Nog twee weken, en dan wordt het duidelijk. Of weten we het nu eigenlijk wel al, nu alvast Best Kept Secret en Graspop voor dit jaar de handdoek al in de ring hebben gegooid? De vraag of we een festivalzomer krijgen hangt in de lucht. Artiesten houden de adem in, boekers en managers houden rekening met alle scenario’s en proberen desondanks toch een planning op te maken. “Ik heb nog nooit zoveel in potlood geschreven.”
Het is maart en we weten nog niets. De vroegste festivals gaven al te kennen niets op poten te zullen zetten, maar een echte verrassing was dat niet. Wil het zeggen dat ook de zomer van 2021 er eentje van behelpen wordt, van pakken wat je kunt krijgen maar reken op niet veel? Dat weten enkel de mensen achter de schermen, en zelfs zij tasten nog grotendeels in het duister. Al zitten ze niet stil. Managers en boekers houden zich klaar om er uit te halen wat er in zit, wat dat ‘er’ dan ook mag worden.
“Eigenlijk zijn er drie soorten gevallen”, klinkt het bij Dieter Craeye van VOX, dat concerten regelt voor onder andere Chantal Acda, Ellen Schoenaerts en Reena Riot. “Er zijn festivals die artiesten hadden geboekt voor 2020, maar bij wie hun plaat tegen die tijd bijna twee jaar oud is. Dus moet er geanticipeerd worden op nieuw materiaal om relevant te blijven en het momentum toch enigszins vast te houden. De topfestivals die we vastgelegd hadden in Nederland gaven vrij snel aan hun line-up van vorig jaar mee te nemen naar dit jaar, maar daar is het nu bang afwachten of zij effectief doorgaan. Volgende week zou daarover uitsluitsel moeten zijn. En dan zijn er nog de muzikanten die dit voorjaar een release hebben staan, er voor de live geanticipeerd is op meerdere scenario’s en er net als in 2020 mogelijk erg last-minute zal moeten geschakeld worden.”
In die eerste categorie zit ook Whispering Sons, dat in 2020 een mooie zomer zou hebben waarin een eerste keer het materiaal van nieuwe plaat Several Others gespeeld zou worden. Zegt manager Eric Didden: “We hadden twee grote festivals geboekt in de Benelux, en een resem kleinere Europese festivals en dat was voor zo’n campagne een goeie zomer.”
En ook Zwangere Guy had in 2020 een knalzomer moeten hebben, en wil die dit jaar dan maar inhalen. “Dat hoop ik toch”, zegt manager Dis Huyghe. “De grote afspraken van vorig jaar, Couleur Café en Dour, staan voorlopig ook komende zomer op de agenda. Als dat lukt wordt het een mooie zomer, maar het is afwachten of ik die data ook in balpen in de agenda zal mogen schrijven. Echt, ik heb nog nooit zoveel in potlood geschreven als nu. Alles is voorwaardelijk en voorlopig.”
Voor dat soort artiesten is het dan ook alles of niets, klinkt het. “Zwangere Guy moet het van moshpits en de massa hebben”, aldus Huyghe, “minder gaat niet. Dat is anders voor iemand als Chibi Ichigo. Voor haar is een klein zittend publiek met mondmasker een kleiner bezwaar.”
Je kunt maar beter voorbereid zijn, beseft iedereen. “Er wordt momenteel veel ingezet op flexibiliteit”, vertelt Craeye. “Zo kijk ik met mijn artiesten of ze gemakkelijk solo of in duobezetting kunnen spelen. Voor Chantal Acda werkt dat heel goed. Voor jazzbands ligt het natuurlijk weer anders; dat haal je niet uit elkaar.” “Millionaire, dat ging ook niet”, zegt Didden; “dat moet knallen, in zijn volle glorie, en dus hebben die vorige zomer niet opgetreden.” Craeye: “Ook het energieke Peuk werkt niet voor een publiek dat anderhalve meter uit elkaar zit. Die band is daar niet voor gemaakt. Er is niet iets als een wit/zwart-verhaal. Je brengt alle factoren in kaart en weegt af. Zo werd Rumours van onder meer Brutusdrummer Stephanie Mannaerts druk gesolliciteerd, en speelde het zo alsnog een best aantrekkelijke zomer bij elkaar.”
