Terwijl talentenjachten op de kijkbuis verworden tot cynische schertsparades van de wansmakelijkheid en radiostations vooralsnog ongemoeid hun voorgeprogrammeerde riedels de golven kunnen insturen, blijft er steeds een onderstroom die in relatieve stilte, vaak zelfs onopgemerkt, z’n ding doet. Groot is dan ook de verbazing bij het laattijdig ontdekken van de onverwachte en onaangetaste schoonheid van dit album.
En eerlijk? We proberen hard, écht waar, om ogen en oren open te houden voor zowel lokaal als buitenlands talent, maar er blijven integere artiesten opduiken die we zo veel eerder hadden willen ontdekken. De Brusselse Valérie Leclercq, spil van Half Asleep, is nog een twintiger, maar al bijna een decennium aan de weg aan het timmeren. Subtitles For The Silent Versions is haar vierde album, het eerste na de stilte van zes jaar sinds (We Are Now) Seated In Profile. En het is er zo een die je belet om het meteen als geheel in je op te nemen. Waarom? Omdat dat eerste nummer zo’n lieflijke kopstoot is, zo’n overrompelend stukje schoonheid, dat je het eerste half uur enkel de ‘Repeat’-knop gebruikt. En je vervolgens afvraagt hoe zo’n talent zo lang onopgemerkt kon blijven.
Een stem die jong klinkt, maar ook voorzien is van een dwingende indringendheid die een gevorderde maturiteit verraadt. Een kabbelende gitaarlijn. Extra stemmen die opduiken en zorgen voor prachtige harmonieën. “How Quiet!” is een lesje in muzikaal schetsen met intimiteit en melancholie. PJ Harvey toonde recent dat vermogen compleet te beheersen. Sharron Krauss kan dat ook soms. Lisa Germano. Het promotekstje dat de cd vergezelt maakt ook de vergelijking met de muziek die de Poolse componist Krzysztof Komeda maakte voor Polanski-films als Rosemary’s Baby. Een terechte claim, want ook hier krijg je te maken met die breekbare dromerigheid en wazige geluidsbeelden die uit zichzelf voortdobberen, al is die wat akelige ondertoon hier afwezig. In plaats daarvan krijg je een soms wel een amper onderdrukt gevoel voor drama.
Leclercq nodigde een heleboel gasten uit, die zorgen voor de meest uiteenlopende bijdragen, gaande van trombone, klarinet, bas en (vooral) zang, en beheerst zelf ook nog eens een hoop instrumenten. In “The Fifth Stage Of Sleep” neemt ze naast zang ook nog eens gitaar, piano, percussie, fluit, keyboards én bas voor haar rekening. En toch krijg je nooit voluptueuze, uit hun voegen barstende kolossen die gebukt gaan onder een teveel aan ideeën. Leclercqs grote kracht is dan ook dat ze een innemend evenwicht tussen suggestie en uitwerking weet te vinden, waarbij nieuwe elementen zo ingenieus aangewend worden dat je pas naar meerdere luisterbeurten gaat beseffen hoe goed het plaatje klopt.
Dat, en het vermogen om zich naakt op te stellen zonder te vervallen in zelfbeklagend gejammer of wollige dagboekontboezemingen. Leclercq schetst in verrassende beelden, soms maar opsommingen als met alliteraties volgestouwde woordenreeksen, zoals in skeletsong “The Bell”, of met stemmenstapeling in “Personnalité H”. Het vergt lef om zo’n uitgesproken muziek, die vaak meer gemeen heeft met kerkgezangen dan met intimistische pop, een plaats te geven op een album in de folksector. Hoewel de muziek totaal verschillend is, doet de aanpak, het met een straffe inventiviteit ontwijken van platgetreden paden, wat denken aan de al even originele, van weerhaakjs voorziene songs van Kaat Hellings. De muziek van Leclercq is echter introverter en zacht poëtischer.
Die invloed is er via externe bronnen; zo werden de titel van “The Grass Divides As With A Comb” en de tekst van “The Invitation” gehaald bij Emily Dickinson, maar eigen werk is al net zo overtuigend, zeker als er zo inventief mee wordt omgesprongen als in “(Une Histoire D’) Astronautes-Marins-Pêcheurs”, waar de vocals van Leclercq en zusje Oriane niet enkel qua klankkleur mooi verweven zijn, maar ook met perspectieven wordt gespeeld. Niet alle songs weten zich zo opvallend te onderscheiden, en hier en daar loert soms het gevoel dat het album gaat stilvallen. Een iets kortere speelduur had misschien gezorgd voor een (nog) grotere consistentie.
Subtitles For The Silent Versions is geen instant verteerbare plaat. De songs zijn op alle niveaus — tekst, structuur, muzikale inkleuring — voorzien van de nodige uitdagingen en zullen dan ook geconcentreerde beluisteringen vergen. Wie er dat voor over heeft, die hoort hier een enorm getalenteerde artiest aan het werk, die nu al gerekend mag worden door onze meest opmerkelijke singer-songwriters.
