Zo lang je tijdens de zomer de grote blockbusters maar
links liet liggen, viel er best wat te beleven in de bioscoop
tijdens 2010. Eerlijk: ik had geen behoefte om Tom Cruise nog maar
eens de superheld te zien uithangen in ‘Knight and Day’, en bij de
premisse van het krasse knarrenfestijn ‘The Expendables’, kreeg ik
eerder een gevoel van plaatsvervangende schaamte dan van
anticipatie. De oplossing van elke zichzelf respecterende
hoofdredacteur: je stuurt daar de genaamde Vincent Van Peer op af
en zelf teen je stilletjes richting ‘El Secreto de sus Ojos’. Ik
geef toe, ik ben een smeerlap. Anyway, laat het duidelijk
zijn dat mijn flop 5 enigszins getekend zal worden door mijn gebrek
aan masochisme: het zal me wellicht tot het einde der tijden een
raadsel blijven wat er precies plaatsvindt tussen die fonkelende
vampier en die geconstipeerd uitziende weerwolf van ‘Twilight:
Eclipse’, en laten we dat vooral zo houden. In de geest van de tijd
wil ik echter vooral positief blijven, dus laat ons eerst en vooral
een kijkje nemen naar het beste van 2010.
Top 10
1. Mary and
Max
Deze kwam out of nowhere: een
prachtig, Australisch geanimeerd kleinood dat met scherpe humor en
volstrekt onsentimentele dramatiek boekdelen spreekt over de
condition humaine. Met prachtig stemmenwerk van (vooral)
Philip Seymour Hoffman en een waanzinnig creatieve visuele stijl,
is dit de film van het jaar. We kunnen enkel hopen dat de
dvd-release meer opgemerkt zal worden dan zijn geruisloze passage
langs de bioscoopzalen.
2. Mr.
Nobody
Barbara Van Ransbeeck (bewonderenswaardig
specimen van de vrouwelijke soort dat ze voor de rest ook is) was
er niet zo zot van, maar voor mij was ‘Mr. Nobody’ een eindeloos
vindingrijk filmfeest. Visueel opmerkelijk, poëtisch en diepgaand
zonder af te glijden in hermetisme of pretentie. Oké, het oude
ventenstemmetje van Jared Leto klinkt verdacht als Yoda, maar dat
terzijde.
3. Des Hommes et des
Dieux
Een film over monniken die in stille
sereniteit op hun dood zitten te wachten. Klinkt alvast funky,
niet? Je zou er nog van opkijken – dit intieme Franse drama is één
van de al te zeldzame films die kabbelend weet te zijn, zonder
vervelend te worden, introspectief zonder zijn toegankelijkheid te
verliezen. De laatste avondmaalscène zorgt nu nóg voor
kippenvel.
4. The Ghost
Writer
Alle controverse rond Roman Polanski’s
verleden terzijde, blijft hij natuurlijk ook een groot filmmaker,
en ‘The Ghost Writer’ bewijst dat zijn glorieperiode nog niet
helemaal achter hem ligt. Een sfeervolle thriller, die het moet
hebben van suggestie in plaats van de gebruikelijke in your
face-shocktactieken. Een intelligente thematiek rond de
war on terror en een uitstekende cast doen de rest.
5. Mother
(Madeo)
Maandenlang uitgesteld en vervolgens in
alle stilte in twee zaaltjes gedumpt, een week voor ‘Harry Potter’
uitkwam: nee, het is ‘Mother’ niet voor de wind gegaan. Maar deze
Koreaanse thriller is nochtans een pareltje, met een strakke plot,
een verrassende emotionele laag en bovenal een fenomenale prestatie
van Hye-ja Kim.
6. A Single
Man
Eigenlijk een film van 2009, maar bij ons
uitgekomen op 3 maart, dus volstrekt verkiesbaar voor dit lijstje:
de debuutfilm van Tom Ford, een visueel verrukkelijke studie van
een man die zijn laatste dag beleeft voor zijn geplande zelfmoord.
