Het is geen schande om Ken Stringfellow niet te kennen, maar het
strekt tot aanbeveling als je dat wel doet. Lagwagon en deze
Disciplines mogen dan niet de meest welluidende namen uit de
popmuziek zijn, The Posies – waar Stringfellow frontman is – en
R.E.M. – waar de man zich graag geziene gast mag noemen – luiden
vast meer bellen. Op een lentedag zoals ze die enkel in Etterbeek
kennen, mochten we Stringfellow ons op een Café Macciato laten
trakteren.
Big in Norway
enola: Vanwaar kwam het idee om een nieuwe band, The
Disciplines, op te richten?
Ken: Wel, ik kwam de jongens tegen toen ik in Noorwegen aan het
toeren was. Ze waren al licht fan van me, en we begonnen er gewoon
aan. Het is een van die dingen die je op tournee meemaakt, want je
ontmoet een massa muzikanten. En zij hadden al een band in
Noorwegen die daar erg populair was (Briskeby, nd). We werkten een
beetje samen, hadden succes in Noorwegen en wanneer daar een eind
aan kwam, wilden we de samenwerking verder zetten. In het begin
voor het plezier, maar al snel merkten we dat er iets serieus van
kon komen.
enola: Heb je iets met Noorwegen, of was het gewoon toeval dat
het tijdens het toeren daar gebeurde?
Ken: Noorwegen is altijd goed geweest voor me. Alles wat ik gedaan
heb, Posies, solo, is daar erg succesvol geweest. Ze zijn er daar
snel mee weg. Ik weet niet echt waarom, maar Noorwegen heeft me
altijd positief gerecenseerd, ik kreeg er altijd een dankbaar
publiek voorgeschoteld…
enola: Het nieuwe album klinkt nogal straight forward, maar
over de teksten is duidelijk nagedacht. Is het een manier om je af
te zetten tegen de dertien-in-een-dozijn indie bands, of speelt
zoiets niet?
Ken: Weet je, de indiebands die ik tegenwoordig zie, doen iets heel
anders dan ik. De mode is nogal akoestisch, we noemen het ‘de
baardbands’, en dat akoestische heb ik lang gedaan met The Posies.
En net als de mode zich naar mijn smaak buigt, begin ik met iets
anders. Misschien is dat gewoon wie ik ben, het missende schakeltje
willen zijn, maar ook, en dan vooral in Noorwegen, heb je naast de
baardbands andere mogelijkheden. Geen dogma’s daar. Dus ik voelde
me niet echt een outsider.
enola: Is ‘Smoking Kills’ een politiek statement, en hoeft een
artiest zich wel in te laten met politieke statements in het
algemeen?
Ken: Oh, absoluut niet. Politicus of activist zijn is een fulltime
job, iets waar je dingen voor moet opgeven. Ik ben fulltime
muzikant. Er is nogal veel te doen over roken tegenwoordig. Zie het
eerder als sociaal commentaar. Het is ook gewoon een grappige
titel, on-rock-‘n-roll. We wilden alle clichés omkeren, niks
herhalen.
Garageband
enola: Het is ergens hetzelfde als toevallig uit het
akoestische stappen wanneer het net hip wordt…
Ken: Er is zoveel rock-‘n-roll. Meer oldskool garagebands, de
mannen die de jaren ’50 willen doen herleven,… In die werelden is
er nogal wat herhaling en wij wilden daar naast staan. Ook al zijn
we wel een garageband, we namen ons album letterlijk op in garage,
maar we hebben daar geen coole, definiërende posters ophangen.
enola: Hoe belangrijk is de plaats waar je opneemt? Maakt het
een groot verschil als je dat in pakweg Parijs of de Sahel
doet?
Ken: Het is soms moeilijker op een bepaalde plaats. We wilden iets
eerlijks, directs maken, en er zijn in Noorwegen wel wat leuke
studio’s, maar we wilden het toch in ons opnamehok doen. Het was
ons eerste album, dus ik wilde echt niks tussen ons laten komen,
het mocht niet als een studioplaat klinken. De volgende misschien
wel, want we kennen onszelf nu. Dit wilden we gewoon ‘echt’ doen
aanvoelen. En het werkte goed uit.
enola: Dus deze band gaat nog wel even mee?
