George ’Walker Texas Ranger’ Bush heeft zijn zitje in het Oval Office voor de komende vier jaar veilig gesteld. Je kan er donder op zeggen dat het niet dankzij Michael Parenti zal geweest zijn. Progressief en controversieel zijn woorden die aan de man kleven als vliegen aan een suikerspin. Het mag dan ook niet verbazen dat De moord op Julius Caesar geen louter geschiedkundig uitstapje is geworden.
In talloze lessen geschiedenis en Latijn is Julius Caesar voor onze ogen verraden, vermoord en gezwind weer vergeten. Dat er achter de bebloede toga’s en gekwelde laatste woorden eeuwenlange maatschappelijke tegenstellingen schuilgingen, daar hadden we nooit bij stilgestaan. Michael Parenti slaagt er echter in de samenleving van onze Romeinse vrienden zodanig te ontrafelen dat het wel heel moeilijk wordt om niet in een grote conservatieve samenzwering te geloven. Klassenstrijd bij de Romeinen, Marx was ongetwijfeld trots geweest.
Michael Parenti ent zijn verhaal op de tegenstellingen tussen de Optimates of Senaatspartij en de Populares of Volkspartij. Terwijl de Optimates baadden in weelde en in hun herenhuizen braspartij na orgie afwerkten, streefden de Populares verregaande landhervormingen en gratis graanbedelingen voor het plebs na. Helaas, historische veranderingen gebeuren maar zelden zonder slag of stoot en vooral zonder een stinkende hoop lijken. Parenti is ongetwijfeld een fan van aanschouwelijk onderwijs. Met de nodige aandacht voor details laat hij achtervolgingen, opstanden en bloederige moorden de revue passeren. Aan het einde van de rit blijken nog bitter weinig progressieven overeind te staan. De Gracchusbroertjes, Catilina en uiteraard Caesar himself… Zelfs de kleinste poging tot lotsverbetering voor de getergde massa moest met de dood worden bekocht.
Niet toevallig werd De moord op Julius Caesar in 2003 genomineerd voor de Pullitzerprijs. Parenti geeft een eigenzinnige kijk op de antieke geschiedenis en deinst er daarbij niet voor terug om hooggewaardeerde geschiedschrijvers in twijfel te trekken. De volksmassa die gewoonlijk met afkeer wordt afgeschilderd als een stelletje onderontwikkelde, vulgaire barbaren, wordt bij Parenti een sociaal bewuste klasse die enkel invloed en leiding miste. En Cicero, de grote politicus en auteur die onmisbaar is in de lessen Latijn, blijkt eigenlijk een gladde, zelfvoldane opportunist te zijn. Wie er de waarheid het dichtst benadert? Parenti is in elk geval de enige die de visie van de toenmalige machthebbers niet klakkeloos overneemt.
Op die manier krijgen we beetje bij beetje een inzicht in de Romeinse maatschappij. We zien hoe de kapitaalkrachtigen hun macht willen bestendigen; hoe Caesar ondanks zijn autoritaire trekjes het volk achter zich krijgt met zijn voorstellen voor meer sociale rechtvaardigheid; hoe de Optimates oorspronkelijk huichelachtig Caesar loven; en hoe zijn macht uiteindelijk te groot werd om door de conservatieven te worden aanvaard. In een meeslepende vertelstijl, die vaak meer lijkt op een literaire thriller dan op geschiedschrijving, neemt Parenti ons uiteindelijk mee naar de fatale iden van maart: de moord op Julius Caesar en daarmee ook op de Romeinse democratie, hoe gebrekkig ook.
Michael Parenti haalt een passage aan uit de geschiedenis die op het eerste zicht nog weinig relevant lijkt. Maar men moet al stekeblind zijn om de parallellen te missen die Parenti trekt met de huidige westerse samenleving, ook al zegt hij het niet overal even expliciet. De moorden gebeuren misschien niet altijd meer zo letterlijk en in elk geval niet zo openlijk, maar conservatieven en progressieven staan nog altijd met getrokken messen tegenover elkaar. De machtigen willen nog steeds meer macht en de armen willen vooral overleven. U kent ons, we zijn nooit te beroerd voor een stukje ouderwetse volksverheffing en daarom willen we u tot slot zeker de volgende zin uit het boek niet besparen: "de hoogste wet is vaak een dekmantel voor de laagste daden". Als u dat onthoudt, zijn wij alweer lang tevreden.
