Het was alweer een paar jaar geleden dat we nieuw werk hoorden van Rufus Wainwright. Samen met een resem muzikale vrienden brengt hij ons met Folkocracy een onderhoudende plaat – een eufemisme voor matig. En dat is voor iemand van het kaliber van Wainwright niet goed genoeg.
Folkocracy is een coverplaat met folk (d’oh) songs, gezongen samen met een huifkar vol muzikale gasten. Met die premisse kun je niet verwachten een vintage-Wainwright (Rufus, niet Martha of Loudon III) voorgeschoteld te krijgen. De samenhang van dit soort oefeningen is niet altijd evident. Folkocracy is dan ook een potpourri van stemmen, instrumenten en sfeertjes. Dat resulteert in een handvol geweldige herwerkingen, maar ook enkele plompverloren faux pas.
Vaak vallen alle puzzelstukjes mooi in elkaar, zoals bijvoorbeeld op “Twelve-Thirty (Young Girls Are Coming To The Canyon)”, een cover van The Mama’s And The Papa’s. De samenzang van Wainwright, samen met Susanna Hoffs (The Bangles), Chris Stills (zoon van) en Sheryl Crow (zichzelf), is van een belachelijke schoonheid. Een cover die misschien niet veel toevoegt aan het origineel, maar wat ons betreft wel een upgrade is. De song geeft Wainwright bovendien de ruimte om zijn stem de vrije loop te laten. Te vaak blijft het raspaard op deze plaat echter beteugeld in een kleine weide, waar hij vocaal niet volledig tot zijn recht komt.
Ook “Harvest” (Neil Young), hier met Andrew Bird en opnieuw Chris Stills, werd van bij de eerste luisterbeurt met stip aangeduid. Birds viool schuurt het nummer kermend op gang, waarna hij ze typisch als ukulele gebruikt voor de rest van de song. De pedal steel doorspekt het geheel met de warme gloed van een ondergaande zon na een dag zwaar labeur op het veld.
De meest gewaagde songkeuze op het album is misschien wel “Going To A Town”, Wainwrights hoogsteigen protestsong uit 2007. Waar het origineel kracht werd bijgezet door een aanzwellend orkest en jammerende schikgodinnen Martha Wainwright en Richard Thompson neemt Anohni dit keer de maat van de Verenigde Staten. De bedeesde intro, enkel voorzien van akoestische gitaar, zet je even op het verkeerde been. Uiteindelijk groeit ook deze versie, op een veel killere manier dan het origineel, uit tot een gebalde aanklacht tegen the land of the brave. Terwijl het origineel doordrongen was van boosheid en ontgoocheling, berusten Anohni en Rufus in de ondergang van de American Dream.
Het zijn drie hoogtepunten, maar ze leggen meteen ook de pijnpunten van dit album bloot: echt folk kun je de bovenstaande nummers niet noemen en Wainwright is zelden de ster van de show. Dat hoeft ook niet, maar soms krijg je het gevoel naar een playlist van vrij willekeurig bij elkaar gezochte nummers en muzikanten te luisteren.
“Cotton Eye Joe”, in de Nina Simone-versie, zorgt voor de nodige koude rillingen, maar is als pianoballad opnieuw een buitenbeentje tussen de meer folky folk op de rest van het album. Ook wanneer op het volgende nummer Wainwright alleen in het voetlicht treedt, blijven we op het puntje van onze stoel zitten. De geweldige vibrato en het onnavolgbaar lyrisch pianospel geven “Arthur McBride”, een echte folksong, een esthetisch paar cojones dat te vaak afwezig is op Folkocracy. Een stem en een piano: dat is alles wat een Wainwright op de top van zijn kunnen nodig heeft om een doorleefd, muzikaal overweldigend verhaal te vertellen.
Eervolle vermeldingen zijn er voor “Black Gold “(van en met Van Dyke Parks, al van in het begin van Wainwrights carrière vriend aan huis) en de intieme samenzang met David Byrne op “High On A Rocky Ledge”, een cover van Moondog. Ook “Heading For Home” past in dit rijtje. John Legend en Rufus die vocaal elkaar de loef proberen af te steken: het is een gevecht waar de luisteraar als winnaar uitkomt.
Maar voor elk hoogtepunt vinden we wel een song die we niet in onze RW-playlist opnemen. Bij de songkeuze waande Wainwright zich als een kleuter in een snoepwinkel. Dit album proeft van alles wat en dat zorgt toch voor een vreemde nasmaak. Wat een geneuried “Nacht Und Traüme”, een lied van Franz Schubert, op een album met “Kaulana Nā Pua” (met een nauwelijks aanwezige Nicole Scherzinger) – een patriottische song uit Hawaï – komt zoeken, is ons een raadsel. Misschien zijn we te streng en is dit gewoon een sterk coveralbum. Allemaal vaklui van de bovenste plank die samen rond het kampvuur in een spontane samenzang ontsteken: je kunt het bezwaarlijk slecht noemen, maar helemaal warm worden we er toch niet van. Daarvoor is Folkocracy te weinig een echte Rufus Wainwright-plaat en schiet ze een beetje te veel alle kanten uit.
