Montréal mag dan wel voornamelijk bekend staan als hoofdstad van de postrock van Godspeed You! Black Emperor en consorten, toch heeft de stad muzikaal veel meer te bieden dan enkel depressieve kerels met onder effecten bedolven gitaren en een drang tot explosieve dramatiek. Een troef van de stad is bijvoorbeeld het tweetalige karakter van haar inwoners, wat voor een erg interessante muzikale dynamiek zorgt.
Dat vond ook Olivier Alary, het brein achter Ensemble. De man groeide op in Toulouse, woonde lang in Londen, verzeilde uiteindelijk in Montréal, werd zich daar opnieuw bewust van zijn Franse roots en besloot dan maar een plaat te maken die het beste uit beide taalwerelden probeert samen te brengen. Dat valt al meteen te zien na slechts een korte blik op de tracklist van Excerpts, die uiteenvalt in twee ongeveer gelijke helften. De ene helft heeft daarbij Franse titels en ditto teksten, de andere helft is Engelstalig, al tonen beide delen een gelijkaardige mate aan poëtische zeggingskracht in de teksten.
Muzikaal kunnen we echter niet zo’n opdeling maken en toont Excerpts vooral een interessante mengelmoes van kamermuziek, (Franse) chançon en experiment. Wie Alary voornamelijk kent van zijn werk met Björk (de man is onder meer verantwoordelijk voor de prachtige electronica op "Desired Constellation" uit Medúlla) of zelfs van zijn debuutalbum Sketch Proposals zal dan ook enigszins verrast zijn door de meer "klassieke", volledig organische aanpak van deze plaat. Hoewel hier en daar geflirt wordt met dissonantie, bijvoorbeeld in het middenstuk van "Les Saisons Viennent", staat toch een focus op schoonheid en harmonie centraal.
Dat doet vaak denken aan het werk van Yann Tiersen of Tin Hat, en dat des te meer door de grote focus op strijkinstrumenten en walsritmes in het totaalgeluid van Excerpts. Na het sfeerscheppende "Opening" is het namelijk een pizzicato spelend strijkkwartet dat de eerste muzikale leiding van de plaat neemt in "Things I Forget". Ook tekstueel wordt hier meteen de toon gezet door de warme stem van Darcy Conroy (die afwisselt met Alary zelf wat vocals betreft op Excerpts). Het concept draait namelijk rond nostalgie en de feilbaarheid van ons geheugen in herinneringen, en vooral het idee dat nostalgie in grote mate een constructie is, in die zin dat mensen vaak verlangen naar een tijd die ze nooit hebben meegemaakt maar enkel kennen via een geïdealiseerde en gemediatiseerde vorm van herinnering.
Excerpts lijkt oppervlakkig een charmant, mooi album te zijn, ware het niet dat er onderhuids steeds een spanning aanwezig is en er voor zorgt dat de muziek zelden zo rechttoe rechtaan is als ze in eerste instantie lijkt. Het veelvuldig gebruik van de strijkstok op cymbalen (wat een atmosferisch geluid voortbrengt dat echter gemakkelijk kan overslaan in pijnlijke lawaaistoten) zorgt er zo bijvoorbeeld voor dat in veel nummers, zoals in de titeltrack constant gebalanceerd wordt tussen schoonheid en experiment. Alsof het geluidsexperiment van pakweg Dans Les Arbres gekoppeld wordt aan Yann Tiersen’s folky kamermuziek. In "Valse Des Objets Trouvées" (een van de vele walsen op het album) neigt dat dan bijvoorbeeld meer naar een interessante geluidenmengelmoes dan naar een echte song met kop en staart.
Hoewel de meeste composities een behoorlijk stuwend tempo hebben, is het toch vooral de trage, sfeerrijke afsluiter "Before Night" die indruk maakt. De desolate ondergrond die hier opgebouwd wordt aan de hand van een melancholisch dreunend harmonium en de eenzame stem van Darcy Conroy zorgen voor een prachtige sfeer die aanvoelt alsof Ensemble op het laatste moment toch ook nog wou proberen om op z’n Godspeed’s een poëtische ode te schrijven aan vervallen gebouwen en verlaten treinsporen in de meest gekende Montréal-traditie.
Hoewel sommige nummers wat inwisselbaar zijn en Excerpts zeker sterker was geweest met wat meer rustpunten zoals de afsluiter, is het toch een erg goed album geworden. Het intelligente evenwicht tussen frivole kamermuziek en gedoseerd experiment zorgt er bovendien voor dat Ensemble hiermee zowel liefhebbers van gematigde avant-garde als van harmonieuze muziek zal kunnen aanspreken.
