Peter Wullen teistert maandelijks uw oor met experimenteel luistervoer
Internet vaagde de grenzen tussen de verschillende werelddelen weg. Enkele jaren geleden was het ondenkbaar dat kwalitatief goede experimenten uit Rostov a/d Donau in Rusland ooit onze Westerse oren zou bereiken.
De Rus Denis Shapovalov startte in 2005 met zijn experimentele label obs*. Voordien maakte hij handgemaakte cdr’s voor een beperkt aantal geïnteresseerden. Er leek niet veel belangstelling te bestaan voor wat hij deed. Maar de situatie in Rusland veranderde de laatste jaren razendsnel. Jonge Russen luisteren tegenwoordig via internet naar idm, dubstep, industrial en elektronica en doen tevens hun duit in het zakje. Er wordt in Rusland ontzettend veel muziek gemaakt, die tot nu toe echter slechts met mondjesmaat zijn weg vindt naar het buitenland.
De oorspronkelijke naam voor het label van Shapovalov, ‘observatory’, werd snel vervangen door het veel kortere obs*. De eerste release op obs* was een liveopname van zijn eigen noiseproject Sunchariot. Shapovalov schreef zelf Westerse artiesten aan om muziek uit te brengen op zijn kersverse label, dat algauw een hogere vlucht nam dan hij vermoed had. Via internet hoorden muzikanten en artiesten over obs* en ze schreven Shapovalov zelf aan. Obs* onderscheidt zich van de massa’s andere Russische labels door zijn kwaliteit en door het zeer specifieke elektro-akoestische genre dat het uitbrengt.
Obs* zoekt zijn bronnen vooral in het buitenland. De enige Russische muzikant die Shapovalov kan waarderen, is Sergey Suhovik van het Moskouse project Five Elements Music. Shapovalov en Suhovik brachten onlangs de gezamenlijke cd Steel Glares And Night Shadows uit, een verzameling elektro-akoestische fieldnoise die ‘s nachts opgenomen werd op industriële sites rond Moskou en Rostov. De opnames op Steel Glares… werden gemaakt tijdens 2010 en 2011. Het materiaal van Five Elements werd gebruikt als basis voor het album. De oorspronkelijke veldopnames van Suhovik werden door Shapovalov aangevuld met analoge sounds van metaal, glas en hout. Synths werden daarentegen níet gebruikt op de vijf langgerekte tracks van Steel Glares…. De cd reikt van bijna volledige stilte naar vrij massieve noisedrones. Alleen te beluisteren met gevoelige hoofdtelefoons.
De releases van obs*, zij het in de vorm van cd’s, cassettes, cdr’s of downloads, onderscheiden zich van de rest van het veld door de consistente kwaliteit van de opnames en het smaakvolle ontwerp. Shapovalov doet alles trouwens zelf. Als een echte DIY-er verzorgt hij het artwork, de mastering én de wereldwijde verspreiding van de beperkte oplages via zijn sublabel Rostov Vox. Hij bereidt momenteel een pak nieuwe releases voor van Westerse én Japanse artiesten. Emmanuel Mieville, Hitoshi Kojo, Michael Northam, Yannick Dauby zijn enkele namen die vallen en die binnenkort werk uitbrengen op obs*.
Een opvallende naam op obs* is de Brit Chris Whitehead van het elektro-akoestische duo Ammonites. Gryphaea zijn een soort oesters uit de oertijd waarvan de fossiele resten aan de noordkust van Engeland overal te vinden zijn. Bizarre stemmen, zeegeruis, en het zacht knetterende geluid van zand nemen ons mee op een trip naar de prehistorie. Het album werd volledig gemaakt met het geluid van stenen, zand en wind. Het enige instrument op het album is een no-input mixing board op het nummer “Tethys”. Gryphaea deed ons wat denken aan wat Martin Tétréault/Ikue Mori/Diane Labrosse enkele jaren geleden presteerden op het organische Île Bizarre. Het allerlaatste nummer “Peak Fault” is absoluut fantastisch en veruit het beste nummer van het album. Vanuit het niets duikt een loeiend geluid op als een stormwind die in een geluidsversterker toetert. Zeer indrukwekkend!
Een Amerikaan op een Russisch label? Dat kan tegenwoordig geen probleem meer vormen. De enigmatische geluidsartiest Richard Garet bracht net het album Silver uit op Shapovalovs label. Silver lonkt vooral in de eerste twee tracks naar de experimenten die Andrew Lagowski enkele jaren geleden ondernam met zijn project S.E.T.I. op het Britse Ash International. De S.E.T.I.-trilogie samplede geluid uit de ruimte voor een intrigerend dark ambient-project. Ook op Silver faden de spacey stemmen in en uit. Vreemde piepgeluiden verstoren het geluidsbeeld dat van links naar rechts uitwaaiert. De twee laatste tracks, “Gray” en “Mobility”, tappen uit een ander vaatje en vragen nogal wat geduld van de luisteraar. Minimalistische geluidsgolven nemen gedurende een half uur in intensiteit toe en dan weer af, in wat op een niet aflatende noisemassa lijkt.
De interessantste artiest op obs* is wellicht de Japanner Takanobu Hoshino. Hoshino woont in het Japanse Fukushima en ondervond de zwaarste nucleaire ramp in de wereldgeschiedenis aan den lijve. De cd A Sampling + 5 is een solowerk van Hoshino dat ongeveer 50 minuten duurt. De cd bestaat uit veldopnames in en rond Fukushima. De cd Fukushima van Hoshino en de Nederlander Roel Meelkop vertelt het verhaal van Fukushima vanuit een heel persoonlijk oogpunt. Het album is het verpletterende resultaat van de catastrofe die in en rond Fukushima plaatsgreep. Nucleaire regen, desolate klanklandschappen, kletterend metaal… Fukushima is een album dat je best in je eentje, in volledige stilte en in het donker tot je neemt. Het album is een indrukwekkend geluidsmonument voor de inwoners van Fukushima, die hun strijd nog elke dag voeren. Het album maakt het label van obs* van Denis Shapolavov uit Rostov a/d Donau in Rusland bovendien pertinent en razend actueel.
- Steel glares and night shadows van Denis Shapovalov/Five Elements Music, http://abser1.narod2.ru/releases/obs_028_slill_sleep_16_/
- Gryphaea van Chris Whitehead, http://abser1.narod2.ru/releases/obs_032/
- Silver van Richard Garet, http://abser1.narod2.ru/releases/obs_033/
- A sampling +5 van Takanobu Hoshino, http://abser1.narod2.ru/releases/obs_034/
- Fukushima van Takanobu Hoshino & Roel Meelkop, http://abser1.narod2.ru/releases/obs_30/
