De uitstekende politiethriller Dragged Across Concrete is een schoolvoorbeeld van uiterst vakkundig gemaakt genremateriaal, dat zichzelf op verbazende manier overstijgt en zowel vormelijk als thematisch briljante cinema aflevert. Regisseur S. Craig Zahler liet zich eerder al opmerken met het verdienstelijke Brawl in Cel Block 99 , maar demonstreert hier een verbluffende beheersing van het medium, die van deze hondsbrutale misdaadfilm een waar meesterwerk maakt.
De verhaallijn lijkt een samenraapsel van alle mogelijk clichès uit gelijkaardig materiaal, maar die worden op dermate subtiele wijze uitgehold en ondergraven, dat ze een totaal nieuwe betekenis krijgen. Omdat een van de hoofdrollen gespeeld wordt door Mel Gibson, is dit ook een film die fungeert als een soort donker spiegelbeeld van diens grote commerciële doorbraakprent Lethal Weapon : Gibson is nu de oude en vermoeide flik en de film draait niet langer om de branie en opwinding van het geweld, maar om de prijs die dat geweld met zich meebrengt. Het casten van Mel Gibson in de rol van een openlijk racistische en overdreven gewelddadige politieman, zorgde ook al meteen voor de nodige controverse: de ster was zelf enkele jaren nagenoeg ‘persona non grata’ in Hollywood nadat hij in opspraak kwam door enkele racistische en gewelddadige incidenten. Hier en daar werd de prent dan ook verweten een ‘rechtse fantasie’ te zijn, maar het is volkomen onzin te stellen dat de film het gedrag van de protagonisten zou goedpraten.
Bij de start gaan Gibson en zijn partner (Vince Vaughn) bijzonder hardhandig tewerk bij het inrekenen van een drugdealer, een arrestatie die door een oplettende burger gefilmd wordt. Wanneer de twee een schorsing opgelegd krijgen, rijpt het plan om voor eigen rekening geld afhandig te maken van een misdadiger die in de stad is voor een grote zaak. In een parallel lopende verhaallijn volgen we Henry (Tory Kittles) een jonge Afro-Amerikaan die net uit de gevangenis komt en uit noodzaak opnieuw voor een leven in de misdaad kiest.
De Amerikaanse filmcriticus Brian Tallerico vergeleek het net van in elkaar hakende plotlijnen met de structuur van een lijvige roman en het is inderdaad zo dat bijvoorbeeld het werk van Elmore Leonard of Back to the Blood van Tom Wolfe regelmatig voor de geest komen, al is dat zeker geen toeval: Zahler is immers naast filmregisseur ook schrijver en hanteert duidelijk een aantal literaire conventies in de opbouw van zijn ingenieuze plot. De film draagt ook duidelijke sporen van het oeuvre van filmmakers als Michael Mann, Sidney Lumet of Quentin Tarantino, als is Zahler in tegenstelling tot die laatste absoluut niet geïnteresseerd in postmoderne ironie. De thema’s die de film aankaart – raciale vooroordelen, sociale stratificatie en maatschappelijke malaise – zijn immers niet nieuw, maar worden wel op genuanceerde en doordachte wijze aangebracht, zonder ze te minimaliseren of te ontdoen van hun reële draagkracht.
Die nuances worden kracht bijgezet door de dwingende beeldtaal, die vooral op meesterlijke wijze gebruik maakt van het breedbeeldformaat waarmee de cineast overweldigende, maar ook akelig lege tableaus creëert. Ook de schaars verlichte decors dragen een aardig steentje bij tot de kille en afstandelijke sfeerschepping, die dan weer in fel contrast staat met de uitbarstingen van schokkend brutaal geweld, die de kijker er aan herinneren dat de elementen van het misdaadgenre die hier meesterlijk gerecycleerd worden, abstracte representaties zijn van een realiteit waarin ze steevast vergezeld zijn van een prijs die in echte levens betaald wordt.
De eigenzinnige manier waarop de film gebruik maakt van ontzettend veel ‘temps mort’ , zorgt er ook voor dat we als kijker uitgebreid de gelegenheid krijgen te reflecteren over de ideeën en thema’s , terwijl we door de kracht van de beeldtaal binnen gezogen worden in het donkere universum van dit bedachtzame noodlotsdrama.
