De Duitse auteur Juli Zeh wist zichzelf al kort na Adler und Engel, haar debuut uit 2001, als een interessante stem binnen de literaire wereld te vestigen met het uitstekende Speeldrift (Spieltrieb, 2004). Twee tieners spelen er steeds gevaarlijkere spelletjes met een nog jonge en populaire leerkracht, tot alles uit de hand loopt en een ondertoon van nihilisme en fatalisme steeds duidelijker in beeld komt en alle personages met zich meesleurt. Die onderliggende meedogenloze onverschilligheid die de wereld vooral toont als een niet altijd even fijne plek om te wonen, zal een constante worden in haar oeuvre.
Hoewel Zeh zich in haar romans geregeld ook zijdelings uitlaat over maatschappelijke thema’s, komen die bijna nooit als dusdanig sterk naar de voorgrond. In haar laatste twee romans, Ons Soort Mensen en Lege Harten, kaartte ze respectievelijk de vraagstukken van nationalisme en kleine gemeenschappen en die van kapitalisme en zelfmoordterrorisme aan, waardoor ze zowaar even de realiteit opvallend aanwezig liet zijn in haar werk. Toch wist ze telkens door haar eigen unieke insteek het verhaal evenwel zo een wending te geven dat het een heel andere kant opging en zoals steeds de nadruk veel meer kwam te liggen op de microrealiteit van haar personages en het thriller/detective-aspect. Dat laatste vormt in al haar romans een belangrijke maar onderbelichte rol, al profileert geen van de romans zich ooit als dusdanig.
Ook in het korte Nieuwjaar sluimert er een mysterie en ontknoping om de hoek maar opnieuw wordt vooral de nadruk gelegd op een heel ander thema, in dit geval het microgezin, en hoe de leden ervan omgaan met interne conflicten, andere verwachtingen en zelf demonen of gebeurtenissen uit het verleden die al dan niet mee een rol blijven spelen. Centraal staat Henning, een jonge en moderne vader die in een semi-impuls besloten heeft om met zijn gezin, vrouw Theresa en hun twee kinderen, tijdens de eindejaarsperiode een klein huisje te huren in Lanzarote. Henning, die voor een uitgeverij werkt, verdeelt de huishoudelijke taken en zorg voor het gezin met zijn vrouw, die duidelijk de echte kostwinner in het gezin is. De progressief denkende Henning ziet dit niet als een probleem, maar het is wel duidelijk dat er lang iets heel fout loopt binnen zijn leven en dat dit ook op zijn gezin een druk legt.
Via terugblikken en reflecties wordt snel duidelijk gemaakt dat Theresa binnen een stabiel maar ook eerder conservatief gezin opgroeide waarbij haar ouders hun rol als grootouder maar beperkt invullen en ondanks hun desinteresse en afstandelijkheid van zichzelf vinden dat ze uitstekende grootouders zijn die bovendien niet snappen waar hun dochter en schoonzoon toch mee worstelen. Henning daarentegen groeide samen met zijn zus grotendeels op in een eenoudergezin waarbij zijn moeder moeite had om de touwtjes aan elkaar te knopen. Wanneer Henning op achttienjarige leeftijd het huis verliet om zijn moeder te ontlasten, volgde zijn jongere zus Luna al snel. Eigenlijk is ze haar hele leven afhankelijk gebleven van Henning en ook als jongvolwassen vrouw lijkt ze vooral op hem te steunen, tot ergernis overigens van Theresa. Het zorgt voor een druk op hun huwelijk die nog versterkt wordt doordat Henning met zware paniekaanvallen worstelt zonder dat hij deze kan plaatsen of de baas worden.
Lanzarote geldt met andere woorden als een kans om even van alles weg te zijn en rust te vinden. Helaas voor Henning lijken ze de spanningen vooral met zich meegenomen te hebben en nodigt het kleine huis nog meer uit tot conflicten. Wanneer tijdens een avondje Therese opvallend lijkt te flirten met een Fransman die eveneens op het eiland verblijft, weet Henning niet meer wat aan te vangen. Ietwat moedeloos en verloren besluit hij dan toch eindelijk gebruik te maken van de gehuurde fiets en het eiland op zichzelf te verkennen. Terwijl hij het dorpje Femés bereikt, heeft hij het akelige gevoel hier al eerder geweest te zijn, een impressie die nog versterkt wordt wanneer hij uitgeput een eenzame villa op de heuvel bereikt en door de bewoonster daar rondgeleid wordt die vertelt hoe ze het huisje goedkoop heeft kunnen kopen nadat er jaren ervoor een soort gezinsdrama had voltrokken.
Het huisje blijkt voor Henning de katalysator te zijn die verdrongen herinneringen terug naar boven brengt en hem daardoor dwingt enkele duistere gebeurtenissen uit het verleden opnieuw onder ogen te zien. Het is voor Zeh het startschot om een nieuw verhaal te introduceren dat zich volledig focust op het gezin waarin Henning opgroeide en waar zijn vader ook nog een rol in speelde. Zeh neemt hierbij de tijd om langzaam maar zeker een drama te ontwikkelen dat niet alleen de band tussen Henning en Luna verklaart maar ook de vele problemen waarmee Henning zelf worstelde. Bovendien houdt ze de spanning er in ondanks het feit dat er toch een enigszins positieve afloop was. Wanneer Henning zijn verleden onder ogen is gekomen, keert Zeh terug naar het heden zonder meteen alles vrij te geven of een duidelijke katharsis te voorzien.
In haar vorige romans heeft Zeh zich al meermaals bewezen als een auteur die een verhaal kan brengen en al snel verschoof ze daarbij ook van hoofdpersonage (oorspronkelijk vaak een jonge vrouw). Finaal weet ze elk verhaal zo te schrijven dat haar hoofdpersonage of personages een eigen stem en finaliteit hebben waarbij ze bovendien oog blijft hebben voor de nevenpersonages. In Nieuwjaar draait het louter om Henning en wordt alles vanuit zijn perspectief en achtergrond vertelt. Dat betekent uiteraard ook dat de lezer zich bewust is van het beperkte en mogelijk onbetrouwbaar vertelperspectief maar Zeh is het type auteur die zich dat moeiteloos en geloofwaardig eigen kan maken. Zelfs het principe van verdrongen herinneringen, dat wetenschappelijk weinig houvast heeft, krijgt binnen de roman een geloofwaardige uitwerking waardoor de hele roman als een huis staat. Hoewel Nieuwjaar ede vorige romans van Zeh dient voor te laten gaan, maakt het boek wel duidelijk dat de schrijfster nog steeds een te volgen auteur is die vooralsnog niet in herhaling valt ondanks enkele stokpaardjes.
