In 2009 ondernamen enkele Canadese onderzoekers een vergelijkende studie naar de visie op seks van twintigers die wel en niet naar porno keken. Het onderzoek botste al snel op een flink obstakel: ze vonden gewoonweg geen jonge mannen die nog nooit naar porno hadden gekeken. De komst van het internet heeft daar veel mee te maken. Je schuifelend naar het donkere hoekje van de videotheek begeven had vroeger nog wel zijn charme, maar nu kan je het liefdesspel aanschouwen wanneer je maar wil. Het hoort allemaal bij een westerse maatschappij die haast obsessief bezig is met elk aspect dat bij seks komt kijken. Gevolg is dat men onhaalbare verwachtingen krijgt, mannen en vrouwen elkaar beginnen te objectiveren, men constant nieuwe dingen wil proberen en men elkaars seksleven begint uit te drukken in panda- en tijgerpunten (zoek dat maar eens op). Acteur Joseph Gordon-Levitt kreeg dat ook in het snuitje en besloot dan maar als regisseur een film te maken over die tendens. Verwacht van Don Jon geen al te ernstige blik op een seksproblematiek, maar wel een ludieke, geïnspireerde dramedy die helaas sterk wordt gehinderd door herhaling.
Gordon-Levitt kruipt in de huid van de gladde Jon Martello. Jon verlangt naar een simpel leventje waarin maar enkele dingen belangrijk zijn: de vorm van zijn lichaam, zijn appartement, zijn auto, zijn familie, zijn geloof, zijn maten, zijn meisjes en… zijn porno. Niet dat Jon geen vrouwen weet te versieren, integendeel. Elke avond schuimt hij als een bronstige stier de discotheken af om een nieuwe aanwinst mee naar huis te nemen. Hij weet de knapste vrouwen in bed te krijgen, maar toch keert hij steeds terug naar zijn eerste liefde: porno. Het is simpel, het is snel en brengt geen verplichtingen met zich mee. Jon is dan ook verslaafd, een probleem dat zijn reële liefdesleven flink in de weg staat. Toch lijkt Jon het geluk te vinden in de vorm van Barbara Sugarman (Scarlett Johansson), totdat zijn voorliefde voor porno weer de kop opsteekt. Jon zal dan ook moeten kiezen voor zijn computer of voor een stabieler leven.
Dus, Joseph Gordon-Levitt als regisseur. Hij begint er vroeg aan, maar laat ons zeggen dat dit met Don Jon zowel positieve als negatieve gevolgen heeft. Eerst en vooral is Don Jon een film met een heerlijke energie en straalt het enthousiasme om een geslaagde film af te leveren er van af. De sterkste eigenschap van deze film is dan ook het zeer voelbare plezier dat regisseur en acteurs in deze film stoppen. De montage knettert bij momenten, de dialogen exploiteren ten volle de hilarische New Jersey-tongval, de chemie tussen de acteurs is amicaal en Gordon-Levitt probeert met zijn beeldtaal een flinke knipoog te geven aan het verhaal. Verder kiest hij ook nog eens voor een voice-over. Tricky, maar toch komt hij er mee weg. De voice-over van Jon Martello plaatst de hele situatie in een luchtig perspectief en probeert op een amusante manier het gedrag van zijn personage te relativeren en goed te praten. Jon Martello is geen al te snuggere kerel, maar charmeert wel in zijn naïviteit en zijn kijk op de wereld.
Gordon-Levitt zijn scenario biedt dus genoeg om de film aan op te trekken en je als kijker een leuke tijd te bezorgen, maar het is bij de structuur waar het stroef loopt. Jon Martello is een kerel van gewoonten en heeft nood aan een bepaalde inrichting van zijn leven. Dat geeft hem zekerheid en stabiliteit, maar zorgt doorheen de film voor een flink ‘been there done that’-gevoel. Het scenario is doorspekt van herhaling. Dat is voor een groot deel bewust gedaan, om een blik te gunnen op de eindeloze cyclus van Jons leven, maar begint na een tijdje flink te enerveren. Hoewel Jon halverwege de film geconfronteerd wordt met zijn verslaving en hem hiermee een obstakel wordt toegeworpen, blijft het script toch in dezelfde rondjes draaien. Het is leuk wanneer je Jon steeds in de biechtstoel ziet plaatsnemen om zijn seksuele zonden op te biechten, maar na een vierde of vijfde keer heb je het ook wel gezien.
Don Jon blijft uiteindelijk ook een zeer lichte film. Een exploratie van seks- of pornoverslaving van het niveau van Steve McQueens Shame hoef je niet te verwachten. De hoofdpersonages zijn sympathiek, maar ook zeer oppervlakkig. Gordon-Levitt zoekt wel naar een zekere verlossing voor zijn protagonist, maar diepgravend wordt het nooit, laat staan op psychologisch vlak. Uiteindelijk wordt Julianne Moore nog in het spel gebracht om de film wat extra drama te geven en om een emotioneel tegengewicht te vormen voor Jon Martello. Het personage van Moore moet trachten om de ogen van Jon te openen, maar uiteindelijk blijft de toevoeging haar personage en de relatie die ze ontwikkelt met Jon wat vreemd.
Gelukkig weten de acteurs met hun enthousiasme de gebreken van het scenario enigszins goed te maken. Gordon-Levitt is strak als gladde Jersey boy, terwijl Scarlett Johansson eens ten volle mag bewijzen wat voor een vamp ze is. Haar troeven worden ten volle uitgespeeld in Don Jon en ook zelf weet ze zich te amuseren in het neerzetten van een oppervlakkige troela. Echt jongens, er waren ooit tijden dat er oorlogen werden gevoerd omwille van vrouwen als Scarlett. Een ander acteur die een glimlach op ons gezicht toverde is de geweldige Tony Danza. Danza schittert als de vader van Jon, wat leuke conversaties en chemie tussen hen beide oplevert. Lang geleden dat we nog iemand zo goed hebben weten staan met een marcelleke, trouwens.
Uiteindelijk is Don Jon nog een braaf filmpje (los van het product placement voor een bepaalde pornosite) over seksbeleving in digitale tijden, de objectivering van seks en hoe er precies mee om te gaan. Joseph Gordon-Levitt reikt geen sluitende antwoorden aan en heeft vooral als doel om een plezierige filmervaring af te leveren. Daar is niets mis mee, en hij slaagt daar ook redelijk goed in, maar omdat de film ook een zekere dramatiek opzoekt, had de evolutie van Jon Martello toch een iets krachtdadiger besluit mogen kennen. Als film is Don Jon een mooi vluggertje, maar zeker geen hoogtepunt.
