Naar aanleiding van de release van Motherless Father spreken we Lefto op een maandagochtend. Het gesprek gaat over techno en skaten, openheid over moeilijke onderwerpen en het vaderschap. We zijn beide net terug van de schoolpoort en aangezien die scholen in andere steden liggen, verloopt het gesprek online. Dat is niet ideaal, maar misschien past het wel voor een album dat gaat over het zoeken naar verbinding en dat ontstaan is tijdens de pandemie.
enola: Je draait al bijna dertig jaar andermans muziek. Van waar kwam de trigger om nu een album met eigen muziek uit te brengen?
Lefto: “Ik heb in de loop der jaren al best veel platen uitgebracht en producties gedaan voor andere artiesten, maar je zou dit inderdaad mijn ‘eerste album’ kunnen noemen. Er staat geen enkele sample op en alles is ingespeeld. Dit is geen album met beats zoals de vorige, maar eigenlijk ben ik dus al vijfentwintig jaar muziek aan het maken. Covid is de trigger geweest om in de studio te kruipen en op het gemak muziek te maken. De snippers en ideeën muziek die ik al op mijn computer had staan, heb ik in de studio uitgewerkt, omdat je daar alle middelen voorhanden hebt.”
“Ik heb ook alles zelf ingespeeld en ingezongen, en wat ik echt niet zelf kon inspelen, liet ik over aan Boris van Overschee, de eigenaar van de studio en een multi-instrumentalist.”
enola: Wie ook veel plaats krijgt op het album, is Aint About Me. Hoe ben je bij hem terecht gekomen?
Lefto: “Lukasz Polowczyk, zoals hij echt heet, is een Pool die in Berlijn woont. Mensen sturen mij altijd veel muziek, zo ook hij, en zo ben ik bij hem terechtgekomen. Ik was erg onder de indruk van zijn stem en de sfeer die die met zich meebrengt. Sommige van de nummers op zijn album klinken als trailers voor oorlogsfilms, redelijk donker allemaal. Wanneer ik dan naar mijn eigen muziek luisterde, vond ik dat het nog een filmische stem nodig had. Hij gebruikt zijn stem ook echt, pitcht die naar beneden, zodat het somberder en dieper wordt. Ik vroeg hem teksten te schrijven in een bepaalde sfeer of over bepaalde onderwerpen. Sommige stukken heeft hij in zijn geheel ingesproken, andere zijn gewoon snippets die ik heb verknipt en gebruikt, zoals in “Electric”.”
“Ik denk dat dancemuziek met vocals aan een terugkeer bezig is. In het housemilieu en het black techno-milieu hoor ik veel muziek met een boodschap. En ik ben daar volledig voor te vinden, ik vind dat heel belangrijk. Techno moet sfeervol en warm zijn voor mij. Ik ben niet zo te vinden voor de kille, donkere Oost-Europese techno, ik ben meer voor de fight-the-power-techno. Dan kan een sociale boodschap een hele gemeenschap samenbrengen onder één track, snap je?”
enola: is dat ook iets specifiek post-corona? Dat de mensen verbinding zoeken in de club?
Lefto: “Misschien. Ik denk dat mensen tijdens corona hebben beseft dat we maar beter voor elkaar kunnen opkomen dan apart in ons hokje te zitten. Wat ik ook heel erg vond, was dat er mensen de politie belden wanneer ze zagen dat de buurman bezoek had. We zouden beter allemaal gewoon proberen samenleven in plaats van op elkaar te kappen.”
enola: Is het een Brussels album? Teert het op de symbiose tussen jou en de stad? Of zou het eender waar gemaakt kunnen zijn?
Lefto: “Er is geen echte link met de stad, hoewel het wel die sound heeft – daar kan
je niet omheen – maar het staat vooral volledig voor wie ik ben. Het is gewoon Lefto. Het is een erg persoonlijk album: Motherless Father had evengoed Motherless and Father kunnen zijn. Tijdens covid heb ik veel over mezelf nagedacht. Mijn zoon was toen ongeveer even oud als ik was toen mijn moeder mij verlaten heeft. Vanaf dat moment heb ik haar nooit meer teruggezien, ook al loopt ze hier ergens rond. Ik kreeg haar niet te pakken, maar ze wilde wel op mijn vragen antwoorden, zei ze. Uiteindelijk heb ik die vragen dan gestuurd, maar ik denk dat ze te persoonlijk waren en dat ze er daarom ook niet op heeft willen antwoorden. Het waren nochtans heel simpele vragen: waarom is ze weggegaan? Heeft ze ooit nog aan mij gedacht of waren er momenten dat ze me had willen zien? Gewoon normale vragen, snap je?”
“Dat speelde zich allemaal af in de periode dat ik in de studio zat te werken aan het album. De ups en downs van mijn emoties kan je horen in de muziek en lezen in de titels.”
enola: Worstel je daar dan nu mee, als zoon én als vader?
Lefto: “Uiteraard. Als zoon vraag ik me af wat het effect is geweest van veertig jaar opgevoed te zijn geweest zonder moeder en de bijhorende liefde. Wat doet dat met een mens? Zeker wanneer ik naar mijn eigen zoon kijk en me afvraag: zou ik nu, morgen, gewoon die kleine kunnen loslaten en er niet meer naar omkijken? Uiteraard niet, maar het waren wel vragen waar ik mee worstel. Wanneer ik zie hoeveel hij achter zijn mama vraagt wanneer ze een week op vakantie gaat, dan kan ik me wel inbeelden hoe vaak ik als kind achter mijn moeder heb zitten zagen.”