Ken: Hout vasthouden, maar we werken aan nieuwe nummers. Je weet
nooit hoelang iets blijft duren, we zien wel. We willen toch zeker
een paar platen maken.
enola: Blijven The Posies nog operatief?
Ken: Ja, ook daarmee plan ik een nieuw album.
R.E.M.
enola: Zijn The Disciplines dan ook de reden waarom je niet mee
toerde met R.E.M. op de ‘Accelerate’ tour?
Ken: Nee, hoewel het wel de enige reden had kunnen zijn die het
moeilijk had gemaakt voor mij. Ik wist niet of ze me nodig hadden.
En ze waren nogal mysterieus. Soms worden zo’n dingen nogal last
minute geregeld. ‘Zie dat je over twee weken hier bent’. R.E.M. is
fantastisch, maar ik kan niet overal zijn. Als ik met hen toerde,
was dit nooit gelukt, en dat zou ik echt gemist hebben. Het doet
niks af aan de genialiteit en het plezier en de ervaringen van
R.E.M., maar op dit moment in mijn leven – voor ik oud en grijs
ben, of nog ouder en nog grijzer – wilde ik de ervaring van
afgelopen zomer niet missen. Het hoort bij de beste muzikale
momenten van mijn leven, echt doodjammer als ik het niet had
meegemaakt. R.E.M. voelde zich slecht omdat ze me niet nodig
hadden, maar ik was opgelucht omdat ik die moeilijke keuze niet
hoefde te maken. En we speelden hun voorprogramma, dus ik was toch
een beetje deel van de hele ervaring.
enola: Hoe moeilijk is het om te wisselen tussen frontman zijn
van een klein bandje, en in gigantische zalen spelen als tweede
gitarist?
Ken: Ik haal mijn kicks overal wel uit. Maar het is waar dat, hoe
fantastisch R.E.M. ook is en hoe goed ze ook betalen, het op het
eind van de dag mijn band niet is. En dat is wel belangrijk. Ik kan
een tijdje een rol spelen in een ander zijn wereld, maar niet
altijd. James Brown zei ook: ‘Nu moet ik opstaan en mijn eigen ding
doen’. Mijn laatste soloplaat dateert van 2004, en ik kon met R.E.M
twee weken in de zomer en in december toeren. Dat zijn niet mijn
favoriete tourmomenten. Tijdens de vorige tour wilde ik mijn eigen
werk wel aan de kant leggen voor de zekerheid, maar nu dacht ik dat
ik het geen tweede keer meer moest doen. Nu ben ik nog niet te oud
en te dik om frontman te zijn.
enola: Is de ervaring anders tussen de twee?
Ken: Ja. Maar er is iets gemeenschappelijks, dat je als het ware
transcendeert, en dat kan je niet uitleggen. Je speelt dan op
automatische piloot. Je bestaat gewoon in het moment. Het is zender
en ontvanger tegelijkertijd zijn. Een unieke ervaring, nadien kan
je je het ook moeilijk herinneren. Dat gebeurt in beide gevallen.
Er is een bepaald punt waar je, ook al blijf je wel gefocust, in
trance komt. Het lijkt nadien een seconde geweest te zijn, als een
hypnose. Ik heb nog niemand gehoord die het goed kon uitleggen.
Vergelijk het met Zenboeddhisme: je verstand toestemming geven om
alle oordelen weg te laten en dingen te zien zoals ze zijn, en
pakweg cola niet meer zien als een Amerikaans product uit een fles,
dat je drinkt en dat naar suiker smaakt. Het is gewoon het ‘ding’
dat daar staat. Muziek is een vluchtweg daarvoor, zelfs als
luisteraar ervaar je dat. Maar wanneer je het speelt is het niet
echt een vluchtweg, het is de enige weg.
Noten lezen is kaartlezen
enola: Kan je muziek lezen? Thom Yorke zei dat muziek voor hem
niet bestond in noten, omdat je de emoties die ermee gepaard gaan
niet op die wiskundige manier kan uitdrukken.
