Geert Verdickt zat op zijn honger. Twee jaar lang ging hij net als iedereen van lockdown naar lockdown. Tot de Buurmanzanger het licht zag in de vlammen, en besloot om anderen dan maar zelf op te zoeken. Het eindresultaat is Vuurman, een plaat en podcastreeks waarop hij het lied bij een verhaal zoekt.
enola: Waarom besloot je om je nieuwe plaat op deze manier te schrijven?
Verdickt: “Omdat ik die enorme honger voelde om mensen te ontmoeten, hun verhalen te horen. Ik heb niets liever dan dat anderen me meenemen naar hun wereldje, en door covid kon dat gewoon niet meer. Iedereen zat op zijn eiland. Ik kwam daarbij net uit mijn soloplaat Einzelgänger, waarop ik uitgebreid mijn echtscheiding heb verwerkt. Dat heeft me enorm veel deugd gedaan, maar het heeft me ook veel geleerd over dat procedé van diep in een onderwerp te duiken tot je niet anders kunt dan erover schrijven. Nu wilde ik dat toepassen op andere mensen, hen portretteren zoals ik dat met mezelf op die plaat had gedaan.”
“En zo ben ik vorige zomer met een zelf getimmerd bankje waarop je anderhalve meter afstand kon houden naar verschillende mensen getrokken om hun verhaal te horen, rond een vuur. Zo lieten we de avond zich ontvouwen. De gesprekken die volgden, waren stuk voor stuk erg interessant en inspirerend. Tien keer ben ik in een ander wereldje binnengelaten.”
enola: Je hebt een soort open oproep gelanceerd om tot die verhalen te komen, je kreeg honderden inzendingen. Wat waren je criteria om op een bericht in te gaan?
Verdickt: “Op zich had ik weinig eisen, maar uiteraard waren er in die vele brieven en mails verhalen die wat op elkaar leken. Die hebben we bij elkaar gebracht en geordend, zodat we een overzicht hadden van hoeveel verschillende werelden we hadden. Daar heb ik er vervolgens tien uit gekozen, en het enige waarop ik lette, was dat het menselijk was en mijn verbeelding prikkelde.”
enola: En zo kom je bij een professor kernfysica uit?
Verdickt: “De voormalig voorzitter van de Europese Organisatie voor Kernfysisch Onderzoek, het CERN. Dat is er nu eentje die me door iemand anders was gesuggereerd. We hebben hem via via gevraagd of hij met ons naar Zwitserland wilde trekken, waar hij ons met zoveel vuur heeft rondgeleid in de deeltjesversneller, dat ik zin kreeg om me opnieuw aan de universiteit in te schrijven: fysica deze keer.”
“Ook het verhaal van Chris, de Kanaalzwemmer, was bijzonder. Voor zijn vertrek had ik hem tussen neus en lippen gevraagd of er nog plaats was op zijn volgboot. Voor ik het besefte, kreeg ik het aanbod om mee te varen. Een bizarre ervaring, want na een uur varen zie je al Calais aan de overkant liggen, terwijl je weet dat het nog veertien uur duurt voor die jongen daar is. Daar stond ik dan op de voorplecht liedjes te zingen. Hij kon dat niet horen in het geraas van de golven, maar nadien heeft hij me verteld dat hij wel voélde dat ik daar stond.”
enola: Nog iemand: de negentigjarige Simon Gronowski die de jodenvervolging overleefde.
Verdickt: “We hebben veel mails gekregen van mensen die iemand anders met een straf verhaal tipten, en dit was er eentje van. Daar zijn we als een gek achter aan gegaan, natuurlijk.”
enola: En dan was er nog een klein meisje van tien. Zij schreef je zelf?
Verdickt: “Met een superzwaar verhaal over haar oma die voor palliatieve sedatie had gekozen. Ze omschreef dat in haar eigen, kinderlijke taal en verbeelding maar dat ging zo diep! En toen ze haar brief begon voor te lezen, ging me iets dagen. Ik herkende iets: mijn eigen dyslexie, niet alleen in hoe ze las, maar ook in haar verbeelding. Hoe ze omschreef dat haar oma een ‘slaapspuit’ had gekregen, was zo beeldend; heel typisch voor iemand die de letters soms ziet dansen. En zo voelde ze wat als een kleine soulmate, met wie ik samen in de vlammen staarde. Vanuit haar kippenhok, waar ze tot rust kon komen, kwam ik ook uit bij kunstenaar Koen Vanmechelen als aanvulling. Door dat samen te brengen werd dat een heel mooi verhaal voor de podcast, en ook het liedje erbij klopte heel hard. ’t Is een heel vrolijk nummer geworden, terwijl rond dyslexie toch vaak een ‘ochere’-sfeertje hangt.”
enola: Was je niet bang dat de verhalen allemaal zwaar op de hand zouden zijn?