“Ik vind dat er in onze maatschappij te veel taboes zijn rond zulke dingen. We praten er te weinig over. Ik ken veel mensen in gelijkaardige situaties, maar op een of andere manier komt dat nooit naar buiten. Terwijl je een persoon en zijn gedrag vaak veel beter kan begrijpen wanneer je zijn verhaal kent.”
enola: Als dj ben je vaak afwezig en op reis. Hoe ga je daarmee om als vader?
Lefto: “Moelijker dan toen ik geen zoon had. Toen kon ik drie, vier weken weg zijn en was het allemaal leuk, maar als je een kind hebt is twee weken al heel lang. Zeker omdat hij nu op een leeftijd is waarop kinderen heel snel veranderen. En Facetimen is ook moeilijk, want uiteindelijk wil je dan gewoon thuis zijn. Ik reis nog steeds heel graag, ik leer nog steeds graag mensen en culturen kennen. Zo kan je steeds blijven bijleren en zien dat elke cultuur een andere visie heeft. Voor de ene is Europa iets prachtigs, maar voor de andere is het iets hatelijks.”
enola: Ik heb je leren kennen als een hiphop dj en producer, maar dit is meer een housealbum geworden. Heb je daar specifiek voor gekozen of is dat organisch gegroeid?
Lefto: “Je moet het vanuit verschillende perspectieven bekijken. Voor een hele generatie ben ik de hiphop dj van Studio Brussel geweest, zoals voor jou – en zoals voor veel van mijn maten (lacht). Nu heb je een andere generatie, die mij kent als een dj die hiphop draait, maar ook elektronica, techno of salsa. Dat hangt ook samen met het Kiosk-verhaal, waarbij iedereen elke zondag komt dansen – zelfs tijdens covid zetten we de boel op stelten en haalden we het nieuws.”
“Er zit wel hiphop in het album. Je hebt de interludes en de soulvolle breaks, maar het gaat dan over in downtempo beats en house, en dat komt overeen met de evolutie die ik doormaakte en die ik ook bij vele andere hiphop dj’s opmerk. Kijk maar naar de Masters at Work, DJ Spinna of Tony Touch, een hele generatie dj’s die hetzelfde zijn. Het clublandschap is vandaag gewoon heel hybride. In één set kan je zowel dubstep als breaks en house horen. Er zijn minder tussenschotten of stempels tegenwoordig en ik voel mij daarin thuis, ik vind dat leuk – luister maar naar mijn radioshows in de Kiosk. Dat gaat van salsa over gospel naar dubstep, house en techno. De mensen vinden dat ook leuk en ik vind het dan weer leuk dat de mensen het leuk vinden.”
“Alleen voor de promotors is dat moeilijk, want er zijn nog veel mensen die in hokjes denken, die Lefto niet zouden boeken voor een technofeest, omdat ze mij zo niet zien, terwijl ik wel perfect een technoset kan spelen met de allerlaatste techno en de classics die ertussen passen, snap je?”
enola: Op welk moment van de dag kunnen we het best naar je plaat luisteren? Is het een ochtend- of avondalbum?
Lefto: “Het is een plaat om in de mood te komen, eentje die je opzet alvorens je naar de club gaat. Je wordt er wakker van, en langs de andere kant zijn er ook rustmomenten. En soms spreken de titels voor zich. “The Soundtrack To A Beautiful Sunset On Your Way Home” zet je op na een dag op het werk en je rijdt naar huis terwijl je vermoeid naar de horizon staart. En dan moet je toch nog op de baan letten natuurlijk (lacht).”
enola: Het geheel ademt een zekere melancholie uit.
Lefto: “Er zit zeker melancholie in, maar ook woede. Het eerste nummer dat ik gemaakt heb is “Live in Darkness and Wait for Brighter Days”, waarin je de woede voelt opkomen tot ze ontploft, waarna het weer tot rust komt. Het album komt pas volledig tot zijn recht als je het verhaal kent en het zo beluistert.”
enola: De titel “A Love Supreme”, is dat een knipoog naar Coltrane?
Lefto: “Niet echt. Het zijn de twee laatste woorden die Aint About Me zegt op het nummer. Hij zegt: “shit ends in love… supreme”, en dan kan het album pas echt beginnen. Tegelijk zit Coltrane er indirect wel in natuurlijk. Lukasz is ook een skater, net als ik, en je hebt het skatemerk Supreme, dat zijn naam ook heeft ontleend van het jazznummer.”
enola: Skate je nog? Je post in elk geval veel filmpjes van skaters.
Lefto: “Ik skate soms nog naar de nachtwinkel en zo, maar veel meer dan dat is het niet. Ik voel me wel nog een echte skater.”
enola: Heeft dat te maken met de vrijheid die je ervaart op je board?
Lefto: “Ik mis die vrijheid wel, om met vijf of tien skaters op de baan te zijn, gewoon in de stad, en iedereen kijkt naar je omdat je zo’n fucking crazy bende bent die de trappen af olliet en flipt. Ik doe alles nog steeds uit een skate- en punkmentaliteit. Als ik in mijn sets of op mijn album house en uptempo wil mixen met hiphop, dan doe ik dat gewoon. Gewoon: ‘I don’t give a fuck’ en erin vliegen, niet achterom kijken. Ik denk dat dat nooit weggaat als je ooit diep in de skatecultuur hebt gezeten en dat ik als skater zal sterven – in mijn hoofd dan.”
