COLUMN :: Linkeroor #4 :: De takken van Sub Rosa

Peter Wullen teistert maandelijks uw oor met experimenteel luistervoer

Sub Rosa is een Belgisch experimenteel label dat eind jaren 80 door Guy-Marc Hinant en Frédéric Walheer opgericht werd. Wars van alle muzikale trends vaart het Brusselse muziekhuis al 20 jaar een eigenzinnige koers.

De dvd Fuck You is een superinteressante documentaire die Hinant en Dominique Lohlé clandestien draaiden in China. De doc belicht in een klein uur de elektronische noise underground in China. Door de opkomst van een Chinese middenklasse beschikken jongeren over laptops waarmee ze muziek maken. De documentaire roept interessante vragen op. Is noise eigenlijk ooit apolitiek? Kan een regering muzikanten verbieden om abstracte noise te maken? Is het maken van noise dus toch een politiek gebaar? Chinese muzikanten kopiëren Westerse en Japanse artiesten en maken noise om aan de harde realiteit van censuur en overheidscontrole te ontsnappen. Kan het subversief nihilisme van deze artiesten gezien worden als een verzetsdaad in een land waar je voor elk misplaatst woord of voor een simpele fuck you al in de nor kan belanden? De dichter Sun Meng Jin komt openlijk uit voor zijn mening in een anoniem restaurant. Hij doet voor de verborgen camera enkele gewaagde uitspraken over politiek die hem makkelijk in een of andere Chinese gevangenis zouden kunnen doen belanden. Aan de andere kant heb je een voorzichtig interview met de in het Westen relatief bekende, jonge, experimentele artiest Wang Changcun, die hardnekkig ontkent dat zijn noise ook maar enige politieke implicatie heeft. Fuck You is een schrikwekkend visioen van een staat die zijn burgers met ijzeren vuist controleert. Spilfiguur van de documentaire is de naar Japan uitgeweken Poolse noiseartiest Zbigniew Karkowski, die de peetvader is van de Chinese elektronische underground en die de plaatselijke artiesten met raad en daad bijstaat.

De dvd Ecce Homo is een passend eerbetoon aan de enigmatische Belgische muziektheoreticus Célestin Deliège. De beminnelijke Deliège overleed in 2010 aan een slepende ziekte. De documentaire werd enkele maanden voor zijn dood gedraaid. De controversiële musicoloog verklaart meteen al in het begin van de documentaire dat “democratie slecht is voor de muziek” en dat “de klassieke muziek in verval is sinds het einde van de jaren 50”. De film is een ontroerend en erg respectvol portret van de musicoloog, die in dialoog gaat met verschillende hedendaagse componisten zoals Pascal Decroupet, Fred Lerdahl, Ictus Ensemble en vele anderen. De toon van de interviews verschilt nogal: van intimistisch tot polemisch en van schroomvallige bewondering tot bijtende kritiek. Deliège zet de interviewer graag op zijn plaats als hij vindt dat hij gelijk heeft. De producers schrikken er niet voor terug om ook die fragiele en pijnlijke momenten te tonen. Het deel waarin hij het heeft over het neoklassieke muziekstuk “Index Of Metals” van de hedendaagse componist Fausto Romuletti, is op zijn minst revelerend. Deliège was erg ziek aan het einde van zijn leven, maar toch behield hij zijn encyclopedisch vermogen en zijn vechtersgeest. Ecce Homo is een hommage aan een bijzonder mens die misschien niet echt bekend is bij het grote publiek, maar die deze extra aandacht zeker en vast verdient.

In de reeks new series framework van Sub Rosa verscheen het interessante album Timeless Waves van de Turkse elektroakoestische componist met de schier onuitspreekbare naam Erdem Helvacioglu. Helvacioglu werkte reeds samen met een rist internationale artiesten en bracht op vrij korte tijd twee waardevolle maar zeer verschillende soloalbums uit. Eleven Short Stories kwam eerder dit jaar uit op Innova en bevatte elf stukken voor prepared piano. Het pianoalbum was een soort ode aan zijn favoriete filmregisseurs Kim Ki-Duk, David Lynch, Jane Campion, Ang lee, Steven Soderberg en vele anderen. Zijn nieuwe album Timeless Waves klinkt een stuk experimenteler en ongewoner. De muziek was oorspronkelijk bedoeld voor een geluidssculptuur op het multidisciplinaire kunstproject The Morning Line in Istanbul met niet minder dan 47 kanalen en 53 speakers, die voor het album jammer genoeg gecomprimeerd werden tot een stereoversie. Het album neemt als uitgangspunt de zes menselijke basisemoties. De muziek combineert vlot elementen van de elektroakoestische muziek met drone, noise en minimale exotische melodieën. De dreigende sfeer van het eerste nummer “Fear” slaat al gauw om in de bloedmooie klanken van “Love”, waarin Helvacioglu bijna Oosterse klankakkoorden combineert met elektroakoestisch experiment. Het krachtige en energieke “Anger” is een sonische tour de force vol wrijving en geweldige gitaarexplosies. In “Sadness” keert Helvacioglu terug naar de nostalgische klanktapijten van “Love”. Ook de mooie track “Joy” combineert een toegankelijk Oosters huppelmelodietje met kittelorig experiment. Door de afwisseling van emotionele sferen is Timeless Waves een zeer onderhoudend album geworden, dat van het begin tot het einde de aandacht vasthoudt. Het album is een prettige kennismaking met een elektroakoestisch componist uit een deel van de wereld waar je dergelijke releases niet onmiddellijk in groten getale verwacht.