Verdickt: “Neen, want veel heeft ook te maken met hoe je kijkt. Een verhaal als dat van Chris – motorongeluk, rug gebroken, nog een skiaccident – had zo kunnen zijn, maar ik vond dat eigenlijk een heel krachtig en positief verhaal. Of neem nu mijnheer Gronowski: zelden heb ik iemand ontmoet die zo positief en liefdevol in het leven stond. Hij zei het ook: ‘la haine est une maladie que je n’ai jamais eu.’ Hoe straf is dat om te zeggen na alles wat hij meemaakte! Het is een manier van denken waar ik veel van wil leren.”
“Natuurlijk zijn ons veel zware toestanden voorgelegd. Ik wilde die niet uit de weg gaan, maar ik wilde toch inspiratie kunnen vinden, en dat zit meestal niet in zwarte toestanden. Ik wilde net kleur zoeken. Neem nu het verhaal van Minne haar oma. Dat ging om een stevige kanker. Maar wat me trof was net de verbeelding waarmee ze ernaar keek. Daar kon ik iets mee.”
enola: Waarom moest er naast een nummer ook telkens een podcast uit voortvloeien?
Verdickt: “Omdat ik me wilde voeden met die verhalen, er diep in springen, en dan was het belangrijk om er ook met anderen over te reflecteren. Als ik dan toch op trip ging, dan kon ik er maar beter een hele roadmovie van maken in podcastvorm. Meer dan een microfoon zetten vroeg dat niet, het monteren en inlezen, dat kon ik immers wel. Ik heb er veel tijd in gestoken, maar ik ben heel blij met het resultaat: je krijgt niet alleen het kind – het nummer – maar ook de geboorte.”
“Door voor die podcasts ook met anderen over de thematiek van de ontmoeting te praten, werd mijn inspiratie nog wat meer aangewakkerd. Zo kreeg ik aanvullende insteken, kon ik op een andere manier naar het verhaal kijken… Voor ‘De dag dat ik terug ben bij jou’, waarvoor ik met een amateur-historicus over een grote veldslag in Landen ben gaan praten, ging ik samenzitten met militair traumapsycholoog Erik De Soir over hoe soldaten worden losgekoppeld van het thuisfront. Het hoofdpersonage van mijn nummer lukt dat niet. Hij weet dat als de volgende ochtend de zon opkomt, het onheil losbarst, en waarschijnlijk de helft van zijn troepen niet zal overleven.”
“En zo kregen de songs een universeel kantje, want het was niet de bedoeling dat je die enkel zou kunnen voelen of begrijpen als je het verhaal aan de basis zou kennen. De nummers moesten op zich staan. En dus werd een verhaal over een man die het Kanaal overzwemt een liefdesnummer, over hoe hij dwars door de Noordzee zwemt voor haar.”
enola: Is dit project de versmelting van Geert de zanger en Geert de documentairemaker – wat nog altijd je hoofdberoep is?
Verdickt: “Absoluut. Het begint allebei met verhalen. De laatste jaren heb ik voor dat werk vaak in Los Angeles, New York of elders gezeten, en door covid veranderde dat. Ik bleef maar rondrennen, want met Stef Bos speelde ik ook al eens in Zuid-Afrika. Plots viel mijn actieradius sterk terug, terwijl ik drijf op die verhalen. Dat voedt mij. Dus ja, ik ben wat teruggeplooid, heb dat verhalende in anderen gezocht, en daar zo filmisch mogelijk over proberen te zingen. Natuurlijk is dat een versmelting van de twee kanten van mijn bestaan.”
enola: Wil je daar nog verder in gaan?
