In dekking iedereen, want Disney heeft, na de beproefde sequels, prequels, reboots, remakes en spin-offs, een nieuwe manier gevonden om wat extra dollars te persen uit bestaande verhalen: de hervertelling vanuit het standpunt van de slechterik. Het zoeken is nu alleen nog naar een catchy benaming. De villain-quel? Zoiets?
Nu ja, noem het zoals je wil, in Maleficent wordt het bekende Doornroosje-verhaal dus herverteld, maar dan met de boze heks Maleficent in de hoofdrol als tragische, maar eigenlijk best wel sympathieke, schurk-tegen-wil-en-dank. Die formule blijkt zo succesvol aan de kassa’s dat Disney ondertussen al heeft aangekondigd een gelijkaardig project op te starten rond Beauty and the Beast en het wachten is nu alleen nog op Scar, het aangrijpende portret van een fysiek zwakkere leeuw die door zijn dominante, rotverwende broer Mufasa wordt getreiterd en gepest totdat hij op het breekpunt belandt en zich terugtrekt in een verre grot, waar hij door hyena’s op het verkeerde pad wordt gebracht. Hmm. Die film klinkt eigenlijk interessanter dan Maleficent.
Maar goed, ter zake. Angelina Jolie speelt, voorzien van hoorns en jukbeenderen waar je ogen mee kunt uitsteken, de titelrol als een van oorsprong goede fee, wiens taak het is om het magische rijk “The Moors” te beschermen tegen de gewone mensen uit het naburige koninkrijk. Probleem is wel dat die mensen met angstaanjagende regelmaat proberen om The Moors manu militari in te nemen. Toch wordt Maleficent verliefd op één van hen: de jonge, ambitieuze Stefan (Sharlto Copley). Ze denkt hem te kunnen vertrouwen, maar in een scène die op een bizarre manier aan een date rape doet denken, drogeert Stefan Maleficent en snijdt hij haar vleugels af om op die manier in de gunst van de koning te komen. Maleficent kan daar uiteraard niet mee lachen, en wanneer Stefan enkele jaren later een dochtertje krijgt, is ze dan ook present om de bekende vloek uit te spreken.
Op die manier wordt het iconische personage uit één van Disney’s mooiste tekenfilms geherinterpreteerd als a woman scorned, van wie het bovendien al snel duidelijk wordt dat ze helemaal niet van plan is om prinses Aurora (als zestienjarige gespeeld door Elle Fanning) een enkele gouden haar te krenken.
Dat klinkt misschien allemaal als een leuk idee, maar dat hele concept zit fundamenteel fout op een manier die noch scenarist Linda Woolverton (die destijds trouwens Beauty and the Beast schreef), noch regisseur Robert Stromberg (een visuele effecten-maker die hier aan zijn regiedebuut toe is) ooit kunnen oplossen: als je de dreiging wegneemt van een alom bekende schurk, dan ontdoe je dat personage namelijk van alles wat haar interessant maakte. Maleficent was in de originele Sleeping Beauty-tekenfilm een indrukwekkend gothic personage: statig, koninklijk en bombastisch. In deze versie van de feiten is ze plots een watje in een lederen outfit geworden (een lederen outfit die trouwens lang niet kinky genoeg is om de volwassen kijkers te geven waar ze op gehoopt hadden – for shame!). Stel je voor dat je plots een film zou krijgen waarin blijkt dat Darth Vader eigenlijk gewoon een whiny ettertje is met een moedercomplex? Dat zou toch ook niet we…
Oh.
Wacht.
Laat maar.
Anyway, alles wat dat personage maakte tot wat het is, is nu plots verdwenen en we krijgen nooit een overtuigende andere schurk in de plaats. Sharlto Copley mag het proberen als de laffe koning Stefan, maar hij is zo’n zwak personage dat hij nooit een geloofwaardige dreiging wordt.
Er zitten wel degelijk een paar aardige scènes in de film, maar het zegt veel dat dit meestal de momenten zijn die rechtstreeks refereren naar de tekenfilm. De beruchte scène waarin Maleficent de baby Aurora vervloekt, is letterlijk overgenomen uit Sleeping Beauty, met krèk dezelfde dialogen en zelfs een gelijkaardige shotkeuze. Het is het beste moment van de hele prent, en dàn weet je dat je een probleem hebt. Er zitten wel knappe visuele momentjes in de film – vooral Aurora’s eerste kennismaking met The Moors zorgt voor enkele minuten die zowaar in de richting van Disney-magie neigen – maar die worden maar al te snel ingeruild voor hol bombast en nog maar eens een karrenvracht digitale effecten – die overigens niet allemaal even mooi zijn vormgegeven. De grens met de kitsch is snel bereikt en overschreden.
Angelina Jolie zelf is in principe een ideale keuze voor Maleficent, maar in plaats van een personage speelt ze eerder een bordkartonnen placeholder. Het is genoeg dat ze daar groot, elegant en fysiek indrukwekkend staat te wezen in dat kostuum – al de rest kan ze eigenlijk grotendeels overlaten aan de speciale effectenafdeling. Op een vreemde manier doet haar prestatie hier enigszins denken aan wat Johnny Depp continu doet in zijn blockbusters: ze vindt een bepaalde pose, een bepaalde lichaamstaal en spreekstijl, en die houdt ze vervolgens anderhalf uur lang aan, met minimale variaties.
In de andere rollen zien we Sharlto Copley (van District 9) overacteren als de neten, terwijl Elle Fanning charmant, maar uiteindelijk weinig memorabel is als Aurora. Sam Riley, die enkele jaren geleden nog Ian Curtis speelde in Anton Corbijns Control, duikt hier op als de sidekick van Maleficent en lijkt voortdurend op een triestige manier te denken: “ik kan veel beter dan dit!” Oh ja, en dan zijn er nog Imelda Staunton, Lesley Manville en Juno Temple als de drie goede feeën die Aurora opvoeden in een hutje in het bos en die, elke seconde dat ze in beeld zijn, er in slagen om echt rotirritant te wezen.
Maleficent is, in vergelijking met de meeste grote Amerikaanse films van tegenwoordig, van een bewonderenswaardige bondigheid: met 97 minuten ben je alweer klaar. En gelukkig maar. Want alleen maar wat eye candy en een paar straffe scènes zijn niet genoeg om de film tot aan het einde in leven te houden. We kunnen alleen maar hopen dat die biopic van Scar wat meer diepgang meekrijgt.