Beschuldigingen van style over substance waren niet van de
lucht, maar de stijl past zo goed bij de thema’s dat die meteen
kunnen worden afgeschreven. Colin Firth was nooit beter.
7. The Social
Network
Net niet het grote meesterwerk for
the ages waartoe hij door sommigen werd uitgeroepen, maar deze
geheide Oscarwinnaar levert wel een waanzinnig boeiend
courtroom drama, met een doorbraakprestatie van Jesse
Eisenberg. Regisseur David Fincher houdt het tempo er ongelooflijk
in en ondanks de ietwat voor de hand liggende psychologische
motivering van het hoofdpersonage (hij is pissig op zijn ex-lief),
werkt de ironie van de film wel degelijk: hij vindt een sociaal
netwerk uit, maar blijft moederziel alleen over – want aan de top
is er maar plaats voor één persoon.
8. El Secreto de sus
Ojos
Typisch een niet-Amerikaanse thriller
waarvan dan al snel wordt gezegd: stel dat het Amerikaans was, er
zou zoveel spel niet rond worden gemaakt. Whatever. Feit
is dat ‘El Secreto de sus Ojos’ een beklijvende thriller is, die op
een slimme manier speelt met de recente Argentijnse geschiedenis,
en aan het einde een emotionele punchline aflevert van
heb-ik-jou-daar.
9. The Killer Inside
Me
Wellicht de meest controversiële titel in dit
lijstje. Een meesterwerk volgens sommigen, misogyne rommel volgens
anderen. In ieder geval een provocatieve hard boiled
thriller, die tussen de regels door een sterke kritiek levert
op de notie van mannelijkheid in het Amerika van de jaren vijftig.
Dus u ziet, Jessica Alba en Kate Hudson die op hun muil krijgen tot
ze er vaagweg uitzien als ET, dat is volledig artistiek
verantwoord.
10. A Serious
Man
Hiermee zitten we helemaal in de schemerzone
2009/2010: ‘A Serious Man’ kwam bij ons uit op 20 januari. Maar we
kunnen hem moeilijk negeren – de Coens leveren één van hun beste,
en meest verbijsterende films af. Een existentiële komedie over het
gebrek aan betekenis in het universum. Zoiets. Maar gràppig dat het
is!
FLOP 5
1. I Love You, Philip
Morris
Een film die zijn fans had, maar voor mij
was dit een compleet toondove komedie, die over zoveel dingen
tegelijk ging dat de makers geen flauw idee meer hadden wat ze
ermee moesten aanvangen. Waardoor ze hun acteurs blijkbaar de
instructie gaven: luider, drukker, harder, sneller! En dan nóg!
2. Kick-Ass
Een
film die blijkbaar alléén maar fans had, maar eerlijk: ik vond het
zelden grappig en nooit spannend. Een film die begint als een
satire op een superheldenfilm, alleen maar om halverwege te
veranderen in een echte superheldenfilm. Wat vast wel de bedoeling
zal zijn geweest, want hey man, het is ironie, weet je wel? Tja.
Een bodemloze put aan ironische referenties, waar nergens, maar dan
ook nergens, een oprechte fond onder te vinden is. Wie
daar zin in heeft, moet het niet laten, maar ik zal elders terug te
vinden zijn.
3. Zot van
A
Als we nu eens een Hollands flutfilmpje quasi
identiek overdoen, maar we steken het vol met BV’s en we laten ons
tot aan de oogbollen sponsoren? Ja, als we dàt nu eens deden! Soms
krijgt een mens het vage vermoeden dat een film werd gemaakt voor
andere redenen dan artistieke ambitie.
