Michel Houellebecq katapulteerde zichzelf naar wereldfaam met boeken als Elementaire deeltjes (2001) en Onderworpen (2015). Voor dat laatste werd hij zelfs geridderd en kreeg hij uit handen van Emmanuel Macron het Légion d’honneur. Serotonine ligt sinds mei in de rekken. Het boek volgt met wisselend succes de tred van zijn voorgaande werken. Toch beleeft de prins van de gilet jaunes hoogdagen. Zijn romans verkopen goed en vinden vlot hun weg naar het buitenland.
Michel Thomas, alias Michel Houellebecq, bezit alle eigenschappen van een beroepsmatige misantroop. Bijna al zijn boeken zijn donkere romans met als hoofdthema de ondergang van de westerse wereld. Een blik op zijn biografie geeft duidelijkheid waar deze levenshouding vandaan komt. Als zoon van ouders die zich liever bezighielden met andere zaken dan opvoeden, heeft hij het parcours van een getormenteerde tiener doorlopen. Een ervaring die hij heeft verwerkt in verschillende van zijn boeken. Zijn moeder, Lucie Ceccaldi, zag dat anders en publiceerde in 2008 een biografie met haar versie van de feiten.
In Serotonine (2019, De Arbeiderspers) gaat de zesenveertigjarige Florent-Claude Labrouste op onderzoek uit. Hij wil inzicht krijgen waar het in zijn leven allemaal mis is gelopen en gaat hiervoor te rade bij vergeten vrienden en oude jeugdliefdes. Zijn ex-vriendinnen leiden allemaal een berooid leven en zijn beste vriend pleegt zelfmoord. Slechts een enkeling lijkt aanspraak te kunnen maken op iets wat men als levensgeluk zou kunnen omschrijven. Uiteindelijk belandt hij in een afgelegen district van Parijs, waar hij de rest van zijn dagen teert op zijn royale spaargeld en de wetenschap dat hij zelf zijn grootste vijand is. Hij lijkt de redenen van zijn ondergang te kunnen herkennen, maar hij is niet in staat om zijn lot in handen te nemen en het tij te doen keren. “De behoefte aan een sociaal leven neemt af naarmate je ouder wordt, uiteindelijk heb je het allemaal wel gezien.”
Het startschot van het verhaal is de avond waarop hij resoluut beslist om te verdwijnen. Tijdens het bekijken van een programma op de televisie krijgt hij het idee om een vrijwillige vermiste te worden. Familieverlating, zo blijkt, is bovendien niet strafbaar in Frankrijk. Niet dat hij familie heeft om te kunnen verlaten. Na een slapeloze nacht heeft hij alles tot in de kleinste details uitgedokterd. Hij neemt ontslag bij het Ministerie van Landbouw, sluit zijn bankrekeningen af en verlaat zijn vriendin zonder al te veel uitleg. Zijn enige zorg is een hotelkamer vinden waar je nog mag roken. Veel fijne ervaringen weet Florent aan dat avontuur uiteindelijk niet over te houden.
Qua leeservaring zet Houellebecq er stevig de pas in. De eerste 150 bladzijden vliegen snel voorbij, waarna het tempo zakt. Als afsluiter gaat hij in de laatste twee hoofdstukken stevig filosoferen, waarbij hij het verhaal afsluit met een open einde. Een oplossing, behalve een vorm van gereserveerde berusting, wordt niet aangereikt en het is spijtig dat Houllebecq zijn hoofdpersonage laat verzanden in een uitzichtloze depressie.
Houellebecqs schrijfstijl is zoals de versnellingsbak van je wagen. In welke positie die ook staat, hij keert altijd terug naar de neutrale stand. In zijn geval is dat de rode lijn die door zijn boeken loopt: pessimisme met een snuifje filosofie. Er is heel wat materie in Serotonine verwerkt, bij momenten misschien iets te veel. Zo bevat de verhaallijn onverwachts enkele elementen die behoorlijk binnenkomen. De onderwerpen pedofilie en kindermoord komen aan bod, evenals verschillende expliciete seksscènes. Je kan je hierbij de vraag stellen of het nodig is dat er zoveel weerzinwekkende taferelen in een boek zitten.
Waar Houellebecq in excelleert, is het gebruik van zijn goed ontwikkelde observatievermogen. Zonder enige moeite zet hij mensen en hun situaties helder neer in een alledaagse setting. Hij slaagt erin om een beeld weer te geven van een geglobaliseerde wereld, waar alleen gefortuneerde en vitale mensen in kunnen gedijen. Serotonine is een boek dat je niet snel zal loslaten. Of het een zoete of een bittere nasmaak heeft, zal elke lezer voor zichzelf moeten uitmaken.