Een interessante nieuwe naam op Sub Rosa is de Française Bérangère Maximin. Deze leerlinge van de akoesmatische componist Denis Dufour is niet alleen een heel bevallige en pittige verschijning, ze bracht in 2008 ook haar eerste album Tant Que Les Heures Passent (As Long As The Hours Go By) uit op Tzadik Records, het label van niemand anders dan John Zorn. Dat leverde haar een geweldige status op in de experimentele muziekwereld. Maximin toerde nadien met Fennesz, Fred Frith, James Blackshaw en vele anderen. Er is weer hoop voor de experimentele muziek in Frankrijk, want voor haar gloednieuwe album No One Is An Island werkte Maximin samen met een internationale crew van experimentele boegbeelden zoals Christian Fennesz, Rhys Chatham, Richard Pinhas en Frederic D. Oberland. Maximin is afkomstig van het tropische overzeese eiland Île de la Reunion. Haar album klinkt daardoor tegelijk zeer warm en experimenteel. Van de zang en het gebroken Engels op “Knitting In The Air” werden we niet wild, maar dat wordt ruimschoots gecompenseerd door enkele echt fantastische nummers. Het noisy “Carnival Cannibale” is een geweldige samenwerking met de Franse rocklegende en meestergistarist Richard Pinhas. “Bicéphale Ballade” met zijn ingeslikte vocalen is een negen minuten durende improvisatieoefening met laptopgitarist Fennesz. Uitschieter van het album “Where The Skin Meets The Bone” klinkt door de cirkelende trompet van Rhys Chatham als een gestoorde Jon Hassell-track of als een nummer van de Ehlers/Suchy/Hautzinger-cd Sound Chambers. Dat is een enorm compliment. No One Is An Island is het beste experimentele album dat dit jaar uit Frankrijk kwam. Hoed af voor deze getalenteerde dame.

  • Fuck You, dvd van Guy-Marc Hinant/Dominique Lohlé, verscheen in de OME reeks op Sub Rosa, www.subrosa.net
  • Ecce Homo, dvd van Guy-Marc Hinant/Dominique Lohlé, verscheen in de OME reeks op Sub Rosa, www.subrosa.net
  • No One Is An Island, cd van Berangère Maximin, verscheen in de reeks new series framework van Sub Rosa, www.subrosa.net
  • Timeless Waves, cd van Erdem Helvacioglu, verscheen in de reeks new series framework van Sub Rosa, www.subrosa.net

recent

Ilja Leonard Pfeijffer :: Alkibiades

Bekroond, gelauwerd, alom gelezen en geprezen: zonder overdrijven mogen...

¥$ :: Vultures 1

Doorheen zijn hele carrière zijn twee elementen altijd dominant...

Talk Show

27 maart 2024Botanique, Brussel

Eind jaren tachtig sloegen alle rockers plots aan het...

Arthur The King

Uitgerekend in de week dat Joe Camp – de...

Hors-saison

Met zijn sociaal bewogen films past Stéphane Brizé binnen...

verwant

Ilja Leonard Pfeijffer :: Alkibiades

Bekroond, gelauwerd, alom gelezen en geprezen: zonder overdrijven mogen...

¥$ :: Vultures 1

Doorheen zijn hele carrière zijn twee elementen altijd dominant...

Talk Show

27 maart 2024Botanique, Brussel

Eind jaren tachtig sloegen alle rockers plots aan het...

Arthur The King

Uitgerekend in de week dat Joe Camp – de...

Hors-saison

Met zijn sociaal bewogen films past Stéphane Brizé binnen...

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in