4. Salt
Angelina
Jolie hangt de James Bond uit in deze volstrekt onsamenhangende
thriller, die met de minuut onnozeler wordt. Wat allemaal nog oké
zou zijn, als elke actiescène niet flagrant gepikt was van een
andere film. Hieruit onthouden we voornamelijk dat la Jolie
misschien een mooie vrouw is, maar een lelijke vent.
5. Hot Tub Time
Machine
Of: hoe filmmarchanten je proberen te
paaien met de gemakkelijkste eighties nostalgia die je je
maar kunt inbeelden, terwijl ze voor het komisch effect vooral
vertrouwen op de inherente humoristische waarde van het woord
fuck. John Cusack, buig het hoofd in schaamte en bel
Cameron Crowe nog eens of hij misschien geen rolletje voor je
heeft.
Meest overschatte film van het jaar:
‘Inception’. En dat zeg ik als iemand die hem goed vond. Echt wél,
ik heb ervan genoten, maar mensen, kunnen we een film nog iéts meer
overhypen, alstublieft?
Beste opmerking in een bioscoopzaal: die gaat naar
de pakweg achttienjarige jongen die aan de deur van de zaal waar de
film ‘Adem’ speelde even naar binnen keek, om naar zijn maten te
roepen: “Marie Vinck heeft haar kleren nog aan!”
Ook niet slecht: de twee pakweg zestienjarige
freules achter me die aan het begin van ‘Wall Street 2′ een
hoorbaar gilletje slaakten toen Shia LaBeouf in beeld kwam, en die
ik tijdens de eindaftiteling tegen elkaar hoorde zeggen: “Ja how…
’t was lijk iets met aandelen en zo”.
Beste bijrol van het jaar: Bill Pullman in ‘The
Killer Inside Me’. Geen idee wat die kerel gepakt had, but we
want some!
Beste eindshot: ‘Enter the Void’ (bespreking volgt
binnenkort): een shot van binnenin een vagina (ik verzin niets),
waarin we een penis nog twee of drie keer zien stoten vooraleer het
sperma eruit gutst. De climax van de film, zoveel is zeker.
En nu we daar toch over bezig zijn: het naakte
onderwaterballet uit ‘Piranha 3D’ was euhm… speciaal.
Beste straight to dvd van het jaar:
‘Zombieland’, een hilarische parodie op het zombiegenre, waarin
twee toekomstige sterren de show stelen: Jesse Eisenberg
(binnenkort genomineerd voor een Oscar voor The Social Network) en
Emma Stone (die begin januari te zien is in ‘Easy A’ en, als ze de
juiste keuzes maakt, wel eens een heel grote madam zou kunnen
worden).
Beste Vlaamse film van het jaar: ’22 mei’, die in
de running was om in de top tien te komen, maar er uiteindelijk net
is afgevallen. Een beetje arty farty, ja, dat wel, maar
wie niet arty farty durft te zijn, bereikt ook niet wat
Koen Mortier hier klaarspeelt.
Ergerlijkste trend van het jaar: dezelfde als die
van vorig jaar: 3D. Voor ‘Avatar’ wil ik eventueel nog een
uitzondering maken, maar voor de rest is er echt geen énkele film
die ooit baat heeft gehad bij een 3D-behandeling. In tegendeel. Het
voordeel is wel dat er zoveel rotslechte 3D-conversies worden
gedaan (nog ‘Chronicles of Narnia’, iemand?), dat het haast niet
anders kan of die bubbel moet vroeg of laat barsten. Toch?
Pretty please?
Leukste trend van het
jaar: de stille dood van postmoderne ironie in de
animatiefilm. Met ‘Shrek Forever After’ sleept die reeks zich naar
een onglorieus einde toe, maar voor de rest lijken zelfs Dreamworks
(met ‘How to Train Your Dragon’) en Universal (met ‘Despicable Me’)
beseft te hebben dat mensen opnieuw zin hebben in sterke verhalen
die niet zo nodig zelfreferentieel of überhip hoeven te zijn.