brengen. En ondertussen zaten we ook even met een mini-scare rond Hanne die een mini-streepje op haar test had. Vals alarm, zou later blijken, maar ondertussen waren wij wel al aan het overleggen of we desondanks zouden doorgaan, rampenplannen opstellen, … En dat allemaal terwijl het bij mij thuis nog meer stress was, want Greet heeft dus twee weken alleen in quarantaine gezeten met een ziek meisje van twee. Dat was zwaar, zeker met het plan om per dag zoveel mogelijk nummers op te nemen.”
enola: Reinhard dwingt jullie om take na take te spelen, zonder veel pauzes. Wil hij zo de live-energie van de groep vatten?
Genard: “Voor de opnames van Good News hebben we beslist om live op te nemen, en ik wil daar eigenlijk niet meer van terug. Ook nu zijn de helft van de songs zonder clicktrack opgenomen. Dat is best een radicale keuze, want het beperkt de mogelijkheden om nadien nog veel aan de opnames te veranderen of toe te voegen. We zijn een paar keer echt gegaan voor de ‘magic take’, waarin alles goed zat. Bij “Brittle Dream” is dat gebeurd. Dat is een van de meest vrije opnames die we ooit hebben gedaan.”
enola: Hanne zingt ook meer mee dan vroeger.
Genard: “Een bewuste keuze, voor zover ik die ooit al maak. Ik vond het heel leuk om op Things That Don’t Go Right “Close” met haar te zingen, en ook nu ben ik op zoek gegaan naar van wat ik een duet kon maken. Dat neemt het idee weg uit mijn hoofd dat ik als frontman een megalomane dictator ben. Rationeel weet ik wel dat ik dat niet ben, maar het blijft een angst dat te zijn. Zo’n duet stelt die irrationele schrik gerust, en Hanne kan ook gewoon heel mooi zingen. Het is ook een erg waardevolle manier om variatie op de plaat te brengen.”
enola: Mag ik “Hell Or High Water” een wel héél erg School Is Cool-nummer noemen?
Genard: (lacht) “Zeker! Elke keer we het spelen, sla ik zelf bijna in grinniken uit omdat het er zo dik op ligt. Maar het is erg leuk om te brengen, en ik heb er qua songschrijven ook op persoonlijk vlak een steen mee verlegd. Om het even technisch te maken: als ik in de strofe vanuit een majeur C-akkoord naar C-mineur ga, stap ik in een andere toonaard. Dat voelt heel erg Foreigner of Journey-achtig aan. Ik zat daar eigenlijk wat mee vast. Ik had twee leuke, catchy stukjes, maar kreeg ze niet aan elkaar geplakt tot Miki tijdens preproductie een mineur-akkoord aansloeg. Ik vond het eerst maar niets, te Genesis of Yes, maar achteraf bleek het superlogisch. Als ik in de toekomst geen enkele logische uitweg vind uit een akkoordenprogressie ga ik het gewoon weer op zo’n rare manier fucken.”
enola: Ondertussen praten we hier over je vijfde worp. Begint het al wat als een oeuvre aan te voelen?
Genard: “Goeie vraag. Wat vind jij daarvan, Mickey?”
Lamiroy: “Ik heb een bijzondere positie, gezien ik de opnames van de eerste drie albums niet heb meegemaakt. Maar ik merk dat we tegenwoordig flink moeten kiezen als we de setlist samenstellen voor een optreden dat doorgaans een uur of een uur en een kwartier mag duren. Met de drie leukste of beste nummers per plaat hebben we dan al te veel. En dat zal nog wat moeilijker worden. Vanaf een volgende langspeler gaan we echt harde keuzes moeten maken. Of twee setlists opstellen die we om beurten spelen.”
enola: Of je brengt zoals Bruce Springsteen een extra lange show.
Lamiroy: Dat hebben we vorig najaar gedaan toen we in De Roma stonden. Dat was zalig. Ik had niet eens door dat we twee uur en twintig minuten op het podium stonden.”
