Enkele kilometers ten zuiden van Parijs nam Ahmad Jamal het album Marseille op. Met deze plaat lauwert hij de sfeer en het karakter van de ooit verguisde Franse havenstad uitvoerig.
Jamal is een graag geziene gast bij onze zuiderburen — in 2007 schopte hij het zelfs tot ware Chevalier de L’Ordre des Arts et de Lettres. Dat bewijst niet enkel dat de liefde wederkerig is, maar ook geïnstitutionaliseerd werd. Wie Marseille kent, weet dat het een ruwe bolster met een multicultureel karakter is. De havenpoorten, die wegen openen naar Afrika en het Midden-Oosten, en haar rijke geschiedenis maken de stad erg waardevol. Lange tijd was Marseille het zwarte schaap van de Provence door socio-culturele perikelen. Maar de stad bruist van leven en zelfbewustzijn, en dat weet ook de Amerikaanse pianist.
Ahmad Jamal is een heuse jazzdino met een toerenteller die maar geen limiet weet te bereiken. 87 jaar en ruim 65 jaar dienst, wie doet het hem na? Hij wordt geroemd om de ruimte die hij openlaat en om zijn minimalistische pianospel. Als de grote Miles Davis hoog met je opliep, dan weet je hoe laat het is. Al vroeg in zijn carrière onderstreept de pianist het belang van groove en dynamiek die de tijd krijgt om te bloeien. Dat Jamal een onbetwistbaar respect heeft voor zijn roots — en die van de jazz tout court — hoor je in de Afrikaanse ritmes die hij erbij betrekt. Met zijn kenmerkende stijl en dito ritmesectie heeft de pensioengerechtigde pianist niet meer dan enkele tellen nodig om herkend te worden. Die ritmesectie, dat is sedert jaar en dag Herlin Riley op drums, James Cammack aan de contrabas en Manolo Badrena, de percussionist van Weather Report.
De plaat werd opgetrokken rond de titeltrack “Marseille”. Ze start en eindigt ermee, en middenin passeert-ie ook op de tracklist. Driemaal anders verpakt. De eerste versie is instrumentaal: een marching snare drum, ostinato baslijnen, klankstaafjes en woodblocks, en daarboven Jamals breed uitgesmeerde pianospel. In de tweede versie gaat spoken word artist Abd Al Malik aan de slag met de tekst die Jamal schreef. “Marseille, ta voix ne cesse de m’appeler/Marseille, Marseille, ville d’éternité”, terwijl Jamal op golvende wijze de melodie suggereert. Hij wacht tot de finale versie — met zangeres Mina Agossi — om zich aan meer vrijheid te wagen.
Rond die titeltracks heeft Jamal een vijftal andere nummers gesponnen. “Sometimes I Feel Like A Moherless Child” is een spiritual die teruggrijpt naar de negentiende eeuw en haar slavernij. Die wordt verrassend funky gespeeld, tot een bij wijlen onherkenbare versie. Strak in het pak, New-Orleans tamboerijntje en een quote uit Miles Davis’ “Jean-Pierre”. Lekker dansbaar. In “Pots En Verre” schotelt Jamal ons verschuivende ritmes toe. En, zoals we hem kennen, hier en daar een ware spraakwaterval, op andere momenten de zuinigheid zelve.
Deze Marseille ligt helemaal in de lijn van zijn vorige albums. Een geoliede machine draait op volle toeren en Jamal kriebelt er gezwind overheen; de titeltrack “Marseille” vormt het kaderwerk. Met dit leuke plaatje breekt Jamal geen potten, maar ’t is ongetwijfeld een warme tussenstop naar een volgende worp.