Verdickt: “Zeker. Ik voel dat dat verhalen vertellen onlosmakelijk deel van mij is, en dus van Buurman. Deze plaat is pas uit, maar ik kijk nu al verder hoe ik het verhaal nog meer kan vervlechten in de muziek, maar ook tijdens onze theaterconcerten, hoe we die nog filmischer kunnen maken. We deden dat al met visuals tijdens ‘Dans en dwaal’, die hun eigen verhaal vertelden, nu wil ik er nog meer documentair gevoel in leggen met citaten uit de podcasts, beeld…”
“Ik kijk in elk geval heel erg uit naar de concerten. We hebben al wat try-outs gedaan, en mensen, ik wist niet dat ik dat zo hard gemist had, die connectie met het publiek. Het voelt als opnieuw tot leven komen. Optredens zijn belangrijker dan ik dacht, maar ik denk dat ik dat gevoel ook wat heb weggeduwd omdat het toch niet kon. En als het al mocht, was het voor een zittend publiek, met mondmasker op. Alles half; dat was het toch niet. Ik wil dat meezingen, die interactie.”
enola: Zonder optredens is moeilijk, maar hoe moeilijk was zonder social media leven?
Verdickt: “Dat ging probleemloos. Daar ben ik sinds Vuurman wel uit. Een kameraad van me vertelde hoe hard Instagram enzo het leven van zijn tienerdochters beheerste, en zo groeide het idee om met hen drie weken offline te gaan, cold turkey, en dat verhaal te documenteren. Die meisjes zagen dat niet zitten, dus ben ik op zoek gegaan naar andere jongeren die dat samen met mij wilden doen.”
“Ik vond het de max. Ik besefte niet hoe hard je daar toch in meegaat, hoe je toch altijd die verplichting voelt om iets van je te laten horen. Zeker als artiest is daar een zeker moeten, nu had ik een excuus om dat niet te doen en het aan mijn management over te laten. Die twee twintigers die meededen, vonden het veel moeilijker. Zij waren gewoon tot acht uur per dag met die apps bezig te zijn, dat loslaten beet. Ze hadden afkickverschijnselen, merkte ik uit hun audiodagboeken.”
“Na die weken zijn we er alle drie opnieuw in verzeild geraakt hoor. Zeker bij de opnames van de plaat, als je al eens moet wachten, of de ruimte aan anderen wil laten, merkte ik dat ik gemakkelijk naar mijn telefoon greep om me bezig te houden. Nu heb ik de volgende stap gezet: ik heb die apps van mijn telefoon gegooid, en iemand extern volgt dat nu op voor Buurman. Ik merk dat ik nu veel meer ideeën krijg. Ik heb tijd om na te denken, om te mijmeren en te kijken…”
enola: De slotsom van de plaat is er eentje die kan tellen: “Iedereen heeft een verhaal”. Dat nummer is dan jouw verhaal?
Verdickt: “Ja, want dat trof me inderdaad wel als conclusie. Iedereen, zelfs de mensen die zeggen ‘ik heb geen verhaal’, hebben een verhaal.
Ik was zelf zo, 25 jaar geleden. Ik werkte toen als jeugdleider op kampen in de Verenigde Staten. Ik hoorde er Britten, Amerikanen, Russen, en ik herinner me nog hoe ik tegen een goeie vriend van me opmerkte hoe iedereen een verhaal had, en ik niet. Lloyd, want zo heet hij, was het daar niet mee eens. ‘Geert, iedereen heeft een verhaal,’ zei hij. Pas achteraf ben ik gaan inzien wat mijn verhaal precies is. Nu ben ik drieënveertig, en weet ik: Lloyd had gelijk.”
enola: Is dit nu een aanpak die smaakt naar meer? Ga je dit op volgende platen blijven doen?
Verdickt: “Ik denk het wel. We zijn met dit project dichter bij de kern van Buurman gekomen. Ik had al bij Einzelgänger geleerd dat ik in een verhaal wil zitten tot ik het zo hard voel dat ik niet anders kan dan er over te schrijven. Ik zie nu helderder dan ooit dat dit deel uitmaakt van mijn manier van werken. Ik kan ook gewoon ‘een’ nummer schrijven hoor, maar ik geniet er meer van als ik het verhaal tot in mijn vezels voel.”
Vuurman is nu uit op Golfplaten. Buurman stelt de plaat voor op 1 juni in Het Depot in Leuven.