Ken: Het is waar, noten zijn gewoon gidsen. Zelfs bij een klassiek
stuk denk je: ‘Ja, je speelt gewoon de dingen die je leest, je
maakt geen keuzes’. De noten definiëren iets algemeens, niet iets
specifieks. Ik kan het niet vertellen, al ben ik normaliter wel
goed met woorden. Noten zijn als een kaart. Je ziet de stad, maar
je leeft er niet.
enola: Wanneer was je voor het laatst echt ontroerd door
muziek?
Ken: Dat gebeurt constant. Gisteren tijdens het mixen nog. Ik
luisterde dertien uur naar hetzelfde nummer, soms naar een stem,
een akoestische gitaar, en telkens ik aan het refrein kwam, was ik
opgewekt. Gewoon, de simpele kwaliteiten van het nummer. Ik ben
even intiem met dat nummer als een tandarts met je mond. Als ik
daardoor opgewonden kan blijven, is het fantastisch. Het soort
muzikant dat ik wil zijn is erg ontvankelijk om ontroerd te worden.
Ik wil een antenne zijn die klaar is om dingen op te nemen, en
terug te geven aan de luisteraar. Ik vind alles wel ontroerend,
zelfs muziek in reclames en black metal kunnen me ontroeren. Ik
huil bij elke film, zelfs voor ie begint. Net omdat ik zo graag
ontroerd wil worden.
enola: Nick Cave zei dat hij alle slechte romantische films wil
zien, net omdat hij wil ervaren hoe de regisseur hem aan het huilen
kan krijgen. Speaking of which, Cave schreef bepaalde
nummers op ‘The Boatman’s Call’ zo, dat ze een bepaald emotioneel
effect zouden oproepen bij PJ Harvey. Heb jij ooit zoiets
gedaan?
Ken: Uiteraard heb ik dingen geschreven die echt naar één iemand
gericht zijn. Maar met het ouder worden… ik wil niet altijd over
mezelf zitten praten, ik zou liever dingen meer als een verhaal
construeren. Mijn beste nummers zijn verhalen over iets, of een
plaats.
Randdebiel
enola: Heeft vader worden veel voor je
veranderd?
Ken: Het neemt de druk ergens weg. De eerste les van het vaderschap
is dat je je realiseert dat je eigen miserie niet belangrijk meer
is. Iemand heeft je nodig, en dat is belangrijk. Die persoon komt
er zonder iets te weten over goed/slecht of cool/niet cool. Ik kan
mezelf wel cool vinden als rockzanger, maar mijn dochter kan me nog
steeds gewoon een randdebiel vinden. En dan zal ze dat ook zeggen.
Ze is niet erg makkelijk onder de indruk, wat ik echt fantastisch
vind. Ik ontmoet constant mensen die zichzelf zo fantastisch vinden
– niet enkel muzikanten – maar je moet als ouder aan iemand anders
denken. Eigenlijk twee andere mensen, mijn echtgenote ook, die mijn
hulp ook nodig heeft in dit project. Ik denk dat dit echt een
fantastisch perspectief is. Niet iedereen zal of kan kinderen
krijgen, maar het is echt een fantastische kans waardoor je als
mens kan groeien.
enola: Je bent onlangs naar Frankrijk verhuisd, waarom
precies?
Ken: Mijn vrouw is Française. Ik vind Frankrijk bovendien een
fantastisch land: het eten, de wijn. Als we niet in Parijs zijn,
zijn we op Ile D’Or, een enig mooi eiland. Ik ben er zeker van dat
ik zonder mijn vrouw ook naar Europa was verhuisd.
enola: Laatste vraag, hoe is een gezellige dag, zo’n dag waarop
alles goed gaat, met R.E.M. in de studio?
Ken: Goeie vraag. Toen we ‘Reveal’ maakten was elke dag zo’n dag.
Alles ging goed, en het resultaat sprak voor zichzelf, het werd een
fantastisch album. Als ik iets wilde uitproberen werd het ook
fantastisch bevonden. Met ‘Around The Sun‘ was
het helemaal anders: ze dachten over alles na, en het stokte veel
meer. Ik heb het gevoel dat ze nu weer op het juiste pad zitten. Ze
kunnen ruimte laten voor spontane dingen, en net daarom is het zo
raar dat zo’n band zo populair wordt. Ze buiten geen gouden ei uit,
ze doen gewoon wat.
‘Smoking Kills ‘ van The Disciplines verscheen bij
V2.
