Olivier Schrauwen :: Zondag

Het zondaggevoel gevoed door een mix van melancholie, verveling en lusteloosheid is eenieder gekend en maakt van geen van ons een sympathiek mens. Schrauwen weet dat gevoel en die dag perfect te vatten in zijn laatste werk, 'Zondag'.

“Everyday is like Sunday, everything is silent and gray”, zong Morrisey op zijn tweede solosingle “Everyday is like Sunday”. En hoewel het nummer in de eerste plaats over een saai kuststadje ging, is de vergelijking met de doodsheid van de ‘dag des heren’ in moderne tijden treffend. De plannen die op zaterdag nog vooruitgeschoven werden – morgen is er immers nog een dag – sterven een stille dood naarmate zondag verder op zijn einde loopt. Zondag is een doodse dag geworden – een van verveling, ledigheid en loze beloftes.

In Zondag weet Olivier Schrauwen dat lamlendige gevoel perfect te vatten in een slordige 472 pagina’s die een zondag bestrijken in het leven van zijn (fictieve) neef Thibault Schrauwen, typograaf van beroep. Hoewel het de dag voor zijn verjaardag is, heeft Thibault geen plannen in het vooruitzicht. Zijn vriendin Migali zit in Afrika en keert die dag terug naar huis, maar Thibault is vergeten wanneer ze landt en vraagt zich af of hoe hij er naar kan vragen zonder te moeten bekennen dat hij het domweg vergeten is. Daarnaast negeert hij ook al een week lang de berichten van Antoine, een van zijn klanten voor wie hij een font moet ontwerpen voor een nieuw magazine. Thibault is niet van plan zijn zondag door wat dan ook te laten vergallen en besluit de dag zijn gang te laten gaan. Veel komt er dan ook niet van in huis, want naast porno kijken en de biermand bedoeld voor zijn vader leegdrinken, doet Thibault niets het vermelden waard.

Terwijl hij zijn zondag verkwanselt, worden een aantal andere personages geïntroduceerd die al dan niet een rol zullen spelen in zijn leven en/of die dag. Zo is er zijn buurvrouw die bezorgd is of hij wel voldoende eet en voor hem een extra portie maakt, die haar man noodgedwongen en tegen zijn zin moet brengen. Daarnaast is er nog zijn homoseksuele en extraverte neef Rik, die hem die dag wil verrassen met een apart cadeau. Die neef loopt overigens Nora tegen het lijf, een vriendin en zo blijkt, ook een oude vlam van Thibault. Hij stelt voor om niet alleen samen de dag door te brengen maar ook om vlak voor middernacht Thibault te verrassen. Rik lijkt zowat de tegenpool te zijn van Thibault in zijn extraverte en schaamteloze gedrag, al deelt hij met zijn neef wel een opmerkelijke desinteresse in hoe hij op anderen overkomt.

Terwijl Thibaults gedachten het hele verhaal verder domineren, verschuift Schrauwen geregeld de aandacht naar de ‘nevenpersonages’, waaronder naast Rik en Antoine (die zo blijkt ook Nora kent), Migali, zijn buren, ook een jong (buur)meisje en grappig genoeg nog een kat en een muis, waarbij de eerste de tweede vruchteloos opjaagt. Hun gebeurtenissen worden van commentaar voorzien door Thibault, al is dat niet bewust. Schrauwen laat ‘doodeenvoudig’ Thibaults mijmeringen doorlopen terwijl hij anderen in beeld brengt en hen tijdelijk op het voorplan plaatst. Op die manier wordt Thibault de afstandelijke en ietwat sarcastische commentator bij het leven van de anderen, wat des te ironischer is aangezien hij alvast die dag blijk geeft van een totaal gebrek aan ambitie, levenslust of wat dan ook. Waarom iemand vrijwillig met Thibault zou willen optrekken, is een raadsel dat Zondag niet beantwoordt, al ogen de andere personages ook niet al te fraai.

Zondag is niet de eerste keer dat Schrauwen een fictief familielid naar voor schuift als hoofdpersonage. Hij deed dit eerder al in Parallel Lives en Arsène Schrauwen, wat nog steeds zijn meesterwerk is. En net als in die werken speelt het kleurenperspectief een belangrijke rol in het verhaal. Het werk dat eerst in aparte delen bij de Berlijnse risoprint-uitgeverij Coloramabooks (2019-2023) gepubliceerd werd, benadrukte dit nog verder door telkens voor andere kleuren te kiezen per deel. Bries tracht niet alleen de originele risoprint in haar editie maximaal te respecteren (er wordt gebruikt gemaakt van vijf pantone kleuren die doorheen het verhaal variëren en zo bijdragen aan de beleving), maar door ook de opdeling in aparte stukken te behouden, inclusief de cover/tussenbladen die voor de originele editie gebruikt werden. In die druk werd overigens na de eerste twee delen ook geopteerd voor ‘bundelingen’ waarbij niet alleen deel 3 en 4 samen verschenen, maar deel 5 tot het afsluitende deel X zelfs als een geheel uitgebracht werd.

Dat Schrauwen bij de publicatie de opdeling in verschillende delen behield, was om aan de lezer duidelijk te maken dat het boek niet bedoeld is om in één keer uit te lezen maar met de nodige rustpauzes. Wie zich toch aan een marathonlezing waagt, loopt ironisch genoeg immers het risico net door eenzelfde verveling als Thibault geveld te worden. Dat betekent niet dat Zondag saai zou zijn, want zoals Jerry Seinfeld al wist: zelfs een verhaal dat over niets gaat, kan intrigeren zolang de personages zelf maar beklijven. Ze hoeven daarbij niet eens sympathiek of innemend te zijn, geen van de personages in Zondag is dat, Thibault zelf als de meest vervelende onder hen. En hoewel Zondag niet het beste werk van Schrauwen is, blijft zijn unieke kijk en stempel wel duidelijk. Als geen ander weet hij immers dat vervelende zondaggevoel tastbaar te maken en de banaliteit van alledag tot leven te brengen. Het is geen eenvoudige of zelfs noodzakelijk aangename (lees)rit maar met Zondag bevestigt Schrauwen eens te meer wat voor een meesterverteller hij is.

8
Bries
Ferran Cornella

recent

John Moreland :: Visitor

Op Visitor keert John Moreland terug naar de uitgepuurde...

Challengers

Nadat hij in de vroege jaren 2000 enige furore...

Mother’s Instinct

Mother’s Instinct is een gepolijste remake van het Franstalige...

JD Morvan / Victor Matet / Cesc & EFA :: Vaarwel Birkenau

Vaarwel Birkenau toont de Holocaust van binnenuit. Overlever Ginette...

ILA :: Ayna

Het was met verbetenheid dat Ilayda Cicek zich met...

aanraders

Ilja Leonard Pfeijffer :: Alkibiades

Bekroond, gelauwerd, alom gelezen en geprezen: zonder overdrijven mogen...

Tommy Wieringa :: Nirwana

Joe Speedboot, Caesarion, Dit zijn de namen en De...

Ton Lemaire :: Bomen en bossen – Bondgenoten voor een leefbare aarde

Wat doe je als je de tachtig voorbij bent,...

Adania Shibli :: Een klein detail

Deining op de Frankfurter Buchmesse afgelopen editie. Kort voor...

verwant

Olivier Schrauwen :: Mowgli’s spiegel

In 2011 publiceerde Olivier Schrauwen het woordloze Le Mirroir...

Schrauwen :: Arsène Schrauwen

Het werk van Olivier Schrauwen wordt internationaal erg gewaardeerd....

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in