Genard: “Vijf platen van eigen hand in mijn kast, ik heb daar eigenlijk nog niet over nagedacht. Maar natuurlijk voelt dat goed. Eén album mogen maken was voor mij al mega. Als het niet zo Amerikaans klonk, zou ik zeggen dat ik dankbaar ben. En natuurlijk moeten nummer zes, zeven, acht en negen er ook nog bij komen.”
“Wat ik wel merk als ik aan nieuwe nummers werk, is dat ik ze anders probeer te maken. Ik zoek nieuwe instincten dan wat ik de laatste jaren deed. Ik krijg bijna de neiging om een soloplaat te maken, maar ik wil daar helemaal niet mee zeggen dat er geen nieuw School Is Cool-werk meer zal komen. Ik heb al een vijftal nummers in vergevorderde ontwikkeling.”
enola: Je voelt dat je klaar bent om het geluid van de laatste drie albums los te laten?
Genard: “Ja. Ik wil wel iets anders doen, maar aan de andere kant is dit wel hoe ik werk, hoe mijn culturele basis mij noodzaakt om nummers te schrijven. Maar misschien gaan we andere keuzes maken in hoe we die zullen opnemen. Want het is misschien waar wat je zegt, dat die drie platen gelijkaardig gemaakt zijn. Maar ook: never change a winning team, al is de vraag wat winnen in de muziek betekent. Neen, niet zo’n sterke boutade dus. Ik denk dat ik je insteek ga meenemen, want zelfs al voelen ze voor mij als vijf onderdelen van één evolutie, je hebt gelijk dat die drie laatste door die manier van live opnemen opnieuw een soort indiegevoel én classic rockkant hebben. Het is in elk geval een mooi trilogietje.”
enola: Waar liggen de ambities nog?
Genard: “Die vraag heb ik nog gehad, en ik vind het heel moeilijk om daar op te antwoorden, om over ambities te praten. Er is nooit een checklist geweest van waar ik wilde staan. Misschien wil ik daar niet concreet over nadenken omdat ik daar geen confronterende gedachten wil over hebben. Maar als het gaat over artistieke ambities? Wat wil ik niet? Meer orkestraal werken, dat zeker.”
enola: Matthias vertrok omdat hij de band niet meer kon combineren met gezin en job. Wil dat zeggen dat zijn vertrek ook nieuwe dingen mogelijk maakt voor School Is Cool?
Genard: “Op het vlak van repetities plannen? Zeker. Buitenland? Dat is voor mij zeker nooit een afgesloten hoofdstuk geweest, maar je zit daar natuurlijk altijd met gatekeepers die je aan je kant moet hebben. En soms loopt dat niet lekker. De laatste keer dat wij shows in het buitenland speelden, vroeg onze buitenlandse boeker tien procent op al onze shows – ook die in het binnenland waarvoor hij geen enkele bijdrage leverde. Dus op het moment dat wij niets over de grenzen speelden, kreeg hij gewoon een deel van onze inkomsten om letterlijk niets te doen. Daar hebben we dus komaf mee gemaakt. En verder is het ook een kwestie van overleven: je moet je kunstenaarsstatuut kunnen halen en je familie eten kunnen geven, en dus neem je andere opdrachten aan die zo’n buitenlands avontuur misschien wat in de weg zitten. Ik wil het zeker nog eens proberen, hoor, want ik heb er wat spijt van dat we dat wat hebben losgelaten. Maar het is de vraag of we daar elders nog genoeg draagvlak voor hebben.”
“We hebben indertijd twee uitgebreide tours in Frankrijk gedaan, waarbij we soms headlineden, dus dat was wel de moeite, maar ik weet niet of er nog iets overblijft van wat we toen opgebouwd hebben. Misschien als we een soort van nostalgie-gevoel kunnen aanspreken van ‘aah, weet je nog wel, dat groepje dat ik in 2013 zag!’. (lacht) Ik denk dat het toch vooral opnieuw beginnen zou zijn.”