Maar dus: hoe het festivalwater voelt? Lauw, héél lauw. “Iedereen is de kat uit de boom aan het kijken”, zegt Didden. “Je merkt nu al dat de voorjaarsfestivals alweer alternatieven zoeken. Paaspop in Nederland gaat naar september, Gladiolen slaat een jaartje over. Het is maar afwachten wat de grote festivals zullen doen. Sommigen schrijven verschillende scenario’s om te anticiperen om wat wel en wat niet gaat mogelijk zijn. Ik verwacht dat het eerder nog steeds met gelimiteerde capaciteit zal zijn, en met veel lokale bands, en hoogstens al wat uit de buurlanden.”
Geen Engelse bands, geen Amerikaanse artiesten? “Dit kan inderdaad het moment zijn om eens de Europese scenes te verkennen”, knikt Didden. “Doorgaans weten we niet wat er op muzikaal vlak in Zwitserland of Duitsland gebeurt, misschien kunnen we nu elkaars scenes eens ontdekken. En omgekeerd zou het mooi zijn als ook onze acts elders speelkansen kunnen krijgen. Ik durf toch hopen dat Whispering Sons her en der een Duits of Frans festival mag meepikken. Van onze agent hoor ik dat er in Rusland al behoorlijk grote events plaatsvinden, dus wie weet…”
Iedereen wil, maar zal er plaats voor iedereen zijn? “Ik verwacht nog een opstopping van releases”, zegt Didden, “want veel artiesten hebben of hun plaat ingehouden tot het weer kan, of hebben sowieso een nieuwe op stapel: het zal dringen worden.” Heeft dat zijn impact op wat de festivals bereid zijn te betalen? Craeye schudt het hoofd. “Dat speelt –nog — niet, toch zeker niet bij de toplaag. Ook de kleinere festivals zijn bij ons zeer correct geweest. Maar lang mag het toch niet meer duren, denk ik.”
Didden twijfelt een beetje. “Onder managers en boekers klinkt het al eens dat het een logisch gevolg zou zijn dat zeker op internationaal vlak de gages lager zouden liggen, maar zelf heb ik nog geen vragen in die richting gekregen. Natuurlijk was dat vorige zomer wel zo: als je maar maximaal tweehonderd man mag ontvangen op een evenement, is het begrijpelijk dat een organisator niet dezelfde uitkoopsom kan betalen. Het is als artiest dan de keuze of je daar in mee gaat. Veel zal afhangen van wat dit jaar gebeurt. Als een festival als pakweg Rock Herk in plaats van 8.000 mensen maar 1000 mensen mag ontvangen, zal dat zijn gevolgen hebben voor de gages, en dus ook voor de affiche. Tel daar dan nog eens bij dat een verplicht zittend concert een organisator met een extra kost opzadelt bovenop alle andere Covid-maatregelen, en je weet dat een organisator met al die onzekerheden nu simpelweg geen definitieve begroting kan maken.”
Afwachten dus. Wordt het half maart, of eerder eind maart, zoals Jan Jambon eerder suggereerde? “Duidelijkheid is langzamerhand in elk geval nodig”, zegt Huyghe. “Zo was er vorig jaar bijvoorbeeld een boer, die de organisatie van Dranouter Festival rond deze tijd vroeg wat het zou worden: zaai ik gras voor de festivalcamping, of zet ik er aardappelen op? Ook die mensen moeten het langzamerhand wel gaan weten.”
Didden is in elk geval formeel: “Er wordt achter de schermen hemel en aarde bewogen, en liggen er heel veel scenario’s klaar om zo veel mogelijk te realiseren. Als de politiek dan een beetje mee wil, dan kan het toch een mooie zomer worden.” En dat gelooft ook Huyghe: “Het wordt sowieso een ongelofelijke, heel erg gevulde zomer, met tal van evenementen in de mate dat het zal kunnen. Het zal voor het publiek nog kiezen worden waar het naar toe wil gaan.”
